Δευτέρα 30 Ιανουαρίου 2023

Νέα κυκλοφορία - «Οι Έλληνες: Μια παγκόσμια ιστορία» του Ρόντερικ Μπίτον

Συγγραφέας: Roderick Beaton
Τίτλος πρωτοτύπου: The Greeks: A Global History
Είδος έργου: Ιστορία και πολιτισμός
1η έκδοση στην αγγλική γλώσσα: Basic Books, 2021
Ελληνικός τίτλος: Οι Έλληνες: Μια παγκόσμια ιστορία
Μετάφραση: Μενέλαος Αστερίου
Επιμέλεια: Γιώργος Ανδρικόπουλος
Εκδόσεις: Πατάκης
Έτος έκδοσης: 2022

Το βιβλίο αυτό αφηγείται την ιστορία του πολιτισμού που συνέβαλε περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον στον τρόπο με τον οποίο ζούμε σήμερα στη Δύση. Μας ταξιδεύει σε όλη την υδρόγειο και σε τέσσερις χιλιετίες, από τους αρχαιολογικούς θησαυρούς του Αιγαίου της Εποχής του Χαλκού και από τους μύθους για θεούς και ήρωες έως τις σημερινές πολιτικές εξελίξεις στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτή η πορεία είναι μια ιστορία επινοήσεων, όπως του αλφαβήτου, της φιλοσοφίας και της επιστήμης, αλλά και επανεπινοήσεων, καθώς οι Έλληνες πάντα προσαρμόζονταν σε καταστροφικές αλλαγές και έβρισκαν νέους τρόπους να επιβιώνουν και να βάζουν τη σφραγίδα τους στον κόσμο γύρω τους, ακόμη και σήμερα μέσω της ελληνικής διασποράς στις πέντε ηπείρους.

      (Από την έκδοση)

«Η μακρά ιστορία των Ελλήνων είναι σίγουρα μια από τις πλουσιότερες, αν όχι η πλουσιότερη, σε όλη την παγκόσμια ιστορία. Τούτο το βιβλίο υποστηρίζει, μεταξύ άλλων, ότι αυτή η ιστορία δεν αφορά μόνο τους Έλληνες, αλλά είναι μια ιστορία για τον κόσμο. Όπως έλεγε με περιεκτικό και ωραίο τρόπο ο καταξιωμένος συγγραφέας και ηθοποιός Στίβεν Φράυ για τη διακοσιοστή επέτειο της Ελληνικής Επανάστασης στις 25 Μαρτίου 2021, «Η Ελλάδα δε θα οφείλει ποτέ στον κόσμο τόσα όσα οφείλει ο υπόλοιπος κόσμος στην Ελλάδα». Όμως ελαχιστότατοι άνθρωποι σε όλον τον κόσμο εκτιμούν σωστά αυτό το γεγονός. Ακόμη και αν το εκτιμούν, μπορεί να μην κατανοούν πλήρως το πώς και το γιατί. Για να το κατανοήσουμε αυτό, δεν αρκεί να επαναλαμβάνουμε την παλιά ρήση για τους «αρχαίους προγόνους». Πράγματι δεν αρκεί ούτε απλώς να τιμούμε και να μελετούμε τον πολιτισμό της «κλασικής αρχαιότητας», αν απομονώνουμε αυτή την περίοδο της ελληνικής ιστορίας από την πολύ μεγαλύτερη αφήγηση της οποίας αποτελεί μέρος». (Roderick Beaton)

Κυριακή 29 Ιανουαρίου 2023

«Όλα τα χαμένα» της Βασιλικής Πέτσα

Συγγραφέας: Βασιλική Πέτσα
Τίτλος πρωτοτύπου: Όλα τα χαμένα
Είδος έργου: Συλλογή διηγημάτων
Εκδόσεις: Πόλις
Έτος έκδοσης: 2012

Οχτώ ιστορίες καθημερινές, για τις διαψεύσεις και τις μικρές χαρές, για τον έρωτα που τελείωσε, για την ασθένεια, τον θάνατο, τη ζήλια, για τον ηλικιωμένο που χάνει την αξιοπρέπειά του. Οι ήρωες των διηγημάτων δοκιμάζονται και κρίνονται για τις επιλογές τους, μένοντας αντιμέτωποι με τις ανεπάρκειες, τα αδιέξοδα και τις ματαιώσεις τους, με ό,τι τους κάνει τρωτούς, με ό,τι εξυψώνεται, τελικά, σε κοινό τόπο της ανθρώπινης μοίρας.

Με προσέγγιση νηφάλια, με συμπάθεια και αίσθημα δικαίου για τα ανθρώπινα, η Βασιλική Πέτσα διεισδύει στον μικρόκοσμο των ηρώων, καταδύεται στο σύμπαν των αναμνήσεων και καταγράφει χειρονομίες και βλέμματα, λόγια και σιωπές, κάποτε με ειρωνεία, κάποτε με χιούμορ, ακολουθώντας την ανεπαίσθητη αλλά σημαίνουσα ανθρώπινη ανάσα.

Σε αυτή τη συλλογή διηγημάτων «ο χαμένος δεν τα παίρνει όλα», μέσα όμως από τη συνάντηση με την απώλεια, ακόμα και αν αποδεικνύεται κατώτερος των περιστάσεων -ή ίσως ακριβώς γι' αυτό-, κερδίζει τελικά τον ίδιο τον εαυτό του.

      (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

**Πληροφορίες για τη συγγραφέα στο Βιβλιοnet.

Παρασκευή 27 Ιανουαρίου 2023

«Τα όνειρα είναι κάτι το ιερό» - από διήγημα του Πήτερ Φίλιπς (1920-2012)

[...] «Έχεις στενά όρια σκέψης, Νελπάρ», μου είπε σιγανά. «Τα εξωστρεφή μάτια σου είναι τυφλά στις ωδίνες της δημιουργίας· για σένα τα κρυστάλλινα άστρα είναι φτηνές πούλιες στο φουστάνι μιας πόρνης. Και χλευάζεις τον ευλογημένο παραλογισμό που θα μπορούσε να κάνει τη ζωή κάτι παραπάνω από το απλό σύρσιμο ενός ζώου από τη μήτρα έως τον τάφο. Και σκίζοντας το πέπλο από το μυστήριο, δεν είναι το μυστήριο που καταστρέφεις –γιατί υπάρχουν πολλά μυστήρια, ένα εκατομμύριο πέπλα, κόσμοι μέσα σε κόσμους και πέρα απ’ αυτούς– αλλά την ομορφιά. Και καταστρέφοντας την ομορφιά, καταστρέφεις την ψυχή σου». [...]

      (Απόσπασμα από το διήγημα επιστημονικής φαντασίας Τα όνειρα είναι κάτι το ιερό (Dreams are sacred, 1948) του Πήτερ Φίλιπς. Μετάφραση: Γιώργος Μπαλάνος)

Τρίτη 17 Ιανουαρίου 2023

«Χαμόγελα» - ποίημα της Μάτσης Χατζηλαζάρου (1914-1987)

Από το χαμόγελό σου πετάξανε
δέκα πουλιά, στους ώμους μου επάνω.
Το χαμόγελό σου το κρατάς
όπως ένα παιδί τη ναυτική του ψάθα.

Μια ανεμώνη τινάχτηκε
μέσα στην αγκαλιά μου
πίσω απ' τα παραθυρόφυλλα γελάει μια αχτίδα.
Η θάλασσα αναμοχλεύει τ' άσπρα της χαλίκια
όλες οι πεταλούδες φέρνουν τα χαμόγελά σου.

Δυο κόκκινες χάντρες κύλησαν
από μιας κοπέλας το λαιμό.
Οι λυγαριές αναστενάζουν μες στη ρεματιά
χορεύουμε, χορεύουμε, η μουσική μας είναι η σελήνη
όλες οι πεταλούδες φέρνουν τα χαμόγελά σου.

Όταν μεθάει το κρασί
το πίνω μες στα χείλια σου
ο ήλιος σηκώνεται προτού ξυπνήσει το φιλί.
Η παλάμη σου ανοίγει όταν σκάει το σύκο
όλες οι πεταλούδες φέρνουν τα χαμόγελά σου.

Από το χαμόγελό σου πετάξανε
δέκα πουλιά, στους ώμους μου επάνω.
Το χαμόγελό σου το κρατάς
όπως ένα παιδί τη ναυτική του ψάθα.

      (Από την ποιητική συλλογή Ποιήματα 1944-1985, Ίκαρος, Αθήνα 1989)

Σάββατο 14 Ιανουαρίου 2023

«Διαλεχτή» - ένα ποίημα του Γρηγόρη Σακαλή

Μέσα στη ζούγκλα
των ανθρώπων
μια μαύρη γκαζέλα
ξεχωρίζει
εσύ
με τα λαδί
μεγάλα μάτια σου
τα σαρκώδη χείλη
τα χειροποίητα σκουλαρίκια
που κρέμονται
στα ζωγραφιστά αυτιά σου
μύτη αρχαιοελληνική
λαιμό μυώδη
κορμοστασιά θαυμαστή
μαύρη γκαζέλα
μέσα στη ζούγκλα
των ανθρώπων
πρόσεχε
μη γίνεις στόχος.

Πέμπτη 12 Ιανουαρίου 2023

«Ο Ελεγκτής» - ένα ποίημα του Μίλτου Σαχτούρη (1919-2005)

Ἕνας μπαξές γεμάτος αἷμα
      εἶν' ὁ οὐρανός
καί λίγο χιόνι
ἔσφιξα τά σκοινιά μου
πρέπει καί πάλι νά ἐλέγξω
τ' ἀστέρια
ἐγώ
κληρονόμος πουλιῶν
πρέπει
ἔστω καί μέ σπασμένα φτερά
νά πετάω.

(Από τη συλλογή Τά φάσματα ἤ ἡ χαρά στόν ἄλλο δρόμο, 1958)

Πίνακας: Μαρκ Σαγκάλ, Το Παρίσι από το παράθυρο, 1913

Παρασκευή 6 Ιανουαρίου 2023

«Η δύναμη μέσα στην πράσινη θρυαλλίδα που σπρώχνει το λουλούδι» - ένα ποίημα του Ντύλαν Τόμας (1914-1953)

Η δύναμη μέσα στην πράσινη θρυαλλίδα που σπρώχνει το λουλούδι
Σπρώχνει και τα χλωρά μου χρόνια῾ που ανατινάζει τις ρίζες των
δέντρων
Αυτή ο καταλύτης μου.
Και δεν έχω φωνή να πω στο κυρτωμένο ρόδο
Πως ο ίδιος λυγίζει τη νιότη μου πυρετός του χειμώνα.

Η δύναμη που σπρώχνει το νερό μέσ’ απ’ τους βράχους
Σπρώχνει το άλικο αίμα μου῾ που στερεύει τα κεφαλάρια
Μεταμορφώνει τα δικά μου σε κερί.
Και δεν έχω φωνή να ξεστομίσω στις φλέβες μου
Πώς το ίδιο στόμα ρουφάει τον χείμαρρο του βουνού.

Το χέρι που φτιάχνει τη δίνη του νερού μέσα στη λίμνη
Ταράζει την κινούμενη άμμο῾ που δένει στο νερόμυλο τον άνεμο
Φουσκώνει το νεκρικό ιστίο μου
Και δεν έχω φωνή να πω στον κρεμασμένο
Πώς απ’ το χώμα μου βγαίνει του δήμιου ο πηλός.

Τα χείλη του χρόνου κολλάν σα βδέλλες στο στόμα της πηγής῾
Ο έρωτας στάζει και συνάζεται, μα όταν στη γη κυλήσει το αίμα
θα γαληνέψουν οι καϋμοί.
Και δεν έχω φωνή να πω σ’ ένα άνεμο περαστικό
Πώς ο καιρός έχει φτιάξει μια θήκη ουρανού γύρω στ’ αστέρια.

Και δεν έχω φωνή να πω στο μνήμα του εραστή
Πώς το ίδιο σκουλήκι κουλουριασμένο σέρνεται προς την κλίνη μου.

      (Μετάφραση: Λύντια Στεφάνου)

Πηγή εικόνας: https://www.fourelevengallery.com/

Τετάρτη 4 Ιανουαρίου 2023

Νέα κυκλοφορία - «Όλα για το τίποτα» του Βάλτερ Κεμπόφσκι

Συγγραφέας: Walter Kempowski
Τίτλος πρωτοτύπου: Alles umsonst
Είδος έργου: Μυθιστόρημα
1η έκδοση στη γερμανική γλώσσα: Knaus, Μόναχο 2006
Ελληνικός τίτλος: Όλα για το τίποτα
Μετάφραση: Δέσποινα Κανελλοπούλου
Επιμέλεια: Μαργαρίτα Ζαχαριάδου & Θάνος Σαμαρτζής
Πίνακας εξωφύλλου: Καζιμίρ Μαλέβιτς, 1920
Εκδόσεις: Δώμα
Έτος έκδοσης: 2022

Γενάρης του 1945. Το ανατολικό μέτωπο καταρρέει, ο Κόκκινος Στρατός προελαύνει. Οι Ρώσοι είναι πολύ κοντά, ο αχός των κανονιών τους ακούγεται πια καθαρά. Αλλά στο Γκεόργκενχοφ, το αρχοντικό της οικογ­ένειας φον Γκλόμπιχ, η ζωή μοιάζει να διατηρεί τη ρουτίνα της.

Ο πατέρας απουσιάζει, είναι αξιωματικός της Βέρμαχτ. Η γυναίκα του, η Καταρίνα, είναι κουρασμένη, χρειάζεται ησυχία. Το σπίτι το διαχειρίζεται μια θεία, μαζί με το αλλοδαπό υπηρετικό προσωπικό. Ο δωδεκάχρονος Πέτερ δεν έχει πάρε-δώσε με τα παιδιά απ’ τον απέναντι συνοικισμό, όπου κατοικεί ο λαουτζίκος. Του κάνει ιδιαίτερα μαθήματα ο δρ. Βάγκνερ, που έχει ένα γενάκι που σου δίνει την αίσθηση ότι από κάπου τον ξέρεις.

Μήπως πρέπει να τα μαζέψουν και να φύγουν; Έξω στο δρόμο περνούν κάρα με Γερμανούς πρόσφυγες. Οι επισκέπτες φέρνουν αντιφατικές ειδήσεις. Μα είναι δυνατό να ηττηθεί η Γερμανία μας; Και τα ασημικά; Τα τραπεζομάντιλα; Όχι, όχι, οι δυνάμεις του έθνους είναι ανεξάντλητες. Και τι θα κάνουν οι Ρώσοι αν έρθουν; Ακούγεται ότι διψούν για εκδίκηση… 

Ο Κεμπόφσκι χτίζει το σύμπαν του αργά-αργά. Κοιτάζει τους ­ήρωές του σαν τον εντομολόγο με το μικροσκόπιό του, χωρίς να κρίνει, μα και χωρίς να συμπάσχει. Εδώ, σ’ αυτό το μεγάλο μυθιστόρημα της γερμανικής ήττας, η τραγωδία δεν είναι γέννημα της ύβρεως αλλά της ανθρώπινης μικρότητας.

Πηγή: https://domabooks.gr/

Τρίτη 3 Ιανουαρίου 2023

«Το κάλεσμα της άγριας φύσης» του Τζακ Λόντον

Συγγραφέας: Jack London
Τίτλος πρωτοτύπου: The Call of the Wild
Είδος έργου: Μυθιστόρημα
1η έκδοση στην αγγλική γλώσσα: Macmillan, 1903
Ελληνικός τίτλος: Το κάλεσμα της άγριας φύσης
Μετάφραση: Σοφία Γρηγορίου
Επιμέλεια: Μάγδα Τικοπούλου
Εικονογράφηση: Γιώργος Δημητρίου
Εκδόσεις: Μεταίχμιο
Έτος έκδοσης: 2014

Αμέριμνος ζούσε ο Μπακ, το μεγαλόσωμο λυκόσκυλο, σ' ένα κτήμα στην Kαλιφόρνια, ως τη στιγμή που τον πήραν με τη βία από το αφεντικό του, για να τον μεταφέρουν στον αρκτικό Βορρά και να τον ζέψουν στο έλκηθρο. Εκεί θα γνωρίσει τον νόμο του ματσουκιού και του σκυλόδοντου, τον μόχθο του έλκηθρου, και σιγά σιγά θα ξυπνήσει μέσα του η πρωτόγονη ζωική δύναμη, εξασφαλίζοντας την επιβίωσή του. Και τότε η φωνή της ράτσας του, το κάλεσμα της άγριας φύσης, μυστηριακό, τυραννικό και προστακτικό, από τα βάθη του δάσους, θ' αρχίσει ν' ακούγεται πιο ελκυστικό παρά ποτέ. Ένα κάλεσμα που δεν μπορεί ούτε να το αγνοήσει ούτε να το αρνηθεί. Με το Κάλεσμα της άγριας φύσης, ο Τζακ Λόντον φτάνει στο αποκορύφωμα της περιγραφικής του δύναμης και της περίτεχνης πλοκής.

Πηγή: https://www.metaixmio.gr/

Ο Τζακ Λόντον κατάφερε να γράψει μια ιστορία επιβίωσης και ηρωισμού, που είναι ταυτόχρονα αλληγορία, παραβολή και μύθος. Μέσα στις σελίδες του συνωστίζονται εκρηκτικοί κίνδυνοι, πυρετώδης δράση, διλήμματα ζωής και θανάτου, που μαγικά συγκλίνουν στην ακλόνητη σιγουριά της φύσης, στην ήρεμη σοφία της, στην παραδοχή της άγριας δύναμής της. Ο Μπακ είναι το άλλο πρόσωπο του Ασπροδόντη. Και οι δυο μαζί ανοίγουν δρόμους ανάμεσα στον ήμερο γνωστό κόσμο του πολιτισμένου ανθρώπου και στο ανήμερο, απέραντο κι ανεξερεύνητο ακόμη σύμπαν γύρω του.

      (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)