Πέμπτη 29 Ιουνίου 2023

«Αρχιμάστορας Σόλνες» του Ερρίκου Ίψεν

Συγγραφέας: Henrik Ibsen
Τίτλος πρωτοτύπου: Bygmester Solness
Είδος έργου: Θέατρο
1η έκδοση στη νορβηγική γλώσσα: 1892
Έτος πρεμιέρας: 1893
Ελληνικός τίτλος: Αρχιμάστορας Σόλνες
ISBN: 9789600116151
Μετάφραση: Θεοδόσης Παπαδημητρόπουλος
Επιμέλεια: Ήρκος Αποστολίδης
Εκδόσεις: Gutenberg
Έτος έκδοσης: 2014


Ο Χάλβαρντ Σόλνες είναι ένας μεσήλικας άνδρας και αρχιμάστορας σε μια μικρή πόλη στη Νορβηγία, ο οποίος έχει γίνει επιτυχημένος αρχιτέκτονας και χαίρει της αναγνώρισης στον τόπο του. Μια μέρα που τον είχε επισκεφτεί ο φίλος του, ο γιατρός Χέρνταλ, ο Σόλνες δέχεται επίσκεψη από τη Χίλντα Βάνγκελ, μία 23χρονη γυναίκα, την οποία αναγνωρίζει ο γιατρός Χέρνταλ από ένα πρόσφατο ταξίδι που είχε κάνει. Ο γιατρός φεύγει και ο Σόλνες μένει μόνος του με τη Χίλντα, και εκείνη του υπενθυμίζει ότι δεν είναι ξένοι - έχουν συναντηθεί προηγουμένως στην πόλη της πριν από 10 χρόνια, όταν εκείνη ήταν 13 ετών. Όταν ο Σόλνες δεν ανταποκρίνεται αμέσως, του θυμίζει ότι σε κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια της συνάντησής τους, την είχε προσεγγίσει ερωτικά και της είχε υποσχεθεί ένα «βασίλειο», τα οποία εκείνη τότε πίστευε. Εκείνος τα αρνείται όλα. Η Χίλντα τον πείθει όμως σταδιακά, ότι μπορεί να τον βοηθήσει με τα καθήκοντα του σπιτιού και έτσι εκείνος την παίρνει στο σπίτι του. (Από τη Βικιπαίδεια)

Ο Αρχιμάστορας Σόλνες -ένας δαιμονιακά ερωτικός διάλογος δύο ψυχών- είναι το πρώτο απ΄ τα όψιμα έργα του Ίψεν, όπου τα δυο κύρια πρόσωπα ενσαρκώνουν μύχιες επιθυμίες κι αυτοκαταστροφικά ορμέμφυτα.

      (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Τετάρτη 28 Ιουνίου 2023

«Κατά Συρροή(Ν) Εραστές» της Εύας Παυλίδου

Συγγραφέας: Εύα Παυλίδου
Τίτλος πρωτοτύπου: Κατά Συρροή(Ν) Εραστές
Είδος έργου: Ποίηση
Εκδόσεις: Ανάτυπο
Έτος έκδοσης: 2018










Η στάθμη της απουσίας σου συνεχώς ανεβαίνει.
Στην αρχή σκέπασε
τα έπιπλα,
στη συνέχεια κάλυψε
το σπίτι
και στο τέλος
έπνιξε την πόλη.

Κανείς δεν ήξερε
να επιπλέει μόνος.

Ο κόσμος βούλωνε
τα κενά του με πόνο
κι έχτιζε
πάνω του αγάλματα
που σου μοιάζουν.

Να ξεριζώσω τα μάτια μου
ωστόσο δεν κατάφερα.

Παλαιές εκδόσεις (1)

Από το περιοδικό Αντί, τ. 62, 8-1-1977

Τρίτη 27 Ιουνίου 2023

«Κόκκινος Σταυρός» της Μαρίας Γαβαλά

Συγγραφέας: Μαρία Γαβαλά
Τίτλος πρωτοτύπου: Κόκκινος Σταυρός
Είδος έργου: Μυθιστόρημα
ISBN: 9789604356072
Επιμέλεια: Στέλα Αλισάνογλου
Εκδόσεις: Πόλις
Έτος έκδοσης: 2018

Η Αριάδνη Χόπε, Ελληνογερμανίδα φοιτήτρια, σπουδάζει Ιστορία της Τέχνης στο Πολυτεχνείο της Δρέσδης. Το θέμα της μεταπτυχιακής εργασίας της είναι η σχέση ανάμεσα στην Τέχνη και στις εκφραστικές δυνατότητες ψυχασθενών, χρονίως ιδρυματοποιημένων, που εξοντώθηκαν από τους ναζί, με σκεπτικό τη «δια νόμου εξόντωση άχρηστων ζωών».

Ένα από τα πολλά και ποικίλα ερωτήματα που απασχολούν την σπουδάστρια, είναι το εξής: τι προσπαθούσε να πει, σε συνθηματική γλώσσα, στους θεατές των πινάκων της η διαταραγμένη πνευματικά Μπέρτα Γκέρτρουντ Φλεκ (1870-1940), έγκλειστη σε ψυχιατρικά άσυλα, κατά το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της, και θύμα της εθνικοσοσιαλιστικής ευγονικής; Εκ παραλλήλου, τα μυστικά που πιθανόν κρύβονται σε αυτά τα λιγοστά έργα ζωγραφικής γίνονται αντικείμενο πολύ προσεκτικής ανίχνευσης και μελέτης.

Ο Κόκκινος Σταυρός είναι ένα μυθιστόρημα πάνω σε αληθινά και επινοημένα πρόσωπα, σε πραγματικά και φανταστικά γεγονότα, με δραστικές επεμβάσεις, έτσι ώστε το ιστορικό στοιχείο περιπλέκεται με το μυθιστορηματικό, όπως ακριβώς το παρόν συναντά το παρελθόν και ενίοτε συνοδοιπορεί μαζί του. Ένα αδιάσπαστο σύνολο, ένα πολύπτυχο, με μεγάλη σημασία να δίνεται στη φυσιογνωμία των ξεχωριστών χρονικών περιόδων. Οι δύο εποχές, η ιστορική (Μεγάλος Πόλεμος, Βαϊμάρη, Ναζιστική Γερμανία) και η σύγχρονη συνυπάρχουν, άλλοτε σαν θεατρικά δρώμενα και άλλοτε σαν κινηματογραφικά έργα καταδίωξης. Οι εξομολογήσεις των προσώπων είναι ο μίτος που τα οδηγεί προς την αυτογνωσία, την ελάφρυνση του βάρους των ενοχών και, ενδεχομένως, προς την αποφόρτιση και την ανακούφιση.

      (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

«Από τη Μία στην Άλλη Πλευρά του Αιγαίου: Η Εγκατάσταση των Μικρασιατών Προσφύγων στην Ελλάδα μέσα από τη Λογοτεχνία» - Δωρεάν πρόγραμμα E-Learning

Το Πρόγραμμα Συμπληρωματικής εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης (E-Learning) του ΕΚΠΑ τιμά την 100ή επέτειο από την τραγωδία των Ελλήνων της Μικράς Ασίας με ένα δωρεάν 2μηνο εκπαιδευτικό πρόγραμμα που προσφέρεται στο ευρύ κοινό με στόχο να προβάλει τον αγώνα της περίθαλψης και της εγκατάστασής τους στην Ελλάδα, τη σταδιακή ενσωμάτωσή τους και τη σημαντική συμβολή τους στην πνευματική, κοινωνική, πολιτική, πολιτιστική και οικονομική ζωή της χώρας.

Το πρόγραμμα έχει τον τίτλο «Από τη Μία στην Άλλη Πλευρά του Αιγαίου: Η Εγκατάσταση των Μικρασιατών Προσφύγων στην Ελλάδα μέσα από τη Λογοτεχνία».

Εισηγήτρια και Ακαδημαϊκή Υπεύθυνη είναι η Ομότιμη Καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας του ΕΚΠΑ, Σταυροπούλου Ερασμία.

Το πλούσιο υλικό (ιστορίες, εικόνες, πληροφορίες, κρίσεις) έχει αντληθεί και αξιοποιηθεί από τη νεοελληνική λογοτεχνία, με τεκμηρίωση από ιστορικά κείμενα και προσωπικές μαρτυρίες. Άλλωστε, ένας μεγάλος αριθμός λογοτεχνών ήρθαν από τη Μικρά Ασία, όπως ο Γιώργος Σεφέρης, ο Ηλίας Βενέζης, ο Φώτης Κόντογλου, ο Στρατής Δούκας, η Διδώ Σωτηρίου, ο Τάσος Αθανασιάδης κ.ά.

Είναι γνωστό, και στους συγγραφείς και στους αναγνώστες, ότι η λογοτεχνία έχει τη δύναμη να ψυχαγωγεί, να ενημερώνει, να διδάσκει, να προβάλλει νέες ιδέες, να προκαλεί, να συγκινεί, με τρόπο ευχάριστο και όχι κουραστικό. Όταν ένα ιστορικό γεγονός γίνεται θέμα λογοτεχνικής αφήγησης, εντυπώνεται στο νου πολύ πιο έντονα από ότι μέσω μιας απλής παράθεσης των σχετικών στοιχείων. Το θέμα λοιπόν των «Χαμένων Πατρίδων» αναπτύχθηκε αρχικά, μέσα σε ένα συγκεκριμένο και παγιωμένο πλαίσιο, όπως επέβαλε η πρόσφατη τότε εμπειρία, ενώ σταδιακά το βιωματικό και ιστορικό υλικό που έδινε αφορμή κυρίως για έργα μαρτυρίας μετασχηματίστηκε σε έναν από τους σημαντικότερους λογοτεχνικούς μύθους του νεότερου Eλληνισμού.

Περισσότερες πληροφορίες για τη δομή του προγράμματος μπορείτε να βρείτε μέσω του οδηγού σπουδών (pdf).

Αίτηση συμμετοχής μπορούν να υποβάλλουν όσοι είναι άνω των 18 ετών από τις 8/5/2023 μέχρι και τις 6/9/2023. Τα μαθήματα ξεκινάνε στις 18/9/2023.

Η ολοκλήρωση του Προγράμματος οδηγεί σε Βεβαίωση Παρακολούθησης.

Περισσότερες πληροφορίες και αίτηση συμμετοχής στην ιστοσελίδα: https://elearningekpa.gr/

Σάββατο 24 Ιουνίου 2023

Για τον Γρηγόρη Σηφάκη και το έργο του «Μελέτες για το αρχαίο θέατρο»

Ο Γρηγόρης Μ. Σηφάκης (1935-2023) ήταν ομότιμος καθηγητής της αρχαίας ελληνικής φιλολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και πρώην Alexander S. Onassis Professor της αρχαίας ελληνικής φιλολογίας και του νεοελληνικού πολιτισμού στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης (1992-2003). Είχε επίσης διδάξει στα Πανεπιστήμια της Καλιφόρνιας, της Θεσσαλονίκης και της Κρήτης. Στα νεανικά του χρόνια ευτύχησε να μαθητεύσει κοντά σε διακεκριμένους δασκάλους, τον φιλόλογο Μενέλαο Παρλαμά και τον αρχαιολόγο Νικόλαο Πλάτωνα στην Κρήτη, τον Θρασύβουλο Σταύρου στην Αθήνα. Αργότερα, κατά τις μεταπτυχιακές του σπουδές στο Λονδίνο (1961-64), παρακολούθησε τους καθηγητές T.B.L. Webster (υπό την επίβλεψη του οποίου συνέγραψε τη διδακτορική του διατριβή για το ελληνιστικό θέατρο), E. G. Turner, R. G. Winnington-Ingram, A. M. Dale κ.ά. Οι τομείς της επιστημονικής του ειδίκευσης αφορούσαν το αρχαίο δράμα, την ιστορία του αρχαίου θεάτρου και τη θεωρία της λογοτεχνίας, με έμφαση στον παραδοσιακό χαρακτήρα και το λογοτυπικό ύφος της ποίησης από τον Όμηρο έως τον Διγενή, τον Ερωτόκριτο και το δημοτικό τραγούδι. Μεταξύ των έργων του: «Parabasis and animal choruses» (The Athlone Press, 1971), «Για μια ποιητική του ελληνικού δημοτικού τραγουδιού» (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 1988), «Μπέλα Μπάρτοκ και δημοτικό τραγούδι» (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 1997), «Aristotle on the function of the tragic poetry» (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2003), «Ζητήματα ποιητικής, φιλολογίας και λαογραφίας» (Κίχλη, 2016), ενώ προς τιμήν του έχει κυκλοφορήσει ο τόμος «Παραχορήγημα. Μελετήματα για το αρχαίο θέατρο» (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2010). Υπήρξε ιδρυτικό μέλος των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κρήτης, και διηύθυνε επί σειρά ετών την εκδοτική σειρά «Συμβολές στις επιστήμες του ανθρώπου».

Οι Μελέτες για το αρχαίο θέατρο

Συγγραφέας: Γρηγόρης Μ. Σηφάκης
Τίτλος πρωτοτύπου: Μελέτες για το αρχαίο θέατρο
Είδος έργου: Λογοτεχνικές μελέτες
ISBN: 9789605242336
Εκδόσεις: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης
Έτος έκδοσης: 2007

Η παρούσα επιλογή άρθρων του Γρηγόρη Σηφάκη περιέχει εννέα κείμενα για το αρχαίο θέατρο και την από σκηνής διδασκαλία του στην αρχαιότητα που πρωτοδημοσιεύθηκαν σε ξένα επιστημονικά περιοδικά ή δυσεύρετους συλλογικούς τόμους. Η επανέκδοση αυτή έδωσε την ευκαιρία αναθεώρησης και διόρθωσης των κειμένων. Έχει επίσης εμπλουτισθεί με εικονογράφηση.

Πηγή: https://www.cup.gr/

«Η μοναδική οικογένεια» του Λευτέρη Καλοσπύρου

Η μοναδική οικογένεια είναι ένα μυθιστόρημα για την επινόηση του εαυτού στην εποχή του ίντερνετ, για τις οικογενειακές σχέσεις τις πρώτες δεκαετίες του νέου αιώνα καθώς και για το πέρασμα από έναν κόσμο παγιωμένων αυταπατών σε έναν κόσμο δυσοίωνων αμφιβολιών.

Συγγραφέας: Λευτέρης Καλοσπύρος
Τίτλος πρωτοτύπου: Η μοναδική οικογένεια
Είδος έργου: Μυθιστόρημα
ISBN: 9789604354245
Εκδόσεις: Πόλις
Έτος έκδοσης: 2013

Λίγες μέρες προτού δώσει τέλος στη ζωή του, ο νεαρός Ανδρέας Αριθμέντης, χρονικογράφος της πτώσης του οίκου των Αριθμέντη, μιας οικογένειας νευρικών, ξεροκέφαλων συγγραφέων και αρχιτεκτόνων, ολοκληρώνει ένα θεατρικό έργο, το μοναδικό που θα καταφέρει να τελειώσει στη βραχύβια συγγραφική καριέρα του. Είναι η ιστορία «της μοναδικής ελληνικής οικογένειας που δεν έπαιξε στο χρηματιστήριο», όπως φροντίζει κάθε τόσο να υπενθυμίζει ο Μιχάλης, συγγραφέας-φάντασμα ευτελών ευπώλητων ρομάντζων και ανέκδοτων σοβαρών αφηγημάτων, στη σύζυγό του Μάρθα και την εννιάχρονη κόρη τους Χριστίνα, το παιδί-θαύμα που σαρώνει τους ανήλικους αντιπάλους της στο σκάκι και κατατροπώνει τους ενήλικους συμπαίκτες της στο τηλεπαιχνίδι γνώσεων που συμμετέχει κατ' εξαίρεση.

Όμως ο Ανδρέας δεν σκοπεύει να αφήσει πίσω του μόνο το θεατρικό έργο. Στον φάκελο που προτίθεται να παραδώσει σε μια νοικιασμένη θυρίδα με αποδέκτες τον πατέρα και τον αδερφό του, έχει συγκεντρώσει διηγήματα και κομμάτια από ημιτελή ή ολοκληρωμένα μυθιστορήματα, γραμμένα από τον ίδιο, τον αδερφό του αλλά κι από ήρωες του θεατρικού έργου.

Τι ρόλο παίζουν στα κείμενα του Ανδρέα ο σύγχρονος κορεάτικος κινηματογράφος, το κυνήγι μπεκάτσας και η ερωμένη του αδερφού του, η μυστηριώδης Ντάλια, για το παρελθόν της οποίας δεν είναι γνωστά παρά ελάχιστα στοιχεία; Πόσο ελεύθερος είναι ένας μυθιστορηματικός ήρωας να χαράξει το δικό του πεπρωμένο και ποια τα όρια ανάμεσα σε μια "αληθινή μυθιστορία" και την πλαστή μυθιστορία που είναι εγκιβωτισμένη μέσα της;

      (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Πέμπτη 22 Ιουνίου 2023

Επτά ερωτικά χαϊκού

1.
Ανασαίνοντας
στιγμιαία έκσταση
μες στο φιλί σου.

2.
Αυτά τα μάτια
σκορπίζουν στις αβύσσους
ανατριχίλες.

3.
Ψιθυρίσματα
και φιλιά που γίνονται
δροσοσταλίδες.

4.
Φεγγάρι Αυγούστου
κόκκινο σαν έρωτας
ανοχύρωτος.

5.
Σιωπηλό φιλί,
τρίζουν οι χαραμάδες,
γκρεμός η νύχτα.

6.
Τ’ άγριο σώμα σου
ξεχύθηκε πάνω μου
σαν καταρράκτης.

7.
Τρανταχτήκαμε
με ακανθώδεις σπασμούς
και σε φίλησα.

      Ηλίας Οικονομόπουλος

(Πρώτη δημοσίευση στο ηλεκτρονικό περιοδικό Fractal)

Τετάρτη 21 Ιουνίου 2023

Νέα κυκλοφορία - «Στις δικές μου διαδρομές» της Τζούμπα Λαχίρι

Συγγραφέας: Jhumpa Lahiri
Τίτλος πρωτοτύπου: Dove mi trovo
Είδος έργου: Μυθιστόρημα
1η έκδοση στην ιταλική γλώσσα: Guanda, Μιλάνο 2018
Ελληνικός τίτλος: Στις δικές μου διαδρομές
ISBN: 9789600124415
Μετάφραση: Άννα Παπασταύρου
Εκδόσεις: Gutenberg
Έτος έκδοσης: 2023

Μια νεαρή γυναίκα περιπλανιέται σε κάποια πόλη που δεν κατονομάζει: παρατηρεί ανθρώπους και μέρη, ανακαλεί σκηνές και γεγονότα που τη σημάδεψαν, συνομιλεί βουβά με πρόσωπα που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη ζωή της, προβληματίζεται από συζητήσεις που ακούει τυχαία και από απρόσμενες συναντήσεις. Βήμα-βήμα ξεκαθαρίζει τι θέλει πραγματικά και ανακαλύπτει τον εαυτό της.

Η βραβευμένη με Pulitzer Αμερικανίδα ινδικής καταγωγής Τζούμπα Λαχίρι (γενν. Λονδίνο, 1967) επιλέγει να γράψει στα ιταλικά -γλώσσα που δεν είναι η μητρική της- ένα μυθιστόρημα με θέμα οικουμενικό: τη μοναξιά και τη συναισθηματική αποξένωση, αλλά και τα μικρά θαύματα της καθημερινότητας που μπορούν να φέρουν κοντά τους ανθρώπους.

      (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Νέα κυκλοφορία - «Η μπαλάντα των ανίδεων και καλών» του Γιάννη Ν. Μπασκόζου

Συγγραφέας: Γιάννης Ν. Μπασκόζος
Τίτλος πρωτοτύπου: Η μπαλάντα των ανίδεων και καλών
Είδος έργου: Μυθιστόρημα
ISBN: 9786180336078
Επιμέλεια: Ελένη Μπούρα
Διορθώσεις: Στέφανος Κασσωμένος
Εκδόσεις: Μεταίχμιο
Έτος έκδοσης: 2023

Η ιστορία: Οι νεαροί ήρωες, ούτε έφηβοι, ούτε άνδρες, με ανησυχίες και αυταπάτες, λίγο ανίδεοι, λίγο αφελείς, αλλά ορμητικοί και ενθουσιώδεις ζουν σε μια εποχή που ναι μεν απαγόρευε πολλά αλλά σκόρπιζε περισσότερες ελπίδες για αλλαγή: Είχαν την αίσθηση ότι η ζωή τους είχε μια διαφάνεια. Αφηγητής είναι ένας νεαρός που περισσότερο παρακολουθεί τους άλλους παρά δρα. Η παρέα θα διαλυθεί λόγω μιας «προδοσίας» ενώ γύρω τους η μεταπολίτευση αλλάζει τα πράγματα.

Η εποχή: Χειμώνας 1973 - Τέλος καλοκαιριού 1974. Η ζωή ένα πάρτι: Tα παλαιοπωλεία στη Μασσαλίας και τα παράνομα βιβλία, ο Ντίνος Ηλιόπουλος και η Ζωή Λάσκαρη, οι Μπιτλς και οι Ρόλινγκ Στόουνς, τα μουσικά πρωινά σε συνοικιακούς κινηματογράφους και η συναυλία του Σαββόπουλου, ο Μεγαρίτης σε έναν αγώνας κατς, η μύηση στον έρωτα, η παράνομη οργάνωση και οι νύχτες στο Πολυτεχνείο, οι συλλήψεις από την αστυνομία για «άσκοπες βόλτες», τα ροκ κλαμπ και οι ντισκοτέκ, τα παντελόνια καμπάνες και οι βινύλ φούστες, τα λευκώματα, τα πάρτι, οι νεαρές ελεύθερες γυναίκες, οι άσκοπες βόλτες, οι ατέρμονες συζητήσεις. Μια ρευστή κατάσταση με πολλές απαγορεύσεις αλλά και πολλαπλές μικρές διαφυγές.

Τόπος: Το Παγκράτι και τα χαρακτηριστικά τοπόσημα της εποχής: Ζαχαροπλαστεία Λέντζος και Pastry family, Άλσος Παγκρατίου και το Ελεύθερο Θέατρο, πλατεία Βαρνάβα και πλατεία Πλαστήρα, Ευτυχίδου – Υμηττού - Σπύρου Μερκούρη, Χίλτον, Κάραβελ, Μετς, Α’ Κοιμητήριο Αθηνών αλλά και Πλάκα, Σύνταγμα, Ζάππειο και αλλού.

Πηγή: https://www.protoporia.gr/

Τρίτη 20 Ιουνίου 2023

Νέα κυκλοφορία - «Η νύχτα θα είναι μεγάλη» του Σαντιάγο Γκαμπόα

Συγγραφέας: Santiago Gamboa
Τίτλος πρωτοτύπου: Será larga la noche
Είδος έργου: Μυθιστόρημα
1η έκδοση στην ισπανική γλώσσα: 2020
Ελληνικός τίτλος: Η νύχτα θα είναι μεγάλη
ISBN: 9786182201619
Μετάφραση: Δήμητρα Σταυρίδου
Επιμέλεια: Μίνα Ευσταθίου
Εκδόσεις: Διόπτρα
Έτος έκδοσης: 2023

Ένα μικρό κομβόι αυτοκινήτων πέφτει σε ένοπλη ενέδρα σ’ έναν αγροτικό δρόμο στην επαρχία της Κάουκα. Ο μόνος μάρτυρας του μακελειού είναι ένα νεαρό αγόρι.

Λίγο αργότερα στο σημείο της σύγκρουσης όλα τα ίχνη έχουν εξαφανιστεί – από τα χτυπημένα αυτοκίνητα και τα πτώματα μέχρι τον τελευταίο κάλυκα. Είναι λες και τίποτε δεν συνέβη ποτέ εκεί.

Μια ανώνυμη καταγγελία γίνεται αιτία να ξεκινήσει η έρευνα. Ένας εισαγγελέας, μια τολμηρή δημοσιογράφος και η βοηθός της αναζητούν με κάθε κόστος την αλήθεια. Αλλά κανένα στόμα δεν ανοίγει και σ’ αυτή την περιοχή, ένα από τα μεγαλύτερα «θερμοκήπια βίας» στην Κολομβία, οι δράστες θα μπορούσαν να είναι πολλοί: αντιφρονούντες, συμμορίες, ο στρατός. Ή ίσως οι εκκλησίες, που ανταγωνίζονται λυσσαλέα για την επικράτηση στη σημερινή Κολομβία...

Ένα τραχύ και αιφνιδιαστικό θρίλερ, που αποτυπώνει με ακρίβεια μια χώρα όπου η βία, η διαφθορά και η απελπισία παίρνουν κάθε μέρα νέα, όλο και πιο απροσδόκητη μορφή...

      (Από την παρουσίαση του βιβλίου)

Δευτέρα 19 Ιουνίου 2023

«Η εκστρατεία των Καταλανών στην Ανατολή» του Ραμόν Μουντανέ

Συγγραφέας: Ramon Muntaner
Τίτλος πρωτοτύπου: L'expedició dels Catalans a Orient
Είδος έργου: Χρονικό
Εποχή συγγραφής στην καταλανική γλώσσα: 14ος αιώνας
Ελληνικός τίτλος: Η εκστρατεία των Καταλανών στην Ανατολή
ISBN: 9789603032168
Μετάφραση - Πρόλογος - Εισαγωγή - Σχόλια: Νίκος Πρατσίνης
Επιμέλεια: Λουκάς Αξελός
Διορθώσεις: Δάφνη Ανδρέου
Εκδόσεις: Στοχαστής
Έτος έκδοσης: 2014

Το Χρονικό του Καταλανού συγγραφέα και στρατιώτη Ραμόν Μουντανέ (1265-1336) περιγράφει ιστορικά συμβάντα του Στέμματος της Αραγώνας, από το 1207 έως το 1328. Ο στρατιώτης συγγραφέας διετέλεσε, μεταξύ άλλων, και οικονομικός υπεύθυνος της Καταλανικής Εταιρείας μισθοφόρων. Η Εταιρεία, διοικούμενη από έναν τέως Ναΐτη γερμανικής καταγωγής, τον Ρογήρο τον Ανθηρό, πρόσφερε τις υπηρεσίες των 10.000 ανδρών της στον αυτοκράτορα Ανδρόνικο Β΄ Παλαιολόγο, κατά των Τούρκων εισβολέων στη Μικρά Ασία. Στη συνέχεια, συγκρούστηκε νικηφόρα με τους Βυζαντινούς και, με τη μάχη του Αλμυρού (1311), κατέλαβε το φραγκικό δουκάτο της Αθήνας. H καταλανοκρατία στην Αθήνα διήρκεσε μέχρι το 1388. Ο βασιλιάς Πέτρος Δ΄της Αραγώνας έγραψε, το 1380, πως το κάστρο της Αθήνας είναι «το πολυτιμότερο κόσμημα στον κόσμο που παρόμοιό του δεν θα μπορούσαν να φτιάξουν όλοι μαζί οι βασιλιάδες της χριστιανοσύνης». Μια πρώιμη «εκ δυσμών» αναγνώριση της αρχαίας Ελλάδας πριν την Αναγέννηση.

Για τους Καταλανούς τα γεγονότα συνιστούν μια εποποιία. Για τους Έλληνες μια σειρά φοβερών λεηλασιών και ωμοτήτων. Το βιβλίο συμβάλλει στο να χυθεί περισσότερο φως στη λησμονημένη αυτή συνάντηση/αντιπαράθεση του δύοντος βυζαντινού κόσμου με μια αναδυόμενη δύναμη της υστερομεσαιωνικής Δύσης.

Η εκστρατεία των Καταλανών στην Ανατολή − ένα απόσπασμα από το Χρονικό − συνιστά τη μοναδική σωζόμενη καταλανική πηγή για τα γεγονότα της εκστρατείας στη Μ. Ασία και τον ελλαδικό χώρο (1302-1311 περίπου). Για τον Έλληνα αναγνώστη έχει τεράστια ιστορική αξία: συμπληρώνει με τη ματιά του «άλλου» την εικόνα των γεγονότων που μας περιγράφουν οι βυζαντινοί χρονικογράφοι και ιστορικοί Γεώργιος Παχυμέρης, Νικηφόρος Γρηγοράς και Λαόνικος Χαλκοκονδύλης μεταξύ άλλων.

Συνολικά, το Χρονικό συγκαταλέγεται στα τέσσερα μεγάλα Χρονικά που θεωρούνται ορόσημα για την καταλανική γραμματεία του Μεσαίωνα. Η εκστρατεία των Καταλανών στην Ανατολή είναι μια συναρπαστική, απίστευτη όσο και αληθινή περιπέτεια στα τέλη του Μεσαίωνα γραμμένη από έναν εκ των πρωταγωνιστών της.

      (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Παρασκευή 16 Ιουνίου 2023

«Περιπέτειες της μεσαίας τάξης. Κοινωνιολογικές καταγραφές στην Ελλάδα της ύστερης μεταπολίτευσης» του Παναγή Παναγιωτόπουλου

ΚΡΑΤΙΚΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΔΟΚΙΜΙΟΥ - ΚΡΙΤΙΚΗΣ 2022

Συγγραφέας: Παναγής Παναγιωτόπουλος
Τίτλος πρωτοτύπου: Περιπέτειες της μεσαίας τάξης. Κοινωνιολογικές καταγραφές στην Ελλάδα της ύστερης μεταπολίτευσης
Είδος έργου: Δοκίμια
ISBN: 9789604589920
Εκδόσεις: Επίκεντρο
Έτος έκδοσης: 2021

Ποια είναι η ιστορία της μεσαίας τάξης στη Δύση μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο; Ποια η σχέση της με την κατανάλωση, τον ατομικισμό και τη χειραφέτηση; Με ποιον τρόπο φτάσαμε στην πανθομολογούμενη πλέον υπαρξιακή της κρίση; Ποια η ιστορική πορεία των μεσαίων στρωμάτων στην Ελλάδα από τη δεκαετία του '60 και μετά; Μέσα από ποιες εμπειρίες συνάφθηκε το κοινωνικό συμβόλαιο της μεταπολιτευτικής μεσαίας τάξης; Πώς γίνεται η ελληνική οικογένεια να είναι ταυτόχρονα ο βιότοπος και η καταδίκη της; Υπάρχει ακόμα κάποια ταυτότητα μεσαίων στρωμάτων στη χώρα μας ή πλέον έχουν διασπαστεί σε αντίπαλες μικρο-κοινότητες ανθρώπων οι οποίοι με δυσκολία συνυπάρχουν σήμερα στους τόπους της κοινωνικής και συναισθηματικής ερήμωσης; Η κρίση της πανδημίας θα επικυρώσει τις ανισότητες που διέπουν τις σχέσεις των μελών της παλιάς μεσαίας τάξης στην Ελλάδα ή μήπως θα αποδειχτεί ευκαιρία για μια νέα κοινωνική και πολιτισμική σύγκλιση;

Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα που θέτει και πασχίζει να απαντήσει αυτό το βιβλίο.

      (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

«Περί ευθυμίας» του Πλουτάρχου

Συγγραφέας: Πλούταρχος
Τίτλος πρωτοτύπου: Περί ευθυμίας (Για τη γαλήνη της ψυχής)
Είδος έργου: Διατριβή
Εποχή: 1ος αιώνας μ.Χ.
ISBN: 9789602691441
Μετάφραση - Εισαγωγή: Γιώργος Χριστοδούλου
Επιμέλεια: Αιμίλιος Καλιακάτσος
Εκδόσεις: Στιγμή
Έτος 1ης έκδοσης: 1994

Η πραγματεία «Περί ευθυμίας» του Πλουτάρχου, ένα από τα ογδόντα και πλέον κείμενα που συγκροτούν τη συλλογή των Ηθικών του, ανήκει στο γραμματειακό είδος της διατριβής. Είδος που είχε μεγάλη διάδοση στον ελληνορωμαϊκό κόσμο, από τα Αλεξανδρινά χρόνια και ύστερα. Οι «διατριβές» -κείμενα εκλαϊκευμένης ηθικής θεωρίας- συντάσσονταν με τους ιδικούς τους υφολογικούς κανόνες, εντάσσονταν στο κυρίαρχο την εποχή εκείνη κλίμα συγκρητισμού κυνικών, στωικών και επικούρειων διδασκαλιών, και απευθύνονταν, με πρακτικούς στόχους, στο πλατύ κοινό.

      (Από την παρουσίαση της έκδοσης)

Πέμπτη 15 Ιουνίου 2023

«Θλίψη στον Ουρανό» - ποίημα του Κάρλος Ντρουμόντ ντε Αντράντε (Βραζιλία 1902-1987)

Υπάρχει και στον ουρανό μια μελαγχολική ώρα
Δύσκολη ώρα, που η αμφιβολία χώνεται στις ψυχές
Γιατί έφτιαξα τον κόσμο; Αναρωτιέται ο Θεός
Και μόνος του δίνει απάντηση: Δεν ξέρω.

Oι άγγελοι τον κοιτούν μ’ αποδοκιμασία και πέφτουν πούπουλα
Όλες οι υποθέσεις
Η χάρις, η αιωνιότητα, η αγάπη, πέφτουν
Είναι πούπουλα.

Άλλο ένα πούπουλο και ξεγίνεται ο ουρανός
Τόσο ήρεμα, κανείς κρότος δεν καταγγέλλει
Τη στιγμή ανάμεσα στα πάντα και στο τίποτα
Ή καλύτερα, τη θλίψη του Θεού.


      Μετάφραση από τα πορτογαλικά: Ηλίας Οικονομόπουλος (2021)

(Πρώτη δημοσίευση στο ηλεκτρονικό περιοδικό Fractal)

Τετάρτη 14 Ιουνίου 2023

«Υπό κατασκευήν σημαίες» του Θανάση Χατζόπουλου

ΚΡΑΤΙΚΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΠΟΙΗΣΗΣ 2022

Συγγραφέας: Θανάσης Χατζόπουλους
Τίτλος πρωτοτύπου: Υπό κατασκευήν σημαίες
Είδος έργου: Ποίηση
ISBN: 9789604357536
Εκδόσεις: Πόλις
Έτος έκδοσης: 2021









Ι. ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΟΧΘΗ

Μεσάνυχτα από λέξεις κι ούτε ένα φως
Ψηλά στον κουρνιαχτό που η μέρα φέρνει
Να σβήσει στο νερό

Μόνο ο Πορθητής γοργά από το Κέρας
Κεντούσε με φεγγάρια τον σταυρό

Δεν έμενε ούτε βλέφαρο ανοιχτό
Μαζί μ' εκείνα που για πάντα σφάλισαν
Κι όμως εκείνος μέρες, γενιές τώρα,
Αγρυπνούσε μοναχός, ίδιος σκιά
Του εαυτού του σέρνοντας τον τελευταίο χορό
Σε αυτή την όχθη πριν λευκανθεί στο φως

Ώσπου μες στην οχλαγωγία στίφη απρόσκλητα, λεγεώνες
Οι νεκροί και οι εχθροί, που δίχως να 'χει ονειρευτεί,
Είχε προστακτικά μες στην ειδή τής αύριον αρνηθεί

Στέφθηκε αίφνης με σιωπή κι ύστερα σέρνοντας
Από το στήθος τη φωνή σπαθί να ουρλιάξει και
Αυτοπροσώπως μίλησε στον άγνωστο θεό
Σε τόσες πια εικόνες μοιρασμένο
Το σώμα του υψώνοντας όπως ασπίδα σε δέσμη από φως

Το ίδιο αυτό που είχε αρχίσει να ορθώνει η αυγή στάχυ χλωρό
Στα ύστερα υψωμένα κοντάρια των στρατών που περιμένανε
Τον θάνατο να δώσουν και να λάβουν μες στον αλαλαγμό [...]

      (Από την έκδοση)

Τρίτη 13 Ιουνίου 2023

«Τι είναι ένας κάμπος» της Νάσιας Διονυσίου

ΚΡΑΤΙΚΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΔΙΗΓΗΜΑΤΟΣ - ΝΟΥΒΕΛΑΣ 2022

Συγγραφέας: Νάσια Διονυσίου
Τίτλος πρωτοτύπου: Τι είναι ένας κάμπος
Είδος έργου: Νουβέλα
ISBN: 9789604357765
Επιμέλεια: Ευδοξία Μπινοπούλου
Εκδόσεις: Πόλις
Έτος έκδοσης: 2021

Μέσα από τις ημερολογιακές σημειώσεις ενός Κύπριου δημοσιογράφου ξεδιπλώνεται η ιστορία των βρετανικών στρατοπέδων της Αμμοχώστου - των "camps", που οι Κύπριοι τα είπαν «Κάμπους»· εκεί όπου, μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και λίγο πριν από την ίδρυση του Ισραήλ, κρατήθηκαν Εβραίοι πρόσφυγες. Ακούγοντας τις μαρτυρίες των προσφύγων, ο δημοσιογράφος ανασυνθέτει την παροντική τους κατάσταση και τις προσδοκίες τους για το μέλλον, όλα με φόντο το πιο ακραίο κακό που γνώρισε ποτέ η ανθρωπότητα. Τα απόκοσμα όνειρα που ταράζουν τις νύχτες του ήρωα ξετυλίγουν τη «Φούγκα του θανάτου», το πιο γνωστό ίσως ποίημα για το Ολοκαύτωμα, του Πάουλ Τσέλαν, που, σ' ένα συμβολικό κράμα παραίσθησης και πραγματικότητας, μέσα απ' τα μάτια του δημοσιογράφου γίνεται μια φιγούρα που περιφέρεται στο στρατόπεδο.

Η ημερολογιακή αφήγηση διακόπτεται από τρεις παράλληλες ιστορίες, τοποθετημένες στον ίδιο χώρο και χρόνο, σε γλώσσα που συχνά ταλαντεύεται μεταξύ της ελληνικής και της κυπριακής παραλλαγής της. Μια αγρότισσα κρύβει στο σπίτι της έναν Γερμανό αιχμάλωτο που δραπέτευσε. Μέσα από την ανάμνηση ενός σεφαραδίτικου τραγουδιού, μια Εβραία της Θεσσαλονίκης μνημονεύει την πόλη και τους νεκρούς της. Ένας νεαρός οδηγός, Μεγάλη Παρασκευή, βγάζει κρυφά μερικά παιδιά από το στρατόπεδο.

Το βιβλίο πραγματεύεται σε πρώτο επίπεδο το Ολοκαύτωμα και τις συνθήκες ζωής στα στρατόπεδα κράτησης. Σε παράλληλη ωστόσο πορεία λανθάνουν κι άλλα: Η ένταση των Κυπρίων που σιγοβράζει κάτω από τον αποικιοκρατικό ζυγό κι ο κατοπινός ξεριζωμός από την ίδια την πόλη της Αμμοχώστου. Η εναλλαγή ρόλων -γηγενείς και πρόσφυγες, ριζωμένοι και εκδιωγμένοι, διώκτες και διωκόμενοι- μέσα στην αέναη περιστροφή της ιστορικής συγκυρίας. Η απώλεια του τόπου και του ανήκειν κι η αδυναμία της γλώσσας να την περιγράφει. Η ανθρωπιά ως τελευταίο ανάχωμα μπροστά στον φόβο, την τυφλότητα και το μίσος.

Ποια η σχέση ιστορίας και μνήμης, ποιες οι δυνάμεις της καταστροφής και ποιες οι δυνάμεις της καλοσύνης: Αυτά είναι τα ερωτήματα που συνοψίζονται στο μεγάλο ερώτημα του βιβλίου: «Τι είναι ένας κάμπος».

      (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

«Μιχαήλ Αποστόλης. Ο βυζαντινός λόγιος και το έργο του στη βενετοκρατούμενη Κρήτη (1453-1478)» του Δημήτριου Γεωργακόπουλου

Συγγραφέας: Δημήτριος Γεωργακόπουλος
Τίτλος πρωτοτύπου: Μιχαήλ Αποστόλης. Ο βυζαντινός λόγιος και το έργο του στη βενετοκρατούμενη Κρήτη (1453-1478)
Είδος έργου: Ιστορία
ISBN: 9789606736346
Εκδόσεις: Κανάκης
Έτος έκδοσης: 2022

Ο λόγιος Μιχαήλ Αποστόλης (1420/22-1478), μετά την Άλωση, και με την ελπίδα ότι η πατρίδα του, η Κωνσταντινούπολη, γρήγορα θα απελευθερωνόταν με μια νέα σταυροφορία των δυτικών χριστιανικών δυνάμεων, εγκαταστάθηκε στη βενετοκρατούμενη Κρήτη. Γρήγορα όμως αντιλήφθηκε ότι η προσδοκία του δεν επρόκειτο να πραγματοποιηθεί και ότι ήταν μονόδρομος για τον ίδιο η επιβίωση στον τόπο της προσφυγιάς. Προσπάθησε να συμβιβαστεί με την πραγματικότητα και έζησε μέχρι το τέλος της ζωής του στη μεγαλόνησο. Εργάστηκε ως δάσκαλος και κωδικογράφος και πέτυχε, μέσα σε άκρως αντίξοες συνθήκες ένδειας, να καταξιωθεί στη νέα του πατρίδα. Πρόκειται για τον μοναδικό από τους λογίους του τέλους της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, του οποίου η αξιόλογη δράση δεν υλοποιείται στα όρια του συρρικνωμένου βυζαντινού κράτους ή στην Ιταλία, αλλά στον χώρο της λατινοκρατούμενης Ανατολής.

Στα δεκατέσσερα κεφάλαια του βιβλίου, επιχειρείται μια παράλληλη συνθετική και κριτική παρουσίαση του βίου και του (συγγραφικού και κωδικογραφικού) έργου του, με στόχο την επανεκτίμηση της συμβολής του παραγνωρισμένου αυτού λογίου στην παιδεία της εποχής του, ιδιαίτερα στην βενετοκρατούμενη Κρήτη μετά την Άλωση.

Το θέμα είχε αποτελέσει αντικείμενο της διδακτορικής διατριβής του συγγραφέα. Στην παρούσα έκδοση, όπως ο ίδιος σημειώνει στον πρόλογο, αξιοποιήθηκαν τόσο η νεότερη βιβλιογραφία όσο και οι μεταγενέστερες εκδόσεις των κειμένων του λογίου.

Πηγή: https://venetocrazia.wordpress.com/

Σάββατο 10 Ιουνίου 2023

«Ουρανός απ’ άλλους τόπους» του Σωτήρη Δημητρίου

ΚΡΑΤΙΚΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑΤΟΣ 2022

Συγγραφέας: Σωτήρης Δημητρίου
Τίτλος πρωτοτύπου: Ουρανός απ’ άλλους τόπους
Είδος έργου: Μυθιστόρημα
ISBN: 9789601685908
Επιμέλεια: Δέσποινα Ζηλφίδου
Εκδόσεις: Πατάκης
Έτος έκδοσης: 2021

Αφηγείται μια σχεδόν εκατόχρονη γυναίκα από την Ήπειρο. Δεν της φτάνει -κατά τα λόγια της- ο ουρανός για χαρτί, θέλει ουρανούς κι απ' άλλους τόπους. Πολλές φορές έχεις την αίσθηση πως τη γλώσσα της την κινεί ουράνιος υποβολέας. Τραγουδιστή πηγή πλαγιάς που άνθισε κάποια μακρινή άνοιξη και μαράθηκε στις μέρες μας. Το παρόν βιβλίο είναι ο απόηχος αυτής της γλώσσας. Αφολοή, όπως συχνά πυκνά λέει η αφηγήτρια.

(Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Πέμπτη 8 Ιουνίου 2023

Νέα κυκλοφορία - «Το μερίδιο της γης» του Ντάνιελ Γουάιλς

Συγγραφέας: Daniel Wiles
Τίτλος πρωτοτύπου: Mercia's Take
Είδος έργου: Μυθιστόρημα
1η έκδοση στην αγγλική γλώσσα: 2022
Ελληνικός τίτλος: Το μερίδιο της γης
ISBN: 9789606539817
Μετάφραση: Έφη Τσιρώνη
Επιμέλεια: Χρίστος Κυθρεώτης
Εκδόσεις: Διόπτρα
Έτος έκδοσης: 2023

1872, Αγγλία.

Ο Μάικλ είναι ανθρακωρύχος. Βγάζει το ψωμί του κατεβαίνοντας κάθε μέρα στα έγκατα της γης στη «Μαύρη Χώρα», την περιοχή των ανθρακωρυχείων στην κεντρική Αγγλία.

Αλλά αυτή δεν είναι ζωή γι’ ανθρώπους.

Ο Μάικλ κάνει τα αδύνατα δυνατά, δουλεύει διπλή βάρδια για να μπορέσει ο γιος του ο Λουκ να πάει σχολείο, να γλιτώσει από αυτή τη μοίρα.

Ώσπου μια μέρα, κάτω στις στοές, βρίσκει μια φλέβα χρυσού. Αν βγάλει το χρυσάφι από εκεί μέσα, θα σωθεί κι ο ίδιος και το παιδί του.

Αλλά ο Κέιν, με τον οποίο δουλεύουν πλάι πλάι στη στοά, έχει άλλα σχέδια…

Ένα συγκλονιστικό μυθιστόρημα για το απόγειο της Βιομηχανικής Επανάστασης και τις ζωές που θυσιάστηκαν για να συμβεί. Μια δυνατή, εντυπωσιακή φωνή που συμπεριλήφθηκε από τον Observer στους δέκα καλύτερους νέους συγγραφείς της Βρετανίας για το 2022.

      (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Νέα κυκλοφορία - «Ματωμένη πεταλούδα» της Μάρτα Κάουκονεν

Όποιος σκάβει τα βάθη της ανθρώπινης ψυχής θα βρεθεί αντιμέτωπος με το Κακό.

Συγγραφέας: Martta Kaukonen
Τίτλος πρωτοτύπου: Terapiassa
Είδος έργου: Αστυνομικό μυθιστόρημα
1η έκδοση στη φινλανδική γλώσσα: 2021
Ελληνικός τίτλος: Ματωμένη πεταλούδα
ISBN: 9786180149586
Μετάφραση: Riikka Pulkkinen & Μαρία Μαρτζούκου
Επιμέλεια: Κατερίνα Δουρίδα
Εκδόσεις: Ψυχογιός
Έτος έκδοσης: 2023

Η σταρ θεραπεύτρια Κλαρίσα Βίρτανεν έχει αντιμετωπίσει πολλά δύσκολα περιστατικά στο παρελθόν. Όταν δέχεται στο γραφείο της την Ίρα, μια ψυχικά τραυματισμένη νεαρή κοπέλα η οποία ίσα που μπορεί να ψελλίσει κάποιες λέξεις, σημαίνει συναγερμός μέσα της. Το κορίτσι φαίνεται ότι πρόκειται να κάνει κακό στον εαυτό του. Πρέπει να την αποτρέψει με κάθε τρόπο. Δεν επιτρέπεται άλλωστε να χάσει μία από τις ασθενείς της. Γιατί αυτό θα κατέστρεφε τη φαινομενικά τέλεια ζωή της. Ωστόσο δε γνωρίζει ότι η Ίρα την επέλεξε για έναν πολύ συγκεκριμένο λόγο...

Ένα κορυφαίο ψυχολογικό θρίλερ: κάθε φορά που νομίζεις ότι μπορείς να προβλέψεις την εξέλιξή του σε περιμένει ακόμα μια ανατροπή.

      (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Τρίτη 6 Ιουνίου 2023

Νέα κυκλοφορία - «Ασκήσεις της μνήμης» του Αντρέα Καμιλλέρι

Συγγραφέας: Andrea Camilleri
Τίτλος πρωτοτύπου: Eserzici di memoria
Είδος έργου: Αφηγήσεις
1η έκδοση στην ιταλική γλώσσα: Rizzoli, Milano 2017
Ελληνικός τίτλος: Ασκήσεις της μνήμης
ISBN: 9789601690100
Μετάφραση: Φωτεινή Ζερβού
Επιμέλεια - Διορθώσεις: Γιώργος Κασαπίδης
Εκδόσεις: Πατάκης
Έτος έκδοσης: 2023

«Κάθε πρωί στις επτά, φρέσκος, πλυμένος, ξυρισμένος, ντυμένος στην τρίχα, κάθομαι στο τραπέζι του γραφείου μου και γράφω. Είμαι πειθαρχημένος, τέλειος υπάλληλος της γραφής. Με κάποιες κακές συνήθειες, ίσως, γιατί όσο γράφω καπνίζω, πολύ, και πίνω μπίρα. Και γράφω, γράφω ασταμάτητα».

Καλοκαίρι του 2016. Ο Αντρέα Καμιλλέρι, στα 91 του, μάχεται το σκοτάδι της τυφλότητας ανατρέχοντας στις εικόνες της μνήμης του. Και αρχίζει να υπαγορεύει. Γεννιέται έτσι μια πραγματική άσκηση μνήμης, ένα είδος «εργασίας για τις διακοπές». 23 ιστορίες σε 23 ημέρες, για τις αναμνήσεις που σημάδεψαν τη ζωή και το έργο του, και που αποτελούν επιπλέον πολύτιμες βινιέτες της ιστορίας του τόπου του τα τελευταία εκατό χρόνια. Τις ιστορίες συνοδεύουν τα σχέδια έξι καταξιωμένων Ιταλών εικονογράφων, οι οποίοι επιχειρούν να εκφράσουν οπτικά το συναίσθημα του βιβλίου.

Η στάχτη του Λουίτζι Πιραντέλλο, που το 1942 πέντε μαθητές λυκείου, ανάμεσά τους κι ο Αντρέα Καμιλλέρι, προσπαθούν να πείσουν τις αρχές να μεταφερθεί από τη Ρώμη στο Αγκριτζέντο, τιμώντας την επιθυμία του. Πίσω στα 1940 και στο εξοχικό των εκ μητρός παππούδων, τη μέρα που ο Μουσσολίνι κήρυξε τον πόλεμο στη Γαλλία και στην Αγγλία. Η προληπτική λογοκρισία του 1960, που φτάνει ως τη σύλληψη του κριτικού κινηματογράφου που δημοσίευσε, υπό τον εύγλωττο τίτλο Η Στρατιά «Σ’ αγαπώ», κείμενο με θέμα τα κατορθώματα του ιταλικού στρατού στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια του πολέμου. Οι αφηγήσεις του Ρώσου φίλου του ηθοποιού Πιέτρο Σαρόφ για τη γνώμη του Τσέχοφ για τον Στανισλάφσκι, για τον Αντονιόνι και τη Μόνικα Βίττι, για τις παρενέργειες των ψηλών βουνών στη συμπεριφορά ενός ανθρώπου που γεννήθηκε σ’ ένα χωριό ενάμισι μέτρο πάνω από το επίπεδο της θάλασσας, για τη μανία του καπνίσματος, για τον αστυνόμο Μονταλμπάνο, για την Ομορφιά που κάποτε είχε την τύχη ν’ αντικρίσει...

      (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Δευτέρα 5 Ιουνίου 2023

«Ο διάλογος των σκύλων» του Μιγέλ ντε Θερβάντες

Συγγραφέας: Miguel de Cervantes
Τίτλος πρωτοτύπου: El coloquio de los perros
Είδος έργου: Διήγημα
1η έκδοση στην ισπανική γλώσσα: 1613
Ελληνικός τίτλος: Ο διάλογος των σκύλων
ISBN: 9789602358771
Μετάφραση: Άγγελος Δόξας
Εκδόσεις: Γνώση
Έτος έκδοσης: 2015

Αριστούργημα που θεωρήθηκε από την κριτική ισάξιο του Δον Κιχώτη, ο Διάλογος των σκύλων ανήκει στις Υποδειγματικές διηγήσεις του Θερβάντες και αποτελεί συνέχεια της ιστορίας Γάμος ψεύτης. Ένας επίδοξος μνηστήρας, άθλια εξαπατημένος από τη μέλλουσα γυναίκα του, καταλήγει στο Νοσοκομείο της Αναστάσεως, στη Βαγιαδολίδ, μ' ένα βαρύτατο αφροδίσιο νόσημα. Εκεί, από το ανοιχτό παράθυρο του θαλάμου του, ακούει τα μεσάνυχτα δυο σκύλους που κουβεντιάζουν. Οι σκύλοι κουτσομπολεύουν τα αφεντικά τους και τους ανθρώπους της γειτονιάς, κάνουνε φύλλο φτερό τα ήθη και την κοινωνία της εποχής τους, και ο Θερβάντες αφήνει τον αναγνώστη ν' αποφασίσει μόνος του αν η συζήτηση είναι αληθινή, ή αν υπάρχει μόνο στη φαντασία ενός αρρώστου που ψήνεται στον πυρετό.

https://www.protoporia.gr/

Σάββατο 3 Ιουνίου 2023

Νέα κυκλοφορία - «Μορφές του χρόνου και του χρονότοπου στο μυθιστόρημα» του Μιχαήλ Μπαχτίν

Συγγραφέας: Михаи́л Михайлович Бахтин (Mikhail Mikhailovich Bakhtin)
Είδος έργου: Δοκίμια - λογοτεχνικές μελέτες
1η έκδοση στη ρωσική γλώσσα: 1937-1938
Ελληνικός τίτλος: Μορφές του χρόνου και του χρονότοπου στο μυθιστόρημα
ISBN: 9789605249090
Μετάφραση: Γιώργος Πινακούλας
Εισαγωγή: Γιάννης Κιουρτσάκης
Εκδόσεις: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης
Έτος έκδοσης: 2022

Ο Μιχαήλ Μπαχτίν γράφει τις Μορφές του χρόνου και του χρονότοπου στο μυθιστόρημα στα 1937–1938. Η μελέτη υπερβαίνει, παρά τον τίτλο της, τα όρια του μυθιστορήματος — στις σελίδες της, ωστόσο, γίνεται λόγος και για την προϊστορία του είδους, για την πρωτόγονη κουλτούρα όλων των λαών, για τα έπη του Ομήρου, τους πλατωνικούς διαλόγους, την αττική τραγωδία, τους Λατίνους συγγραφείς, τον Δάντη… Όλα αυτά, από τη σκοπιά του συγκεκριμένου θέματος, που είναι ο χρονότοπος: μια έννοια που την ορίζει ως αδιάρρηκτη ενότητα του χρόνου με τον τόπο και που τη μελετά, όπως προειδοποιεί ο υπότιτλος, ιστορικά, τονίζοντας προπάντων το αέναο γίγνεσθαι της μυθιστορηματικής τέχνης. Θέμα μάλλον πρωτότυπο για τις λογοτεχνικές σπουδές της εποχής, όπως το διαισθάνεται και ο ίδιος ο συγγραφέας, όταν επικαλείται στον πρόλογο του βιβλίου τον χρόνο ως τέταρτη διάσταση του χώρου, όπως εκφράζεται στη θεωρία της σχετικότητας του Αϊνστάιν. Κι όμως, η χρονοτοπική προσέγγιση μοιάζει σε εμάς αυτονόητη, αν όχι κοινότοπη, αν αναλογιστούμε την κοινή πείρα του ανθρώπου. Η εμπειρική επαλήθευση της αδιάσπαστης ενότητας χρόνου και τόπου αρκεί για να δείξει ότι η παρούσα μελέτη δεν αφορά μόνο τους ειδικούς, αλλά ενδιαφέρει κάθε αναγνώστη που νιώθει την ανάγκη να γνωρίσει βαθύτερα τα λογοτεχνικά έργα.

      (Απόσπασμα από την εισαγωγή του Γιάννη Κιουρτσάκη στο βιβλίο)

Παρασκευή 2 Ιουνίου 2023

«Ιστοριών Α'» του Πολυβίου

Συγγραφέας: Πολύβιος
Τίτλος πρωτοτύπου: Ιστοριών Α'
Είδος έργου: Αρχαία ιστορία
Μετάφραση - Πρόλογος: Νίκος Δ. Τριανταφυλλόπουλος
Επιμέλεια: Αιμίλιος Καλιακάτσος
Εκδόσεις: Στιγμή
Έτος έκδοσης: 1995

Τα χρόνια της ζωής του Πολυβίου -από το 203 π.Χ. περίπου ως το 120- ήταν μια εποχή, που της άξιζε ένας ιστορικός πρώτης σειράς. Ο Πελοποννησιακός πόλεμος, ο βαρύτερος εμφύλιος σπαραγμός της ελληνικής Ιστορίας, είχε βρει στο πρόσωπο του Θουκυδίδη τον βαθύ και απροκατάληπτο ανατόμο, που με μοναδική οξύτητα είχε δείξει πόσο πικρές ρίζες έριξε στην ελληνική ψυχή το λυσσαλέο εκείνο μακελειό. Η ένωση ύστερα των Ελλήνων, ακούσια ή εκούσια, κάτω από το άστρο του Φιλίππου και του Αλεξάνδρου, έδωσε στον Ελληνισμό εκείνη την αιφνίδια διαστολή, που γρήγορα την ακολούθησε το αντίθετο φαινόμενο της βαθμιαίας συρρίκνωσης. Φάνηκε σύντομα πως ο ιός είχε μεταδοθεί από τη νότια Ελλάδα και στους Μακεδόνες: οι διάδοχοι του Αλεξάνδρου και οι Επίγονοι μπήκαν σ' ένα φαύλο κύκλο συμμαχιών, συνωμοσιών, ραδιουργιών και πολέμων. Ο τελευταίος συνειδητός επίγονος, ο Καβάφης -είναι σημαδιακός ο στίχος του που μνημονεύσαμε- είχε απόλυτη επίγνωση της φανερής ή κρυφής αυτής αιμορραγίας. [...]

      (Από τον πρόλογο της έκδοσης)

Νέα κυκλοφορία - «Το τετράγωνο έξω από τη σκακιέρα» του Χρήστου Νάτση

Συγγραφέας: Χρήστος Νάτσης
Τίτλος πρωτοτύπου: Το τετράγωνο έξω από τη σκακιέρα. Στιγμιότυπα από την πολιτισμική ιστορία του σκακιού
Είδος έργου: Σκάκι: ιστορία και πολιτισμική επιρροή
ISBN: 9189603538149
Εκδόσεις: Δόμος
Έτος έκδοσης: 2023

Το βιβλίο αυτό δίνει έμφαση στο τι κάνει, τι προκαλεί το σκάκι, πολιτικοπολιτισμικά, από τα μικρά αντικείμενα-φετίχ που το περιβάλλουν ως τις γεωπολιτικές αντιπαραθέσεις στις οποίες συμμετέχει. Δεν είναι μια ιστορία του σκακιού, δεν είναι μια ιστορία για το σκάκι ως μεταφορά, αλλά η ιστορία και η σκέψη μαζί με το σκάκι.

Τα κείμενα που προέκυψαν δεν είχαν την πρόθεση να είναι εξαντλητικά ως προς την τεκμηρίωσή τους. Ακολουθώντας έναν συγκεκριμένο μίτο κάθε φορά, μαζεύοντας ως άλλος Κοντορεβιθούλης σπαράγματα τροφής από δημοσιεύσεις και τεκμήρια, είχαν ως σκοπό την επιστροφή στη θαλπωρή της σκακιέρας. Οι αφορμές τους ήταν τετριμμένες και γι’ αυτό, θαρρώ, σημαντικές: τα γυαλιά-καθρέπτες του Κορτσνόι στο «παρανοϊκό» ματς του με τον Κάρποβ στις Φιλιππίνες το 1978· μια άλλη Κούβα που οδήγησε στον Καπαμπλάνκα· η κατάσταση των δοντιών του Μιχαήλ Μποτβίνικ· οι διατροφικές συνήθειες του Κράμνικ· η σχέση του Κασπάροβ με τη μητέρα του· οι περιπέτειες ονοματοδοσίας μιας σκακιστικής βαριάντας. Ταυτόχρονα, υπάρχει μια σειρά κειμένων για την πρωτότυπη σκέψη που παράγει η συγκεκριμένη σκακιστική πρακτική των σκακιστών, όπως φέρ’ ειπείν οι σημειώσεις για τη δημιουργικότητα από τον Αλεξέι Σίροβ.

Η έκδοση δεν απευθύνεται σε σκακιστές, αλλά φιλοδοξεί να μεταδώσει την ομορφιά του παιχνιδιού και σε αυτούς που δεν έχουν κινήσει κανένα πιόνι στη ζωή τους...

Πέμπτη 1 Ιουνίου 2023

Νέα κυκλοφορία - «Χλωμό άλογο, χλωμός αναβάτης» της Κάθριν Αν Πόρτερ

Συγγραφέας: Katherine Anne Porter
Τίτλος πρωτοτύπου: Pale Horse, Pale Rider
Είδος έργου: Τρεις νουβέλες
1η έκδοση στην αγγλική γλώσσα: Harcourt, Brace & Company, 1939
Ελληνικός τίτλος: Χλωμό άλογο, χλωμός αναβάτης
ISBN: 9789606452857
Μετάφραση: Έφη Τσιρώνη
Επιμέλεια: Τατιάνα Γαλατούλα
Εκδόσεις: Κλειδάριθμος
Έτος έκδοσης: 2022

Η συλλογή Χλωμό άλογο, χλωμός αναβάτης πρωτοεκδόθηκε το 1939 και περιλαμβάνει τρεις εξαιρετικές νουβέλες - τη «Θνητή ζωή», το «Μεσημεριανό κρασί», και την ομότιτλη ιστορία.

Η «Θνητή ζωή» είναι μια ιστορία ενηλικίωσης που διαδραματίζεται την περίοδο 1885-1902. Περιστρέφεται γύρω από τις αυταπάτες και τις εξιδανικεύσεις της οικογένειας της Μιράντας, ενός νεαρού κοριτσιού. Μια ηθογραφία της εποχής που προβάλλει τη θέση της γυναίκας, η οποία καταφέρνει μέσα από ρομαντικές αλλά στρεβλές αντιλήψεις να βρει τη δική της ξεχωριστή, απαλλαγμένη από ψευδαισθήσεις, ταυτότητα.

Η δεύτερη νουβέλα, «Μεσημεριανό κρασί», έχει χαρακτηριστεί ως «αρχαιοελληνική τραγωδία τοποθετημένη στο Τέξας του τέλους του 19ου και των αρχών του 20ού αιώνα». Η πλοκή εκτυλίσσεται σε μια μικρή οικογενειακή φάρμα και καταδεικνύει πώς η συσσώρευση ασήμαντων λαθών του παρελθόντος μπορεί να καταλήξει με μαθηματική βεβαιότητα σε ένα τρομερό παρόν.

Στην ομότιτλη νουβέλα, «Χλωμό άλογο, χλωμός αναβάτης», ξαναβρίσκουμε τη Μιράντα, δημοσιογράφο σε μια μικρή εφημερίδα του Ντένβερ. Είναι 1918, και ο πλανήτης βρίσκεται στην καρδιά του Α' Παγκοσμίου Πολέμου και της πανδημίας της ισπανικής γρίπης. Ανατριχιαστικά επίκαιρες οι περιγραφές της πανδημίας μέσα από τα μάτια δύο ερωτευμένων νέων, πλέκονται αριστοτεχνικά με αυτές για τον πόλεμο, το νόημά του και τις τραυματικές επιπτώσεις του στη ζωή των ανθρώπων.

Οι τρεις νουβέλες, 82 ετών ήδη, αποδεικνύουν την τραγική διαχρονικότητα της λογοτεχνίας όταν ασχολείται τόσο αριστοτεχνικά με την ανθρώπινη κατάσταση, προσφέροντας, αν όχι παρηγοριά, τουλάχιστον την πανανθρώπινη αίσθηση του ανήκειν.

      (Από τον εκδότη)

«Σκάκι: μια περιπέτεια σε 64 τετράγωνα» της Αλίκης Σπυροπούλου

Συγγραφέας: Αλίκη Σπυροπούλου
Τίτλος πρωτοτύπου: Σκάκι: μια περιπέτεια σε 64 τετράγωνα (για παιδιά μέχρι 95 ετών)
Είδος έργου: Θεωρία του σκακιού
ISBN: 9789600448825
Επιμέλεια: Αλίκη Σπυροπούλου
Εκδόσεις: Κέδρος
Έτος έκδοσης: 2017

      Το σκάκι, εκτός από παιχνίδι, είναι μια περιπέτεια σε 64 τετράγωνα!
      Στο βιβλίο επιχειρείται μια πρωτότυπη προσπάθεια να γίνει διάλογος με κάθε παιδί που θέλει να μάθει πώς παίζεται το σκάκι.
      Απευθύνεται κυρίως σε παιδιά, αλλά είναι κατάλληλο και για όποιον ενήλικα ενδιαφέρεται να μάθει σκάκι.
      Φιλοδοξία της συγγραφέως είναι να γίνει εύκολα κατανοητό το παιχνίδι μέσα από μια διαδικασία άνετη, ευχάριστη και διασκεδαστική.

      (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Η ΣΚΑΚΙΕΡΑ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΠΕΔΙΟ ΤΟΥ ΑΓΩΝΑ
Γνωριμία με τη σκακιέρα
Γνωριμία με τα κομμάτια
Τα αποτελέσματα του αγώνα

ΤΑ ΚΟΜΜΑΤΙΑ ΚΙΝΟΥΝΤΑΙ!
Πώς κινούνται τα κομμάτια;
Πώς απειλούν τα κομμάτια;
Τι γίνεται όταν κόβω ένα κομμάτι;

ΑΛΛΑΖΟΝΤΑΣ ΚΟΜΜΑΤΙΑ ΙΣΗΣ ΑΞΙΑΣ
Αλλάζουμε κομμάτια;
Πώς προστατεύω τα κομμάτια μου;

Ο ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΚΙΝΔΥΝΕΥΕΙ!
Το σαχ
Το ματ
Το πατ

ΤΙ ΑΛΛΟ ΚΑΝΟΥΝ ΤΑ ΚΟΜΜΑΤΙΑ;
Τα κομμάτια απειλούν να κερδίσουν
Τα κομμάτια κερδίζουν με διπλή απειλή
Τα κομμάτια κερδίζουν τη "διαφορά"
Τα κομμάτια "καρφώνουν"

ΟΙ ΜΑΓΙΚΕΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΙΑ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΙΟΝΙΟΥ
Το ροκέ
Το πιόνι μεταμορφώνεται σε βασίλισσα
Η κίνηση αν πασάν

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΣΤΟ ΣΚΑΚΙ;
Το σχέδιο στο άνοιγμα
Το σχέδιο στο μέσο
Το σχέδιο στο φινάλε

ΜΑΘΑΙΝΩ ΚΑΙ ΓΡΑΦΩ ΤΙΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ
Πώς συμβολίζονται τα κομμάτια στη σκακιστική γραφή
Πώς συμβολίζονται το ροκέ, το σαχ, το ματ
Πώς συμβολίζεται το αποτέλεσμα του αγώνα

ΑΣΚΗΣΕΙΣ
Ματ σε 1 κίνηση
Διπλή απειλή
Ματ σε 2 κινήσεις
Λύσεις ερωτήσεων, παιχνιδιών και ασκήσεων