Τίτλος πρωτοτύπου: Les Météores
Είδος έργου: Μυθιστόρημα
1η έκδοση στη γαλλική γλώσσα: Éditions Gallimard, 1975
Ελληνικός τίτλος: Μετέωροι
ISBN: 9786185617011
Μετάφραση: Λίζυ Τσιριμώκου
Εκδόσεις: Στερέωμα
Έτος έκδοσης: 2021
**Γράφει η Στέλλα Φωτοπούλου
Ο Μισέλ Τουρνιέ γράφει το τρίτο και πιο πολύπλοκο μυθιστόρημα του το 1975. Είναι η ιστορία δύο πανομοιότυπων διδύμων,του Πωλ και του Ζαν, τόσο πανομοιότυπων που τους αποκαλούσαν Ζαν-Πωλ, είναι όμως και μια ιστορία που έχει ως άξονα τα παντός είδους ζεύγη, είναι ένα μυθιστόρημα διερεύνησης της ταυτότητας του ατόμου στην ολότητα του ένα μυθιστόρημα στο οποίο εμπλέκονται πολλά άλλα πρόσωπα και εμπεριέχονται πολλές διαφορετικές ιστορίες.
Είναι ένα μυθιστόρημα πολυφωνικό, αφού ξεκινά με τριτοπρόσωπη γραφή στη συνέχεια όμως η γραφή μετατρέπεται σε πρωτοπρόσωπη, με βασικά πρόσωπα να αφηγούνται την δική τους ιστορία, ενώ παράλληλα κι άλλες ιστορίες με νέα πρόσωπα παρουσιάζονται καθ' όλη την εξέλιξη της πλοκής.
Οι Ζαν και Πωλ γεννιούνται και μεγαλώνουν στη Βρετάνη από εύπορους αστούς γονείς. Ζουν σε ένα περιβάλλον με πολλά παιδιά, τα αδέλφια τους και τα προβληματικά παιδιά του γειτονικού ιδρύματος που φροντίζει με αγάπη η μητέρα, ενώ ο πατέρας, συντηρητικός, γενναιόδωρος, λάτρης της μεγάλης ζωής, περνάει τον μισό χρόνο του στο Παρίσι αναζητώντας παντός είδους ηδονές.
Βασικό πρόσωπο και από τους κύριους αφηγητές της ιστορίας είναι ο αδελφός του πατέρα, ο θείος Αλεξάντρ ομοφυλόφιλος, ανατρεπτικός, κυνικός, καυστικός, που αναγκάζεται να αναλάβει τη διαχείριση της αποκομιδής των σκουπιδιών έξι πόλεων της Γαλλίας και γίνεται αυτός «ο δανδής των χωματερών» ένας οξυδερκής παρατηρητής της κοινωνίας. Και είναι η ζωή του Αλεξάντρ μια ακόμα μορφή, παραλλαγή ζεύγους, αφενός η ευτελής ζωή του στις χωματερές σε αντιπαράθεση με τη ζωή του δανδή στα σαλόνια, αφετέρου από τη μια το κυνήγι ερωτικών θηραμάτων και από την άλλη η απεγνωσμένη αναζήτηση της τρυφερότητας του έρωτα.
Οι δίδυμοι ζουν περίκλειστοι στην δική τους διδυμική οικειότητα, προστατευμένοι από τον έξω κόσμο, προέρχονται από το ίδιο κυτταρικό ωάριο, και αυτή η «τερατωδία» τους προφυλάσσει από την μοναξιά σε αντίθεση με τους άλλους ανθρώπους. Ομιλούν τη δική τους ανεμική, κρυπτοφασική γλώσσα, κατανοητή μόνο από τους ίδιους. Δύο άνθρωποι πανομοιότυποι, διαφορετικοί μόνο λόγω της θέσης που καταλαμβάνουν στον χώρο.
Όμως η επαφή με τον έξω κόσμο, με τους «παράταιρους» δημιουργεί κεντρόφυγες τάσεις στον Ζαν και ενώ ο Πωλ είναι ο συντηρητικός, ο Ζαν, επιθυμώντας τη ρήξη, κάνει ένα γάμο για να ξεφύγει και εγκαταλείπει την κοινή κατοικία και τον αδελφό του.
Ο Πωλ αισθάνεται μόνος, ζει ως ξέταιρος και νιώθει τη μοναξιά των άλλων, των παράταιρων.
«Η φυγή του Ζαν με οδηγεί σε μια ανάλογη κατάσταση, ως προς τις ιδέες, τις εικόνες,τα συναισθήματα, τις συγκινήσεις, κοντολογίς ό,τι συμβατικά αποκαλούμε εσωτερικό κόσμο. Η κανονική κατάσταση των παράταιρων αντίκρυ στον "εσωτερικό" τους κόσμο μου παρουσιάζεται τώρα στην τρομακτική της αθλιότητα: ένα όνειρο αδιόρατο, ξεφτισμένο, φευγαλέο, αυτό είναι το συνηθισμένο τοπίο που δεσπόζει στην ψυχή τους».
Ο Πωλ δεν αντέχει την μοναχική ζωή του ξέταιρου και ξεκινά ένα ταξίδι αναζήτησης του αδελφού του, ένα ταξίδι εμπειριών, γνώσης και αυτογνωσίας. Στόχος να ακολουθήσει τα ίχνη του αδελφού, να ζήσει ο,τι εκείνος έζησε, να τον κατανοήσει. Ταξιδεύει στην Βενετία, δίδυμη πόλη της Κωνσταντινούπολης, που «η χαμένη δίδυμη πόλη αφήνει τη Βενετία ξέταιρη, ακρωτηριασμένη, αλλά μεθυσμένη από ελευθερία», στην Τυνησία με τους κήπους μέσα στην έρημο, στην Ισλανδία με τους πάγους και το συνεχές φως, στην Ιαπωνία, στον Καναδά, στο διχασμένο Βερολίνο της εποχής του Ψυχρού πολέμου με ένα οδυνηρό τέλος και μια επιστροφή πίσω στη Βρετάνη έχοντας αποκτήσει γαλήνη και αυτογνωσία.
Το ταξίδι «στην πραγματικότητα πυροδοτούσε την αυτονομία του Πωλ δηλώνοντας ότι γι' αυτόν μετρούσε περισσότερο η αποκόμιση των κερδών από κάθε στάδιο της διαδρομής παρά η συνάντηση του Ζαν μέσω συντομότερων οδών».
Δεν είναι εύκολο βιβλίο οι Μετέωροι. Είναι ένα φιλοσοφικό μυθιστόρημα, με πυκνό κείμενο με οντολογικές και θεολογικές αναφορές, με συμβολισμούς. Θέτει ζητήματα ταυτότητας του ατόμου, αναφέρεται σε πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα της εποχής του, μιλάει για το ναζισμό, για την εποχή του ψυχρού πολέμου, για τη ζωή των περιθωριακών, για το φόβο των λαϊκών ανθρώπων μπροστά στην εκμετάλλευση και την καταπίεση, τη στέρηση, τον επερχόμενο πόλεμο. Ένα βιβλίο για τη διδυμική οπτική των πραγμάτων, «πλουσιότερη, βαθύτερη, αυθεντικότερη από τη συνηθισμένη όραση» που δίνει νέα διάσταση, νέες αποκαλύψεις για τον κόσμο.
Ο μαθηματικός ουρανός και ο απρόβλεπτος, μετεωρολογικός ουρανός, η παλίρροια με την άμπωτη και την πλημμυρίδα, ο νηφάλιος Βούδας και ο Ιησούς στον Σταυρό με τις οιμωγές, είναι μερικά ακόμη από τα ζεύγη που εμπλουτίζουν την ιστορία.
Με ειρωνεία και ποιητικό λόγο, με πολλαπλές ιστορίες που εντάσσονται καλειδοσκοπικά στην αφήγηση, ο συγγραφέας δημιουργεί ένα θαυμάσιο μυθιστόρημα που στο τέλος σε αφήνει πιο πλούσιο.
Το βιβλίο ευτύχησε και με την ωραία μετάφραση και το εξαιρετικό επίμετρο από την Λίζυ Τσιριμώκου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου