Σάββατο 23 Ιανουαρίου 2021

«Αποχαιρετισμός στα Όπλα» του Έρνεστ Χέμινγουέι

Συγγραφέας: Ernest Hemingway
Τίτλος πρωτοτύπου: A Farewell to Arms
Είδος έργου: Μυθιστόρημα
1η έκδοση στην αγγλική γλώσσα: Charles Scribner's Sons, 1929
Ελληνικός τίτλος: Αποχαιρετισμός στα Όπλα
Μετάφραση: Άννα Παπασταύρου
Επιμέλεια: Ελεάννα Λαμπάκη
Εκδόσεις: Καστανιώτης
Σειρά: Εικοστός Αιώνας
Έτος έκδοσης: 2004

**Γράφει ο Σπύρος Ιλαντζής
Χημικός, εκπαιδευτής ΕΦΕΤ, oμοσπονδιακός μαιτρ σκακιού

Το 1918, σε ηλικία μόλις 19 ετών, ο Έρνεστ Χέμινγουέι ήρθε από την Αμερική στην Ευρώπη και πήρε ενεργό μέρος στον «Μεγάλο Πόλεμο», που αργότερα έμεινε στην ιστορία σαν «Α’ Παγκόσμιος πόλεμος». Κατατάχθηκε ως εθελοντής τραυματιοφορέας σε ασθενοφόρο, τραυματίστηκε και παρασημοφορήθηκε. Από τις εμπειρίες του στη διάρκεια του πολέμου εμπνεύστηκε αυτό το μυθιστόρημα, που πολλοί θεωρούν ως το αριστούργημά του. Σ’ αυτό η δράση τοποθετείται νωρίτερα (ξεκινώντας από τα τέλη του 1915) κι ο νεαρός συγγραφέας αναπλάθει την ατμόσφαιρα των μαχών σ’εκείνα τα έντονα και αδυσώπητα χρόνια, με σκηνικό τη Βόρεια Ιταλία. Πέρα από το θάρρος, το φόβο, την καθημερινή πάλη για την επιβίωση, τη συντροφικότητα των απλών στρατιωτών, ο Χέμινγουέη πλάθει και μια ιστορία αγάπης, βαθιά ρομαντική, παθιασμένη, ασυμβίβαστη, αλλά -φευ- με τραγικό τέλος.

                                    Το εξώφυλλο της πρωτότυπης έκδοσης, ΗΠΑ 1929

Στο βιβλίο, ο Φρέντερικ Χένρυ, Αμερικανός που σπουδάζει αρχιτεκτονική στη Ρώμη, κατατάσσεται στον ιταλικό στρατό, στη διάρκεια του «Μεγάλου Πολέμου» και εξελίσσεται σε υπολοχαγό. Γίνεται οδηγός ασθενοφόρου στο Βόρειο Μέτωπο, υπεύθυνος μιας μικρής μονάδας, αναλαμβάνοντας να μεταφέρει τους βαριά τραυματισμένους στρατιώτες στο νοσοκομείο. Ο εχθρός είναι οι Αυστριακοί, αλλά τα ψηλά χιονισμένα βουνά, ο παγωμένος καιρός και το αφιλόξενο έδαφος κάνουν τις μάχες ακόμα πιο δύσκολες.

Ο Ρινάλντι, ένας πολύ ικανός χειρουργός στον ιταλικό στρατό, αξιαγάπητος συγκάτοικος του υπολοχαγού Χένρυ, ερωτύλος και πάντα αστειευόμενος, γνωρίζει την όμορφη ξανθιά, μαγευτική Βρετανή νοσοκόμα, Κάθριν Μπάρκλεϊ, αλλά προς μεγάλη του απογοήτευση εκείνη δεν ενδιαφέρεται για τον ίδιο. Όταν όμως η κοπέλα γνωρίζει τον υπολοχαγό, θα τον ερωτευθεί παράφορα. Η καλύτερη φίλη της και συνάδελφος νοσοκόμα Φέργκιουσον αποδοκιμάζει το ειδύλλιο, αλλά αυτό δεν θα εμποδίσει το ζευγάρι.

Αργότερα, καθώς ο Χένρυ και η ομάδα του είναι κρυμμένοι σ’ένα χαντάκι στο μέτωπο, ένα βλήμα όλμου χτυπά, σκοτώνοντας έναν από τους συναδέλφους του και τραυματίζοντας τον ίδιο άσχημα, και στα δύο πόδια. Αυτή τη φορά, ο Χένρυ δεν θα βρεθεί στη θέση του οδηγού, αλλά σ’ αυτή του τραυματία. Μετά από περιπέτειες θα φτάσει στο νοσοκομείο του πεδίου, όπου η Κάθριν θα τον αναλάβει και θα προσπαθήσει να του τονώσει και πάλι την αγάπη για τη ζωή. Φυσικά, θα ακολουθήσουν και οι αναγκαίες ανατροπές…

Κλασικές έχουν μείνει οι φράσεις:

«Δεν είναι δύσκολο να διαχειριστείς τη ζωή όταν δεν έχεις τίποτα να χάσεις»
«Οι δειλοί πεθαίνουν χίλιες φορές, αλλά οι γενναίοι πεθαίνουν μόνο μια φορά»
«Το κρασί είναι μεγάλο πράγμα, σε κάνει να ξεχνάς όλα τα δυσάρεστα»
«Ο πόλεμος σκοτώνει τους πολύ καλούς, τους πολύ ευγενικούς και τους πολύ γενναίους. Αλλά κι αν δεν είστε κανένας απ’ αυτούς, μπορείτε να είστε βέβαιοι ότι θα σας σκοτώσει επίσης, απλά δεν θα υπάρξει καμιά βιασύνη»

Ο Χέμινγουέι άρχισε να δουλεύει το Αποχαιρετισμός στα Όπλα ήδη το 1920, όταν είχε γυρίσει στις ΗΠΑ, αλλά το δημοσίευσε το 1929. Συνεχίζει τη δημοσιογραφική του καριέρα στην Toronto Star και άλλες εφημερίδες. Το 1922 μετακομίζει στο Παρίσι, όπου συνεχίζει να εργάζεται ως ανταποκριτής σε διάφορες αποστολές (καλύπτει μεταξύ άλλων και τη Μικρασιατική Καταστροφή, με άρθρα από τη Σμύρνη!) και παράλληλα συνάπτει φιλικές σχέσεις με την ελίτ των εκπατρισμένων Αμερικανών και Βρετανών διανοουμένων, όπως ο Σκοτ Φιτζέραλντ, ο Έζρα Πάουντ η Γερτρούδη Στάιν κ.ά.

Αργότερα, το 1936, καλείται να καλύψει τον Ισπανικό Εμφύλιο για λογαριασμό της Βορειοαμερικανικής Ένωσης Εφημερίδων. Σχετικά, το 1940 δημοσίευσε το πιο φιλόδοξο μυθιστόρημά του, το Για ποιον χτυπά η καμπάνα.

Την περίοδο 1942-1944 γίνεται ανταποκριτής του Β’ Παγκοσμίου πολέμου στην Eυρώπη. Κατατάσσεται στη Βασιλική Αεροπορία, συμμετέχει στην απόβαση της Νορμανδίας, δίνει την προσωπική του μάχη για την απελευθέρωση του Παρισιού με τη συμμετοχή του στην κατάληψη του στρατηγικής σημασίας ξενοδοχείου «Pιτζ». Το 1952 εκδίδεται η κλασική νουβέλα του Ο γέρος και η θάλασσα, για την οποία κερδίζει το βραβείο Πούλιτζερ, την επόμενη χρονιά. Το 1954 η Σουηδική Ακαδημία του απονέμει το Νόμπελ Λογοτεχνίας.

Μετά από πολλά σωματικά και ψυχολογικά προβλήματα, και αφού πέρασε αρκετά χρόνια στην Κούβα, ο Χέμινγουέι έδωσε τέλος στη ζωή του στις 2 Ιουλίου 1961, σε ηλικία 61 ετών. Αυτοκτόνησε με κυνηγετική καραμπίνα, στη φάρμα του στο Άινταχο, με τον ίδιο τρόπο που είχε αυτοκτονήσει και ο πατέρας του…

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου