52ο Φεστιβάλ Βιβλίου στο Πεδίον του Άρεως (6-22/9/2024)

Το καθιερωμένο ραντεβού των βιβλιόφιλων είναι και πάλι εδώ για ακόμη μία χρονιά.

Αν αγαπάτε το βιβλίο τότε δεν έχετε παρά να επισκεφθείτε το Πεδίον του Άρεως, όπου θα λάβει χώρα το 52ο Φεστιβάλ Βιβλίου. Ο Σύνδεσμος Εκδοτών Βιβλίου μας καλεί από τις 6 έως τις 22 Σεπτεμβρίου να ανακαλύψουμε εκδοτικούς οίκους αλλά και να συμμετάσχουμε στις εκδηλώσεις που ετοιμάζονται.

Μετά το περσινό κεντρικό αφιέρωμα «Γυναίκα – πολυσύνθετο ανάγνωσμα», σειρά έχει για φέτος το θέμα «Νεολαία και ανάγνωση», που έχει ως υπότιτλο έναν στίχο του Ελύτη από τον «Μικρό Ναυτίλο»: Από σένα η άνοιξη εξαρτάται.

Η μεγαλύτερη γιορτή του βιβλίου θα λειτουργεί από Δευτέρα έως Πέμπτη (6 μ.μ.-10.30 μ.μ.), αλλά και την Παρασκευή και το Σάββατο (6 μ.μ.-11 μ.μ.) και την Κυριακή (10.30 π.μ.-3 μ.μ. και 6 μ.μ.-10.30 μ.μ.).

Πηγές: https://www.greek-language.gr/ και https://www.bookia.gr/

Δυο λόγια για τον Γεώργιο Σουρή

Σαν σήμερα το 1919 έφυγε από τη ζωή ο μεγαλύτερος σύγχρονος σατιρικός ποιητής Γεώργιος Σουρής.

Στοιχεία για τη ζωή του επιφυλάσσομαι να γράψω σε μελλοντική ανάρτηση. Προς το παρόν περιορίζομαι σε μια διασκεδαστική ιστοριούλα: Κάποτε η εφημερίδα "Το Άστυ" ζήτησε τη γνώμη του Σουρή για τους λόγιους της εποχής του. Κι αυτός, όπως συνήθιζε, απάντησε με τον μοναδικό του έμμετρο αιχμηρό τρόπο. Τώρα τι θα γινόταν σε ανάλογη περίπτωση σήμερα, ούτε που μπορώ να το φανταστώ.

Δροσίνης γλαφυρότατος, με πνεύμα δροσερό
αλλά προφέρει πάντοτε πολύ ψευδά το ρο.

Πολέμης λιγυρότατος και πολυχαϊδεμένος,
αλλά πειράζεται πολύ, για κρίσεις, ο καημένος.

Ο Προβελέγγιος λαμπρός στα δράματα και σ’ όλα,
μα δύο γλώσσες παίζουνε στο νου του καραμπόλα.

Ο Παλαμάς βαθύτατος, με ποίηση ζοφώδη,
αλλά φρενιάζει σαν του πεις κακό για τη δημώδη.

Παράσχος μέγας ποιητής, συνάδελφος εν Μούση,
που τα μαλλιά του τα ‘κοψε μα όχι και το μούσι.

Λασκαράτος
γέρος γάτος!

Ο Μαρκοράς Γεράσιμος
κι επίσημος και άσημος.

Βλέπω πυρ εις τον Στρατήγη, του Αβέρωφ τον κολλήγα,
που στην Αίγυπτον επήγε, σαβουρώσας ουκ ολίγα.

Ο Βλάχος μέγας κριτικός, τον έχω και κουμπάρο,
αλλά ποτέ μου δε μπορώ στο σκάκι να τον πάρω.

Ο Ροΐδης ή Τσουρίδης, φιλολόγος ξεβαμμένος,
αγελαίος κατά Κόντον και πολύ γεγανωμένος.

Ο Άννινος θαυμάσιος, με καλαμπούρια πρώτης,
ωσάν κι εμένα πλούσιος, μα του Σταυρού Ιππότης.

Δαμβέργης φίνος συγγραφεύς κι αυτός γεμάτος φώτα
και κρητικός τρικούβερτος με ήτα και με γιώτα.

Ξενόπουλος πολυ κομψός, μα χωρατά δε δέχεται,
εις δε το μάους πάντοτε απ’ όλους κατατρέχεται.

Βικέλας, Λάρας δηλαδή, με μάθηση και κρίση,
απ’ το Παρίσι έρχεται και πάει στο ...Παρίσι.

Πολύ τιμάται παρ’ εμού και ο Παπαδιαμάντης,
που είναι πάντ’ a quatres epingles και φαίνεται γαλάντης.

Ο Πολυλάς
σοφός μπελάς.

Εγώ μεγάλως εκτιμώ κι αυτόν τον Καρκαβίτσα,
που ‘ναι γιατρός στ’ ατμόπλοια με λιάρα και με γκλίτσα.

Τι σου λέει ο Ψυχάρης,
κάβο δε μπορείς να πάρεις.

Κουρτίδης εμβριθέστατος, με γράμματα περίσσια,
μα κάνει τον ρομαντικό και μένει στα Πατήσια.

Ο Καλοσγούρος κριτικός, αλλ’ όμως δε τον ξέρω,
γι’ αυτά που δεν εδιάβασα εκ μέσης τον συγχαίρω.

Γαβριηλίδης ο πολύς, με κύρος κι αυθεντίαν,
που βγάζει πότε Χαλιμάν και πότε Λαυρεντίαν.

Από τη συλλογή «Ο Αριθμός» (1981) του Χόρχε Λουίς Μπόρχες

Ενύπνιον

Σε κάποιον τόπο έρημο του Ιράν, είναι ένας πέτρινος πύργος όχι και πολύ ψηλός, χωρίς πόρτα ούτε παράθυρο. Στο μοναδικό του δωμάτιο (με χώμα στο πάτωμα και σχήμα κυκλικό) υπάρχει ένα ξύλινο τραπέζι κι ένας πάγκος. Σ' αυτό το κυκλικό κελί, ένας άνθρωπος που μου μοιάζει γράφει με μια γραφή ακατανόητη ένα μακρύ ποίημα για κάποιον που σ' ένα άλλο κυκλικό κελί γράφει ένα ποίημα για κάποιον που σ' ένα άλλο κυκλικό κελί... Αυτή η ιστορία δεν τελειώνει πουθενά και κανένας δεν θα μπορέσει να διαβάσει τι γράφουν οι έγκλειστοι.

      (Απόσπασμα από το βιβλίο Η ιστορία της νύχτας και άλλα ποιήματα του Χόρχε Λουίς Μπόρχες, μετ. Δημήτρης Καλοκύρης, εκδ. Ύψιλον, 1988)

Το παραπάνω βιβλίο, που περιλαμβάνει ποιήματα από διάφορες συλλογές του Αργεντινού συγγραφέα, το έχουμε παρουσιάσει εδώ.

Από τα «Μαθήματα λογοτεχνίας» του Χούλιο Κορτάσαρ

«Αν η λογοτεχνία περιέχει την πραγματικότητα, υπάρχουν πραγματικότητες που κάνουν ό,τι μπορούν για να διώξουν τη λογοτεχνία· και τότε είναι που η λογοτεχνία, η καλύτερη εκδοχή της, εκείνη που δεν είναι συνεργός ή απολογήτρια ή ευνοούμενη αυτής της κατάστασης των πραγμάτων, σηκώνει το γάντι, καταγγέλλει αυτή την πραγματικότητα περιγράφοντάς την, και το μήνυμά της φτάνει πάντα στον προορισμό του· οι μποτίλιες συλλέγονται και ανοίγονται από αναγνώστες που όχι μόνο καταλαβαίνουν αλλά και, πολλές φορές, παίρνουν θέση και μετατρέπουν αυτή τη λογοτεχνία σε κάτι περισσότερο από μια αισθητική απόλαυση ή μια ώρα ψυχαγωγίας».

      (Απόσπασμα από το βιβλίο Μαθήματα λογοτεχνίας του Χούλιο Κορτάσαρ, μετ. Αχιλλέας Κυριακίδης, εκδ. Opera, 2021)

Αναφορά στο πολύτιμο αυτό βιβλίο του σημαντικού Αργεντινού συγγραφέα έχουμε κάνει εδώ.

Όλα είναι λέξεις, αλλά κι όλα είναι αριθμοί

Το λεγόμενο Τελευταίο Θεώρημα του Φερμά

Μαθηματικός δεν είμαι, ούτε θα μπορούσα ποτέ να ήμουν. Ας όψεται η Χημεία, από την οποία δεν καταλάβαινα τίποτε κι έτσι δεν ήταν δυνατόν να δώσω στο Μαθηματικό γιατί θα αποτύγχανα πανηγυρικά. Εκείνη την εποχή με μισή Φυσική και ανύπαρκτη Χημεία δεν έμπαινες όχι στο Μαθηματικό, ούτε σε ανθυποΤΕΙ δεν έμπαινες.

Όμως το πάθος που είχα με τα Μαθηματικά ήταν (και είναι) άσβεστο. Μαθητής της Α' Λυκείου ακόμη έτρεχα να αγοράσω τον Ευκλείδη (το περιοδικό της Ελληνικής Μαθηματικής Εταιρείας) για να βρω ό,τι ακριβώς δεν διδασκόμασταν στο σχολείο, π.χ. τις λύσεις της τριτοβάθμιας και τεταρτοβάθμιας εξίσωσης. Οι υπερκύβοι, οι επιπλέον διαστάσεις και οι άκαρπες προσπάθειες των μαθηματικών να βρουν έναν γενικό τύπο παραγωγής Πρώτων Αριθμών, ήταν αυτά που διάβαζα αντί να ξεστραβωθώ να μάθω τις οργανικές ενώσεις για να μη χρειαστεί να κάνω κοπάνες από το μάθημα της Χημείας. Τα μαθηματικά παράδοξα τα λάτρευα. Υπολόγιζα την απόσταση Γης-Άλφα του Κενταύρου σε τσιγάρα. Το Τελευταίο Θεώρημα του Φερμά το κοιτούσα σχεδόν με την ίδια λατρεία που κοιτούσα εκείνο το κορίτσι από το Μαράσλειο. Είχα γράψει ένα ποίημα δικό μου για να θυμάμαι τα πρώτα εκατό νούμερα του π (χάθηκε το ποίημα, αλλά έτσι κι αλλιώς με είχαν προλάβει άλλοι). Διάβαζα (και διαβάζω) όποιο εκλαϊκευμένο βιβλίο μπορούσα να βρω.

Έδωσα και μπήκα χαλαρά στο Οικονομικό της Νομικής και τελικά έγινα καθηγητής ισπανικών...

Ένας υπερκύβος ανεπτυγμένος στην τρίτη διάσταση

Ο γενικός τύπος για τη λύση της τριτοβάθμιας εξίσωσης

           Ηλίας Οικονομόπουλος

Μια εμβληματική ανθολογία επιστημονικής φαντασίας

Αναγνώσματα για όλες τις εποχές. Προϋπόθεση να σου αρέσει η επιστημονική φαντασία.

Αυτή είναι η «μυθική» ανθολογία επιστημονικής φαντασίας του Εξάντα στην πρώτη της έκδοση του 1976. Ό,τι καλύτερο έχει ποτέ κυκλοφορήσει στη χώρα μας σε έναν χώρο που -τολμώ να πω- έχουν γραφτεί αριστουργήματα τα οποία δεν έχουν σε τίποτα να ζηλέψουν από τα κορυφαία έργα της «συμβατικής» λογοτεχνίας.

Στην ανθολογία αυτή είχε γίνει μια φοβερή επιλογή διηγημάτων και συγγραφέων που κάλυπταν τη χρονική περίοδο μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του '70, ολόκληρης της Χρυσής Εποχής του είδους: Ισαάκ Ασίμωφ, Άρθουρ Κλαρκ, Ρόμπερτ Χέινλάιν, Κλίφορντ Σάιμακ, Βαν Βογκ, Τζέιμς Γκαν, Χένρι Κάτνερ, Ρόμπερτ Σέκλι, Φίλιπ Ντικ, Άλφρεντ Μπέστερ, Φριτς Λάϊμπερ, Λάρι Νίβεν, Σάμιουελ Ντιλέινι, Ρότζερ Ζελάζνι, Ρόμπερτ Σίλβερμπεργκ και αμέτρητοι άλλοι. Μπορείτε στα εξώφυλλα να δείτε τα ονόματά τους. Οι μεταφραστές επίσης ένας κι ένας, με επικεφαλής την εμβληματική Τζένη Μαστοράκη.

Η ανθολογία κυκλοφόρησε πρόσφατα σε δεύτερη έκδοση. Τη συστήνω ανεπιφύλακτα. Ταιριάζει ακόμη και με την παραλία, να τη διαβάζεις με τον ήχο των κυμάτων και να χάνεσαι μέσα στον ήχο του χρόνου και των άστρων.

           Ηλίας Οικονομόπουλος

«Ρωγμή στον τοίχο» της Μαρίας Δριμή

Πρόκειται για ένα ευφάνταστο και πρωτότυπο βιβλίο, που δεν έχει καθόλου προβλέψιμη πλοκή, συμπυκνώνει με θαυμαστή οικονομία λόγου την αξία της τέχνης εν γένει, αλλά και της συγγραφικής τέχνης ειδικότερα, την ικανότητα των ανθρώπων να επουλώνουν τις ψυχικές τους πληγές μέσω της ανθρώπινης επαφής και των ανθρωπίνων σχέσεων, ακόμη και σε πείσμα της καραντίνας λόγω επιδημίας, την αγάπη για την ιατρική ως μια επιστήμη προσφοράς προς το συνάνθρωπο που δοκιμάζεται από μια ατυχία της φύσης. (Από το ιστολόγιο Αναγνώσεις βιβλίων)

Συγγραφέας: Μαρία Δριμή
Τίτλος πρωτοτύπου: Ρωγμή στον τοίχο
Είδος έργου: Νουβέλα
Αριθμός σελίδων: 112
ISBN: 9789606400773
Επιμέλεια: Κωνσταντίνος Ι. Κορίδης
Εκδόσεις: Ιωλκός
Έτος έκδοσης: 2022

Τι κρύβει ο τοίχος του γείτονα;

Μια ρωγμή που εμφανίζεται ξαφνικά στο διαμέρισμα του Μάρκου Σελαβή, γίνεται αφορμή συνάντησης με τους παράξενους γείτονες της διπλανής πολυκατοικίας. Η γνωριμία μαζί τους και η αλήθεια πίσω από τους καθημερινούς τους καυγάδες στο μπαλκόνι, θα αλλάξει αναπάντεχα τη ζωή του, τόσο ώστε να νιώσει την ανάγκη να την αφηγηθεί σε μια σύντομη νουβέλα.

Η Ρωγμή στον τοίχο είναι μια ιστορία της διπλανής πόρτας για τις δύσκολες ανθρώπινες σχέσεις.

Τα γεγονότα, που ίσως φανούν αφύσικα στον αναγνώστη, δεν είναι περισσότερο περίεργα από όσα θα συναντήσει κανείς παρατηρώντας γύρω του.

      (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Σκέψεις για τη ζωγραφική - Βασίλι Καντίνσκι (1866-1944)

Κίτρινο, κόκκινο, μπλε (1925)

«Η πρόσκρουση της οξείας γωνίας ενός τριγώνου σ' έναν κύκλο προκαλεί μια εντύπωση το ίδιο δυνατή μ' εκείνη που προκαλεί το δάχτυλο του Θεού καθώς αγγίζει το δάχτυλο του Αδάμ στο έργο του Μιχαήλ Άγγελου.»

«Πανωλεθρίαμβος» του Κωνσταντίνου Τζούμα

Το τρίτο μέρος της αυτοβιογραφίας-ποταμός του ηθοποιού Κωνσταντίνου Τζούμα (1944-2022).

Συγγραφέας: Κωνσταντίνος Τζούμας
Τίτλος πρωτοτύπου: Πανωλεθρίαμβος
Είδος έργου: Αυτοβιογραφία
Αριθμός σελίδων: 624
ISBN: 978-960-03-5088-3
Επιμέλεια: Αλέκα Πλακονούρη
Εκδόσεις: Καστανιώτης
Έτος έκδοσης: 2010

Απ’ το 1975 μέχρι το 2005. Απ’ το Χάππυ Νταίη έως το Εγώ δεν..., με την επιθυμία κάτι να γίνει.

Τι όνειρα και τι πολλά κι εκείνα τα δάση με τους κορμούς των ανθρώπων που πυρπολούνται από διάθεση για αλλαγή μέσα από σκέψεις του κακού αλλά πράξεις του καλού, τι καρκίνωμα η ευτυχία, πόσο δύσκολη η συνεργασία, τι γελοιότης η διασημότητα και τι κατάρα να σε επισκέπτεται όταν δεν σε αφορά, γιατί εν τω μεταξύ η πολύτιμη ρουτίνα έγινε ο μεγάλος σιγαστήρας που σβήνει τον κρότο απ’ τη λεηλασία του χρόνου, αυτή την ανθρώπινη επινόηση, το χρόνο, που έχει το θράσος να καταπιέζει χοροπηδώντας απ’ το θρίαμβο της σχετικότητάς του.

Και τι πανωλεθρίαμβος όταν επιτέλους γλιστράνε από πάνω σου τα παραφερνάλια της εικόνας που ’χουν οι άλλοι για σένα, εσύ για τον εαυτό σου, οι άλλοι για τον εαυτό τους, εσύ για τους άλλους... Τι έλεγα; Δεν μπορώ να συνεχίσω.

«Ποτέ δεν είπα πως είμαι βαθύς, αλλά είμαι βαθύτατα ρηχός», τραγουδάει ο Τζάρβις Κόκερ.

      (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

«Η θάλασσα δεν είναι μπλε» της Πέλας Σουλτάτου

Συγγραφέας: Πέλα Σουλτάτου
Τίτλος πρωτοτύπου: Η θάλασσα δεν είναι μπλε
Είδος έργου: Συλλογή διηγημάτων
Αριθμός σελίδων: 200
ISBN: 978-960-03-6871-0
Εκδόσεις: Καστανιώτης
Έτος έκδοσης: 2021

Το πτερύγιο ενός καρχαρία διασχίζει τα γαλήνια νερά της λουτρόπολης όπου παραθερίζουν ανάπηροι πολέμου. Τάρανδοι ξεπηδούν από το πορτ-μπαγκάζ παραμονή Πρωτοχρονιάς κι ένας παπάς μπεκρουλιάζει τραγουδώντας λαϊκά. Ο Ερμής φανερώνει την ανεπίδοτη επιστολή της Καλυψώς προς τον πατέρα των θεών κι ένας αρχαίος ραψωδός εμφανίζεται στο κέντρο του Μεγάλου Κάστρου. Ο κόσμος του αγοροκόριτσου σείεται καθώς ματώνει κι ακούει τη μαμά να λέει «τώρα μπορείς να κάνεις παιδιά». Στη χαράδρα καταβαραθρώνονται όσοι βρίσκονται πολύ ψηλά. Ο ερωτοχτυπημένος γιος του γαιοκτήμονα και οι μπιστικοί του πάνε για καντάδα την Πρωταπριλιά του '38. Ένα εξωτικό πλάσμα διασχίζει τη διάβαση πεζών κι ένα άλλο τη διάβαση ποιητών. Την τελευταία νύχτα της οικουμένης, τα ανθρώπινα σπλάχνα γίνονται διάφανα και φέγγει εντός τους μια φλόγα, ο ουρανός διαυγάζει, οι πλανήτες τώρα καθρεφτίζονται στη θάλασσα, μα δεν έμεινε πια κανείς να κολυμπάει ανάμεσα στα είδωλά τους.

Μια φαντασμαγορία μύθων, τεράτων και αποκαλύψεων.

      (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Διαβάστε περισσότερα εδώ.

Σκέψεις για τη ζωγραφική - Φραντς Μαρκ (1880-1916)

Deer in Forest, I (1913)

«Ψάξαμε σαν ραβδοσκόποι μέσα στην τέχνη του παρελθόντος και του παρόντος. Δείξαμε μόνο εκείνη την τέχνη που ζει μακριά από συμβατικούς περιορισμούς. Η αγάπη μας αγκάλιασε κάθε καλλιτεχνική έκφραση που γεννιέται από μόνη της, ζει με την αξία της και δεν προχωράει με τα δεκανίκια της συνήθειας. Κάθε φορά που διακρίναμε μια ρωγμή στους συμβατικούς κανόνες, συγκεντρώσαμε εκεί όλη μας την προσοχή, γιατί ελπίσαμε πως υπάρχει μια δύναμη κρυμμένη από κάτω που θα βγει μια μέρα στο φως.»

«Χτυπήματα» - ποίημα

Χτυπήματα ακούσια, στις παρυφές των λογισμών μας,
όνειρα μετουσίωσης, θρήνοι δοξαστικοί,
και πάντα κείνα τα παιδιά που μας κρυφοκοίταζαν απ’ τα σύννεφα
ελεώντας μας.

Τα χρόνια κύλησαν.

Κι οι πίνακες δεν έσταξαν τα χρώματά τους,
οι τοίχοι δεν γκρεμίστηκαν στο πέρασμα των άγριων ανέμων,
οι μυστικοί λαβύρινθοι δεν άνοιξαν σαν ροδοπέταλα,
τα σώματα δεν έγιναν χυμοί, ούτε αρώματα,
οι εποχές δεν άλλαξαν, έμοιασαν όλες
με λυπημένα καλοκαίρια.

Και κάποτε ήρθαν στη σκηνή δυο άνθρωποι με αόριστο περίγραμμα,
έκλεψαν ο ένας τα μάτια του άλλου
κι ύστερα πολέμησαν παίρνοντας ο καθένας από ένα αυθαίρετο όνομα.

Τότε γεννήθηκε η αγριότητα και στέρεψαν τα βλέμματα του κόσμου.

           Ηλίας Οικονομόπουλος

Πίνακας: Edvard Munch (1863-1944), "The Voice", 1896

«Αυτός, ο κάτω ουρανός» του Γιάννη Αντιόχου

ΚΡΑΤΙΚΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΠΟΙΗΣΗΣ 2020

Συγγραφέας: Γιάννης Αντιόχου
Τίτλος πρωτοτύπου: Αυτός, ο κάτω ουρανός
Είδος έργου: Ποίηση
Αριθμός σελίδων: 104
ISBN: 978-960-572-273-9
Εκδόσεις: Ίκαρος
Έτος έκδοσης: 2019








Οι ασυχώρετοι

Η αλήθεια μου είναι
μια σκοτεινή χοάνη
π' απλώνω το χέρι
ν' αγγίξω τα μαλλιά σου
πάντα μια στιγμή
πριν πεθάνεις

Η αλήθεια σου είναι
μια βίαιη σιωπή
που με βυθίζει στον λυγμό σου
και με πνίγει

Έγειρα στο πλάι

-πάντα ψηλά κι απελπισμένα
είναι τα κυπαρίσσια απέναντι-

κι είδα
τη σκιά σου να επιστρέφει
τον νεκρό που δεν έθαψα
και την ακίνητη νύχτα
με τ' αγκάθια στα μάγουλα
που γδέρνει

Έγειρες δίπλα μου
είχες λάσπη
και μαύρο αίμα

Ήμασταν ξαπλωμένοι
μοσχοβολούσες νύχτα

Η αλήθεια μας
είναι μεγαλύτερη
μα δεν ήρθε
η ώρα της
ακόμη

-πάντα ψηλές κι απελπισμένες
είναι οι σκιές των κυπαρισσιών
στο νεκροταφείο απέναντι-

κι εμείς
ασυχώρετοι
λάμπουμε εκεί

στον κάτω ουρανό.

Σκέψεις για τη ζωγραφική - Πάμπλο Πικάσο

Colombe_au_soleil (1962)

«Στην πραγματικότητα, δεν αντιγράφουμε ποτέ τη φύση, ούτε τη μιμούμαστε· αφήνουμε μόνο τα φανταστικά αντικείμενα να πάρουν πραγματικές μορφές. Αυτό δεν θα πει πως απομακρυνόμαστε από τη ζωγραφική για να φτάσουμε στη φύση: πρέπει να πάμε από τη φύση στη ζωγραφική. Είναι κάτι ζωγράφοι που μεταμορφώνουν τον ήλιο σε κίτρινη κηλίδα· είναι όμως κι άλλοι που, με την τέχνη και την ευφυΐα τους, μεταμορφώνουν μια κίτρινη κηλίδα σε ήλιο».

«Η καρδιά μας» - του Γιώργου Σαραντάρη (1908-1941)

Η καρδιά μας είναι ένα κύμα που δεν σπάει στην ακρογιαλιά.
Ποιὸς μαντεύει τη θάλασσα, άπ᾿ όπου βγαίνει η καρδιά μας;
Αλλά είναι η καρδιά μας ένα κύμα μυστικό, χωρίς αφρό. Βουβά πιάνει μία στεριά.
Και αθόρυβα σκαλίζει το ανάγλυφο ενός πόθου,
που δεν ξέρει απογοήτευση και αγνοεί την ησυχία.

«Αθήνα» - ποίημα του Κώστα Καρυωτάκη

Ὥρα γλυκιά. Ξαπλώνει ὡραῖα δομένη
ἡ Ἀθήνα στὸν Ἀπρίλη σὰν ἑταίρα.
Εἶναι ἡδονὲς τὰ μύρα στὸν αἰθέρα,
καὶ τίποτε ἡ ψυχὴ πιὰ δὲν προσμένει.

Στὰ σπίτια σκύβει ἀπάνω καὶ βαραίνει
τὸ ἀσῆμι τοῦ βλεφάρου της ἡ ἑσπέρα.
Βασίλισσα ἡ Ἀκρόπολη ἐκεῖ πέρα
πορφύρα ἔχει τὴ δύση φορεμένη.

Φιλὶ φωτὸς καὶ σκάει τὸ πρωταστέρι.
Στὸν Ἰλισσὸ ἐρωτεύεται τ᾿ ἀγέρι
ροδονυφοῦλες δάφνες ποὺ ριγοῦνε.

Ὥρα γλυκιὰ χαρᾶς καὶ ἀγάπης, ὄντας
πουλάκια τὸ ἕνα τ᾿ ἄλλο κυνηγοῦνε
τ᾿ Ὀλύμπιου Δία μία στήλη ἀεροχτυπώντας...

Ένα ποίημα της Τζένης Μαστοράκη (1949-2024)

Τον εραστή των φαντασμάτων, των ταξιδευτών, κι όσων
εφύγαν πάρωρα, αυτόν καλούσε,

μες στο σκοτάδι που διαβαίνει μοναχός, στις ερημιές που
διάβαινε ωραίος, απ’ τον καιρό λιωμένος, σέρνοντας τη
λύπη του, χλομό κοράσι.

Και σιγανά τού κρένει, και δεν άκουγε, πού περπατείς,
ψιθύριζε, και δεν τον φτάνει, στις ρεματιές δροσίζεται,
στο αγκαθινό, σε κλίνη ανεσκαμμένη απ’ άκρη σ’ άκρη,
και στα λινά μιας παραδείσου, τού ψιθύριζε, ήσουν καλός,
και δεν ακούς, και μη λυπάσαι, όνειρο ήταν και περνά,
μη σκιάζεσαι,

εκεί που νυχτοπερπατείς σε ξένους ύπνους.

«Ο εθνοκεντρικός λόγος στη νεοελληνική τέχνη» του Κώστα Χριστόπουλου

Συγγραφέας: Κώστας Χριστόπουλος
Τίτλος πρωτοτύπου: Ο εθνοκεντρικός λόγος στη νεοελληνική τέχνη
Είδος έργου: Δοκίμια ιστορίας της νεοελληνικής τέχνης
Αριθμός σελίδων: 744
ISBN: 978-6185-3463-79
Επιμέλεια: Κώστας Βούλγαρης
Εκδόσεις: Ασίνη
Έτος έκδοσης: 2022

Για ποιους λόγους και με ποιον τρόπο διακρίνεται στη νεοελληνική τέχνη κάτι εντόπιο και ιθαγενές, από κάτι ξένο; Πώς χρησιμοποιήθηκαν έννοιες και όροι, όπως «παράδοση», «κληρονομιά», «ελληνισμός» ή «ρωμιοσύνη», «αυτογνωσία», «εθνική ιδιαιτερότητα» ή «ιδιοσυστασία»; Ποιες οι προεκτάσεις του εθνοκεντρισμού ως βασικό εργαλείο ερμηνείας της πορείας της νεοελληνικής τέχνης, και τι σημαίνουν τελικά οι όροι «ελληνικότητα» και «ελληνοκεντρισμός»;

Με σκοπό να δοθούν απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα, στο βιβλίο αυτό επιχειρείται μια επαναφήγηση της ιστορίας της νεοελληνικής τέχνης, όπως αυτή πραγματοποιήθηκε από την έναρξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου έως τις απαρχές της νέας χιλιετίας, μέσα από τον λόγο γνωστών καλλιτεχνών, ιστορικών, θεωρητικών και κριτικών της τέχνης, καθώς οι άνθρωποι της τέχνης είχαν άμεση συμμετοχή στην αναπαραγωγή του έθνους, στη διαρκή νομιμοποίησή του και στην εξακρίβωση της μοναδικότητας και της αυθεντικότητάς του.

      (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

«Στοχασμοί» του Ανδρέα Λασκαράτου

Συγγραφέας: Ανδρέας Λασκαράτος
Τίτλος πρωτοτύπου: Στοχασμοί
Αριθμός σελίδων: 128
ISBN: 9789602692004
Εισαγωγή - Σχόλια: Νικόλαος Καλοσπύρος
Επιμέλεια: Αιμίλιος Καλιακάτσος
Εκδόσεις: Στιγμή
Έτος έκδοσης: 2007 (1η έκδοση, Γανιάρης και Σία, 1921)

«Ἡ τσουχτερὴ σάτιρα, ὁ καυτερὸς σαρκασμός, μὲ τ’ ὁλόδροσο χιοῦμορ, τὸ ξεχωριστὸ γνώρισμα τοῦ Λασκαράτου, ἀνακατωμένα ὅλ’ αὐτὰ μὲ μιὰ βαθιὰ παρατηρητικότητα στὰ διάφορα παράξενα, καὶ κάποτε καὶ ἀνήθικα, τῆς γύρω του κοινωνικῆς ζωῆς, στολίζουν τοὺς “Στοχασμοὺς” αὐτούς, ποὺ μερικοὶ ἔχουν μιὰ συντομία καὶ μιὰ δύναμη ποὺ σοῦ παρουσιάζονται σὰν ἀρχαῖα ἐπιγράμματα σὲ πρόζα». (Δ. Π. Ταγκόπουλος)