Τετάρτη 5 Νοεμβρίου 2025

Ένα νέο βιβλίο μου για τις ισπανικές λογοτεχνίες

Ισπανικές λογοτεχνίες, ή αλλιώς λογοτεχνίες της Ισπανίας: καστιλιάνικη, καταλανική, γαλικιανή και βασκική. Το βιβλίο μου, με τίτλο Pluralidad y resonancias literarias en la Península Ibérica, εξετάζει τις τέσσερις αυτές μεγάλες λογοτεχνικές παραδόσεις, από τον Μεσαίωνα μέχρι σήμερα.

Íñigo López de Mendoza, Marqués de Santillana, Ramon Llull, Ausiàs March, Rosalía de Castro, Manuel Antonio, Celso Emilio Ferreiro, Gabriel Aresti, Ramón Saizarbitoria. Οκτώ εμβληματικές μορφές των ισπανικών γραμμάτων που αποτυπώνουν τη σύνθεση της διαφορετικότητας μέσα σε ένα ενιαίο και πολυφωνικό σύνολο: την ισπανική λογοτεχνία.

Στις σελίδες του βιβλίου παρουσιάζονται η ζωή και το έργο τους, και αναλύονται ορισμένα από τα πιο χαρακτηριστικά στοιχεία που καθιστούν καθεμία από αυτές τις φωνές μοναδική. Ο στόχος μου ήταν να προσφέρω μια εισαγωγική, συνοπτική ματιά στο πολύμορφο λογοτεχνικό τοπίο της Ιβηρικής, χωρίς να επιδιώξω ιδιαίτερο βάθος ανάλυσης. Ελπίζω αυτό τον μικρό στόχο να τον πέτυχα.

Κυριακή 12 Ιανουαρίου 2025

Οι διάλογοι «Γοργίας» και «Μένων» του Πλάτωνα

Συγγραφέας: Πλάτων
Τίτλος πρωτοτύπου: Γοργίας ή Περί Ρητορικής
Είδος έργου: Φιλοσοφικός διάλογος
Έτος συγγραφής: π. 380 π.Χ.
Αριθμός σελίδων: 344
ISBN: 9789602693001
Εισαγωγή-Μετάφραση-Σχόλια: Παύλος Καλλιγάς
Επιμέλεια: Γεώργιος Α. Χριστοδούλου
Εκδόσεις: Στιγμή
Έτος έκδοσης: 2020

Ο Γοργίας είναι ο πιο «μοντέρνος» από τους διαλόγους του Πλάτωνα. Διότι τα δίδυμα προβλήματα τα οποία εκθέτει -το πώς να ελεγχθεί σε μία δημοκρατία η δύναμη της προπαγάνδας και το πώς να καθιερωθούν εκ νέου ηθικοί κανόνες σε έναν κόσμο όπου οι παραδοσιακοί κανόνες έχουν αποσαθρωθεί- αυτά είναι επίσης τα κεντρικά προβλήματα του εικοστού αιώνα.

      (E. R. Dodds, από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Συγγραφέας: Πλάτων
Τίτλος πρωτοτύπου: Μένων ή Περί Αρετής
Είδος έργου: Φιλοσοφικός διάλογος
Έτος συγγραφής: π. 385 π.Χ.
Αριθμός σελίδων: 224
ISBN: 9789602693049
Εισαγωγή-Μετάφραση-Σχόλια: Παύλος Καλλιγάς
Επιμέλεια: Γεώργιος Α. Χριστοδούλου
Εκδόσεις: Στιγμή
Έτος έκδοσης: 2021

Ο Μένων είναι ένας διάλογος που κατέχει θέση-κλειδί μέσα στο σύνολο του πλατωνικού έργου. Βρίσκεται στο όριο της μετάβασης από την πρώιμη, καθαρώς «σωκρατική» φάση του συγγραφέα, προς τη μεσαία, πιο «ώριμη» περίοδό του, κατά την οποία εκείνος εμφανίζεται να εγκαταλείπει τους περιορισμούς της καθαρά ελεγκτικής μεθοδολογίας, την οποία εφάρμοζε στις συζητήσεις του ο Σωκράτης, και να ξανοίγεται προς τη διατύπωση των δικών του, πρωτότυπων και επαναστατικών θεωριών, οι οποίες έκτοτε θεωρούνται ότι συγκροτούν τον πυρήνα αυτού που αναγνωρίζεται ευρύτερα ως πλατωνική φιλοσοφία. Θεωρίες όπως αυτή την «χωριστών» ιδεατών μορφών ή εκείνη για την αθανασία της ατομικής ψυχής, καθώς και η συνάρτηση τόσο της αρετής όσο και της ορθής πολιτικής δράσης με μια συγκεκριμένη μορφή γνώσης, χωρίς να έχουν ακόμη διαμορφωθεί πλήρως, φαίνονται στον διάλογο αυτόν να βρίσκονται σε φάση αποκρυστάλλωσης και αναγνώρισης της αμοιβαίας διασύνδεσής τους σε ένα ολοκληρωμένο και ολωσδιόλου καινοφανές για την εποχή του θεωρητικό σχήμα. Μας δίνεται έτσι η δυνατότητα να παρακολουθήσουμε την πορεία που οδήγησε έναν μεγάλο φιλόσοφο, όπως ο Πλάτων, από την επίμονη, αλλά ως επί το πλείστον απορητική και φαινομενικά αδιέξοδη διερεύνηση και κριτική απόψεων που κυκλοφορούσαν μεταξύ των συγχρόνων του, στη ριζική και εκ βάθρων αναδιάρθρωση των αντιλήψεων για τον κόσμο και την ανθρώπινη κοινωνία που επικρατούσαν κατά την εποχή του, με συνέπεια την επαναθεμελίωση και επαναξιολόγηση ολόκληρου του συστήματος αξιών πάνω στο οποίο βασίζεται ο ανθρώπινος βίος. [...]

      (Από τον πρόλογο της έκδοσης)