Παρασκευή 31 Ιανουαρίου 2020

Ένα ποίημα του Αζτέκου βασιλιά Netzahualcóyotl



Για τον σημαντικό βασιλιά-ποιητή των Αζτέκων Netzahualcóyotl (1402-1472) έχουμε γράψει εδώ. Τώρα παρουσιάζουμε ένα ακόμα ποίημά του:                 

          Xochiquícatl 1

Στολιζόμαστε, πλουτίζουμε  
με άνθη, με τραγούδια. 
Αυτά είναι τα άνθη της άνοιξης. 
Με αυτά στολιζόμαστε εδώ πάνω στη γη!  

Ευτυχισμένη μέχρι τώρα η καρδιά μου. 
Ακούω αυτό το τραγούδι, βλέπω ένα άνθος!  
Ποτέ ας μη μαραθούν πάνω στη γη!

Πέμπτη 30 Ιανουαρίου 2020

"Η εικόνα στο χαλί" του Χένρυ Τζέημς

Συγγραφέας: Henry James
Τίτλος πρωτοτύπου: The figure in the carpet
Είδος έργου: Νουβέλα
1η έκδοση στην αγγλική γλώσσα: Περιοδικό Cosmopolis, Λονδίνο 1896
Ελληνικός τίτλος: Η εικόνα στο χαλί (στην έκδοση περιλαμβάνονται και τέσσερα δοκίμια για το έργο, των Wolfgang Iser, Tzvetan Todorov, Shlomith Rimmon-Kenan και J. Hillis Miller)
Εισαγωγή: Frank Kermode
Μετάφραση νουβέλας: Παλμύρα Ισμυρίδου
Μετάφραση δοκιμίων: Κώστας Παπαδόπουλος
Διορθώσεις: Αρετή Μπουκάλα
Εκδόσεις: Άγρα
Έτος 1ης έκδοσης: 1987

Η εικόνα στο χαλί είναι μια ιστορία-αίνιγμα. Όπως το Σήμα των τεσσάρων του Conan Doyle και Ο φόνος του Ρότζερ Ακρόυντ της Agatha Christie, στήνει ένα πρόβλημα, ένα γρίφο, ένα μυστήριο, και εμπλέκει και τον αναγνώστη και τους χαρακτήρες του έργου στην αναζήτηση της λύσης του. Αυτό που οι ντετέκτιβς στο Η εικόνα στο χαλί καλούνται να διαλευκάνουν δεν είναι ένας μυστηριώδης φόνος ούτε μια αριστοτεχνική ληστεία τραπέζης. Το αίνιγμα σ' αυτήν την ιστορία είναι λογοτεχνικό και ντετέκτιβς είναι κριτικοί της λογοτεχνίας -και φανταστικοί και πραγματικοί.

Η εικόνα στο χαλί, όπως και το Στρίψιμο της βίδας, είναι ένα από τα πιο πολυσυζητημένα κείμενα του James. Στην παρούσα έκδοση δημοσιεύονται τέσσερα δοκίμια σύγχρονων θεωρητικών της λογοτεχνίας που συζητούν από διαφορετική σκοπιά το καθένα το κείμενο, καθώς και ο πρόλογος και οι σημειώσεις απ' τα ημερολόγια του Henry James.

(Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

"Τετράδιο γυμνασμάτων, Β" του Γιώργου Σεφέρη

Συγγραφέας: Γιώργος Σεφέρης
Τίτλος πρωτοτύπου: Τετράδιο γυμνασμάτων, Β'
Είδος έργου: Ποίηση
Φιλολογική επιμέλεια: Γ. Π. Σαββίδης
Εκδόσεις: Ίκαρος
Έτος 1ης έκδοσης: 1976









Οι μέρες είναι πέτρες. Τσακμακόπετρες 
που έτυχε νά βρει η μια την άλλη κι έγιναν δυο τρεις σπίθες· 
πέτρες του αλωνιού που τις χτυπούν τα πέταλα κι έλιωσαν πολύ κόσμο, 
βότσαλα στο νερό με τα εφήμερα δαχτυλίδια, 
πετραδάκια πολύχρωμα και υγρά στ’ ακρογιάλι, 
ή λήκυθοι, στήλες που κάποτε σταματούν το διαβάτη. 
Οι μέρες είναι πέτρες· σωριάζουνται η μια πάνω στην άλλη…
                                                                                               (8-10-1946)

"Ο καθρέφτης και το μαχαίρι" του Μάνου Χατζιδάκι

Συγγραφέας: Μάνος Χατζιδάκις
Τίτλος πρωτοτύπου: Ο καθρέφτης και το μαχαίρι
Είδος έργου: Διάφορα κείμενα γνώμης
Διορθώσεις: Βάσω Κυριαζάκου
Εκδόσεις: Ίκαρος
Έτος 1ης έκδοσης: 1988









 Η έκδοση αυτή περιέχει τριάντα έξι κείμενα του Μάνου Χατζιδάκι, που δημοσιεύτηκαν κατά καιρούς σε περιοδικά και εφημερίδες, ή εκφωνήθηκαν σε ζωντανές ομιλίες προς το κοινό. Τα κείμενα αυτά, ιδίως όσα προέκυψαν από απομαγνητοφωνήσεις, παρουσιάζονται εδώ με ελάχιστες αλλά απαραίτητες αλλαγές. Συγκεντρωμένα στον ίδιο τόμο, το ένα μετά το άλλο, διαθέτουν μιαν αόρατη αλλά εκ των υστέρων αισθητή ενότητα, χάρη στη γλωσσική τους ατμόσφαιρα και, οπωσδήποτε, εξαιτίας της θεματολογίας τους, την οποία μπορούμε να συνοψίσουμε στα τρία ακόλουθα νοήματα: Τέχνη, Νεότητα, Πολιτική Συνείδηση.

(Από την παρουσίαση της έκδοσης)

Τρίτη 28 Ιανουαρίου 2020

Ζοζέ Σαραμάγκου, ένας σημαντικός Πορτογάλος συγγραφέας



Ο Ζοζέ Σαραμάγκου (José Saramago, 1922-2010) υπήρξε ένας μεγάλος εκπρόσωπος της πορτογαλικής -αλλά και παγκόσμιας- λογοτεχνίας και βραβεύτηκε με Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1998.

Ο Σαραμάγκου, παιδί φτωχής οικογενείας, γεννήθηκε στην Αζινιάγκα, ένα μικρό χωριό της κεντρικής Πορτογαλίας, αλλά πολύ γρήγορα η οικογένειά του μετακόμισε στη Λισαβώνα, όπου ο συγγραφέας πέρασε ένα μεγάλο μέρος της ζωής του.

Ο μικρός Ζοζέ ήταν καλός μαθητής, όμως η φτώχεια της οικογένειάς του δεν του επέτρεψε να ολοκληρώσει τις σπουδές του. Έτσι μόλις τελείωσε το δημοτικό σχολείο γράφτηκε σε τεχνικό γυμνάσιο, δουλεύοντας παράλληλα για ένα διάστημα σε σιδηροκατασκευές. Στο διάστημα αυτό διάβαζε αχόρταγα ό,τι υπήρχε στη δημοτική βιβλιοθήκη της συνοικίας που έμενε. Κατά τα επόμενα χρόνια εργάστηκε ως δημόσιος υπάλληλος, δημοσιογράφος και μεταφραστής, μέχρι το 1976, όταν αποφάσισε να ασχοληθεί αποκλειστικά με τη συγγραφή. Υπήρξε μέλος από το 1969 του (τότε ακόμα παράνομου) κομμουνιστικού κόμματος.

Αυτοδίδακτος λοιπόν, άφησε ένα μεγάλο και σημαντικότατο έργο. Το πρώτο μυθιστόρημά του ήταν Η γη της αμαρτίας (Terra de pecado, 1947), όμως αυτό που του χάρισε την παγκόσμια αναγνώριση ήταν το Από τη γη θρεμμένος (Levantado do Chão, 1980), στο οποίο παρουσιάζει τις συνθήκες ζωής των εργατών της περιοχής Λάβρε, στην επαρχία του Αλεντέζο. Το 1982 στο μυθιστόρημα Το Χρονικό του Μοναστηριού (Memorial do Convento) αφηγείται τις σκληρές συνθήκες ζωής του απλού λαού κατά τον Μεσαίωνα, σε εποχή πολέμων, πείνας και προλήψεων. Όμως η φήμη του θα εκτοξευτεί με το μυθιστόρημα Το κατά Ιησούν Ευαγγέλιο (O Evangelho Segundo Jesus Cristo, 1991), για το οποίο η πορτογαλική κυβέρνηση απέρριψε την υποψηφιότητά του για το Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας εκείνης της χρονιάς, θεωρώντας ότι προσβάλλει την καθολική πίστη. Σαν απάντηση ο Σαραμάγκου έφυγε από την Πορτογαλία και εγκαταστάθηκε στην Ισπανία, στο νησί Λανθαρότε στα Κανάρια, όπου έζησε μέχρι το θάνατό του.

Μερικά ακόμη από τα έργα του είναι το Περί Τυφλότητος (Ensaio sobre a Cegueira, 1995), Όλα Τα Ονόματα (Todos os Nomes, 1997), Ο Άνθρωπος Αντίγραφο (O Homem Duplicado, 2003), κ.τ.λ.

"Φιλολογικά" του Κωνσταντίνου Δεσποτόπουλου

Συγγραφέας: Κωνσταντίνος Ι. Δεσποτόπουλος
Τίτλος πρωτοτύπου: Φιλολογικά
Είδος έργου: Δοκίμιο - Λογοτεχνική κριτική
Εκδόσεις: Εστία
Έτος 2ης έκδοσης: 1981 (1η έκδοση, Φέξης 1964)










Τα περιεχόμενα στο βιβλίο τούτο μελετήματα είναι φιλολογικά· δηλαδή αποτελούν είτε παρουσίαση και αξιολόγηση του συνολικού έργου ή και της δημιουργικότητας και του ήθους μιας πνευματικής προσωπικότητας, είτε ερμηνεία ή και κριτική ενός συγκεκριμένου έργου ποιητικού ή πεζογραφικού λογοτεχνικού ή από άλλο είδος της γραμματείας. (...) 

Τα περιεχόμενα στο βιβλίο τούτο μελετήματα γράφτηκαν, όλα σχεδόν, για ποιητές ή συγγραφείς, που είχα και προσωπική μαζί τους γνωριμία, ή και φιλία, ώστε και αυτοπρόσωπη εμπειρία της πνευματικής τους οντότητας· και είτε για να συμβάλω σε πανηγυρισμό ή μνημόσυνο, τιμητικό του έργου και του προσώπου τους (Παλαμάς, Συκουτρής, Καζαντζάκης), είτε για να υπερασπισθώ την υστεροφημία του συνολικού έργου τους (Σικελιανός), είτε για να εξάρω απλώς την αξία ενός ιδιαίτερα σημαντικού έργου τους...

(Από τον πρόλογο του συγγραφέα στο βιβλίο)

Δευτέρα 27 Ιανουαρίου 2020

"Ισπανική γραμματική στα ελληνικά" της Αγλαΐας Σπάθη

Συγγραφέας: Αγλαΐα Σπάθη
Τίτλος πρωτοτύπου: Ισπανική γραμματική στα ελληνικά
Είδος έργου: Γραμματική
Συντονισμός έκδοσης: Τίνα Ζωγοπούλου
Επιμέλεια: Ιάσων Δούσης
Διορθώσεις: Ανθούλα Βασιλείου, Diego Fittipaldi, Φιλιώ Ευθυμίου, Laura Canós Antonino, Δανάη Χέλμη, Μαρία Διαμαντοπούλου, Ειρήνη Παρασκευά, Patricia Arana, Marta Lucía Vázquez P., Ηλίας Οικονομόπουλος, Μαριλίτα Νικολάου, Κατερίνα Τσόπελα, Έμυ Αναγνωστοπούλου, Κατερίνα-Χριστίνα Σπυροπούλου, Sara Molina Sánchez, Αλεξάνδρα Ρεβίδη
Εκδόσεις: Perugia
Έτος 1ης έκδοσης: 2011

Περιέχονται όλοι οι κανόνες της ισπανικής γραμματικής, αλλά και στοιχεία του ισπανικού συντακτικού. Μεθοδοποιεί και κωδικοποιεί όλα όσα λείπουν από αντίστοιχα βιβλία:

- Απλή και κατανοητή παρουσίαση των γραμματικών και συντακτικών φαινομένων
- Εκατοντάδες παραδείγματα από τη σύγχρονη ισπανική πραγματικότητα
- Σύγκριση - αντιπαραβολή με την ελληνική γραμματική
- Έμφαση στις γλωσσικές ιδιαιτερότητες που δυσκολεύουν τους Έλληνες σπουδαστές
- Το μόνο με αναλυτικούς πίνακες ρημάτων, προθέσεων και εκφράσεων
- Επιμελημένη γραφική παρουσίαση και παραστατικά διαγράμματα
- Απαραίτητο βοήθημα για τον καθηγητή και το μαθητή μέσα και έξω από την τάξη
- Για την απόκτηση των διπλωμάτων ισπανικής γλώσσας DELE-Cervantes, Κρατικό Πιστοποιητικό Γλωσσομάθειας (ΚΠΓ), αλλά και για την προετοιμασία των υποψήφιων φοιτητών ισπανικής φιλολογίας και ισπανικών Πανεπιστημίων
- Καλύπτει όλα τα επίπεδα του Ευρωπαϊκού Κοινού Πλαισίου Αναφοράς για τις Γλώσσες (Α1, Α2, Β1, Β2, Γ1, Γ2).
- Παρουσιάζονται οι γραμματικές και γλωσσικές διαφορές Ισπανίας και Λατινικής Αμερικής.

(Η παρουσίαση είναι από το οπισθόφυλλο μεταγενέστερης έκδοσης του βιβλίου)

Κυριακή 26 Ιανουαρίου 2020

"Φεντέρ ή o πλούσιος σύζυγος" του Σταντάλ

Συγγραφέας: Stendhal
Τίτλος πρωτοτύπου: Féder ou le Mari d'argent
Είδος έργου: Μυθιστόρημα
1η έκδοση στη γαλλική γλώσσα: 1855
Ελληνικός τίτλος: Φεντέρ ή ο πλούσιος σύζυγος
Μετάφραση: Έφη Κορομηλά
Πρόλογος: Λίζυ Τσιριμώκου
Διορθώσεις: Στέλα Ζουμπουλάκη
Εκδόσεις: Πόλις
Έτος 1ης έκδοσης: 2012





Ο Φεντέρ ή ο πλούσιος σύζυγος, ανολοκλήρωτη νουβέλα του Σταντάλ, γράφεται το 1839, αλλά μένει ανέκδοτη έως το 1855. Το διαζευκτικό του τίτλου λειτουργεί όχι εναλλακτικά αλλά ανταγωνιστικά: ο Φεντέρ ως ενσάρκωση του πάθους (καλλιτεχνικού, ερωτικού) αντιπαρατίθεται στον βαθύπλουτο σύζυγο και στην ποταπότητα του χρήματος. Στο κείμενο συμπυκνώνονται και συνδυάζονται ευρηματικά ορισμένα από τα πάγια θέματα του συγγραφέα (έρωτας, τέχνη, εξουσία, φιλοδοξία για κοινωνική διάκριση), με εμφανή την απομυθευτική πρόθεση.

Αισθαντικός νεαρός με καλλιτεχνικές ανησυχίες έρχεται σε ρήξη με την πατρική εξουσία· ακολουθώντας τη φωνή της καρδιάς και όχι του χρήματος, περιφρονεί την τετράγωνη, πεζή λογική της συσσώρευσης κέρδους και τη θέση που του προδιαγράφουν οι εμπορικές δραστηριότητες του ζάπλουτου γεννήτορα, Γερμανού εγκατεστημένου στη Μασσαλία· συνάπτει «αταίριαστο» γάμο (με συνομήλικη ηθοποιό), εγκαταλείπει την επαρχία και έρχεται να σταδιοδρομήσει ως ζωγράφος στο Παρίσι. Γνώριμο το θέμα (νεαρός επαρχιώτης αναζητεί επαγγελματική και κοινωνική επιτυχία στην πρωτεύουσα), παρουσιασμένο ωστόσο με απρόβλεπτες διακυμάνσεις, γοργές εξελίξεις και ανατροπές που θα οδηγήσουν στη σταδιακή αστοποίηση του ευφάνταστου και αντικονφορμιστή νεανία: ο «ρομαντικός», παρορμητικός έφηβος μεταβάλλεται σε ικανό διαχειριστή τόσο των επαγγελματικών όσο και των συναισθηματικών υποθέσεών του - με κύριο καταλύτη το «άρωμα γυναίκας» (odor di femmina). Από ένα σημείο και πέρα, ο Φεντέρ δεν επιθυμεί να ανατρέψει την κοινωνία αλλά να ενταχθεί σε αυτή, να γίνει αποδεκτό και αναγνωρίσιμο μέλος της.

(Απόσπασμα από τον πρόλογο, από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

"1915: ο Εθνικός Διχασμός" του Γιώργου Μαυρογορδάτου

Συγγραφέας: Γιώργος Θ. Μαυρογορδάτος
Τίτλος πρωτοτύπου: 1915: ο Εθνικός Διχασμός
Είδος έργου: Πολιτική ιστορία
Υπεύθυνος έκδοσης: Άγγελος Κοκολάκης
Διορθώσεις: Κώστας Σίμος
Εκδόσεις: Πατάκης
Σειρά: Θεωρητικές επιστήμες / Ιστορία
Έτος 1ης έκδοσης: 2015







Αυτό το βιβλίο είναι αποτέλεσμα σαράντα ετών έρευνας, στοχασμού, συγγραφής και διδασκαλίας για τον Εθνικό Διχασμό. Επιδίωξή του είναι η κατανόηση, η εξήγηση, η ερμηνεία. Όχι η εξύμνηση, ούτε η καταγγελία. Αν δημιουργηθεί στον αναγνώστη η εντύπωση ότι το βιβλίο μεροληπτεί υπέρ του Ελευθερίου Βενιζέλου, αυτό προκύπτει από τα ίδια τα πράγματα, όχι από πρόθεση.

Αφού παρουσιαστούν τα κυριότερα γεγονότα από το 1909 έως και το 1922, ο Εθνικός Διχασμός ερμηνεύεται ως οιονεί θρησκευτικό «σχίσμα» χαρισματικής προέλευσης, ως κρίση στη διαδικασία εθνικής ολοκλήρωσης, ως ταξική σύγκρουση, αλλά και ως διαμάχη που απέκτησε τις διαστάσεις εμφυλίου πολέμου. Με την ερμηνεία μπορεί να διαφωνήσει κανείς. Όχι όμως με τα γεγονότα στα οποία βασίζεται.

(Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

https://www.patakis.gr/default.aspx

"Ιστορία της ελληνικής γλώσσας" του Φρανθίσκο Αδράδος

Συγγραφέας: Francisco R. Adrados
Τίτλος πρωτοτύπου: Historia de la lengua griega. De los orígenes a nuestros días
1η έκδοση στην ισπανική γλώσσα: Gredos, Μαδρίτη 1999
Ελληνικός τίτλος: Ιστορία της ελληνικής γλώσσας. Από τις απαρχές ως τις μέρες μας
Μετάφραση: Alicia Villar Lecumberri
Επιμέλεια: Γ. Αναστασίου, Χ. Χαραλαμπάκης
Εκδόσεις: Παπαδήμας
Έτος 1ης έκδοσης: 2002




Η Ελληνική και η Κινεζική είναι οι μοναδικές ομιλούμενες γλώσσες, ακόμη και σήμερα, των οποίων η ύπαρξη είναι γνωστή εδώ και 3500 χρόνια. Δεν είναι οι μοναδικές γλώσσες του πολιτισμού που ομιλούνταν και γράφονταν επί αιώνες, όπως τα Σουμερικά, τα Αιγυπτιακά, τα Εβραϊκά ή τα Αραβικά κλπ, αλλά δεν υπάρχει αμφιβολία πως, αν κρίνουμε από την επίδραση που άσκησαν σε όλες τις ευρωπαϊκές γλώσσες, ακόμα και σήμερα σε όλες τις γλώσσες, η Ελληνική είναι η πρώτη γλώσσα του κόσμου.

Τα Ελληνικά δεν εξακολουθούν να ζουν σήμερα μόνο στην Ελλάδα, αλλά έχουν μια δεύτερη ζωή: το αλφάβητό τους, το λεξιλόγιό τους, το συντακτικό τους, τα λογοτεχνικά τους είδη είναι παρόντα σε όλες τις γλώσσες. Αυτή η ιστορία της ελληνικής γλώσσας, από τις απαρχές ως τις μέρες μας, αποτελείται από δύο μέρη. Στο πρώτο μελετάται η ελληνική γλώσσα, ξεκινώντας από την Ινδοευρωπαϊκή και καταλήγοντας στα κοινά Ελληνικά της Αττικής. Στο δεύτερο μέρος εξετάζεται η προέλευση και η ιστορία της Κοινής ή κοινή γλώσσα, που παράγεται από την Αττική, και αυτή των παραλλαγών από την ελληνιστική εποχή μέχρι σήμερα, μέσω της ρωμαϊκής και βυζαντινής εποχής. Αλλά και στα δύο μέρη δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στη δημιουργία και τη διάδοση της Ελληνικής ως επιστημονικής γλώσσας, που διείσδυσε σ’ όλες τις γλώσσες, είτε άμεσα είτε μέσω ενδιάμεσων γλωσσών.

(Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

https://www.papadimasbooks.gr/

Σάββατο 25 Ιανουαρίου 2020

"Σουρρεαλισμός" του Πάτρικ Βάλντμπεργκ

Συγγραφέας: Patrick Waldberg
Τίτλος πρωτοτύπου: Surrealism
Είδος έργου: Ιστορία Τέχνης
Ελληνικός τίτλος: Σουρρεαλισμός
Μετάφραση: Αλεξάνδρα Παπαθανασοπούλου
Επιμέλεια: Ανδρέας Παππάς
Εκδόσεις: Υποδομή
Έτος έκδοσης: 1982







Το κλασικό στο είδος του αυτό βιβλίο αποτελεί συνδυασμό των βασικών για την κατανόηση του σουρρεαλισμού και του σουρρεαλιστικού κινήματος κειμένων και ενός πλούσιου εικονογραφικού και φωτογραφικού υλικού, έτσι ώστε ο αναγνώστης να σχηματίζει τελικά μια σφαιρική αντίληψη για τις ρίζες, τους θεωρητικού άξονες, την ιστορική διαδρομή και τις διακλαδώσεις του σημαντικότερου ίσως κινήματος στην τέχνη του 20ου αιώνα. Την αρχική κριτική-ιστορική επισκόπηση του κινήματος από τον Βάλντερμπεργκ ακολουθούν κείμενα των Μπρετόν, Ελυάρ, Αρτώ, Ριγκώ, κ.ά. πίνακες των Ερνστ, Αρπ, Μιρό, Μαγκρίτ, Τανγκύ, Ντελβώ, Ντε Κίρικο, Νταλί, κλπ, καθώς και ένα πλούσιο φωτογραφικό υλικό από τη ζωή και τη δραστηριότητα των πρωταγωνιστών του σουρρεαλιστικού κινήματος.

(Από την παρουσίαση της έκδοσης)

Παρασκευή 24 Ιανουαρίου 2020

"Κρυστάλλινος Κόσμος" του Τζέιμς Γκ. Μπάλαρντ

Συγγραφέας: James G. Ballard
Τίτλος πρωτοτύπου: The Crystal World
Είδος έργου: Μυθιστόρημα Επιστημονικής Φαντασίας
1η έκδοση στην αγγλική γλώσσα: Jonathan Cape, Λονδίνο 1966
Ελληνικός τίτλος: Κρυστάλλινος Κόσμος
Μετάφραση: Όλγα Χατζηαναστασίου
Εκδόσεις: Εξάντας
Έτος 1ης έκδοσης: 1978






Ο Μπάλαρντ συνέχισε τη μυθοπλασία της καταστροφής και της μετάλλαξης με την Ξηρασία (1964) και το «γοτθικό νουάρ» Κρυστάλλινος κόσμος (1966): σε αυτό, ο γιατρός Έντουαρντ Σάντερς, στην πορεία του προς ένα θεραπευτικό κέντρο λεπρών, διασχίζει ένα δάσος όπου ένας ιός το μεταλλάσσει σε κρυστάλλους. Αυτή η κατάσταση επιδρά εντέλει στον ήρωα και τη φίλη του: «η μόνη τελική λύση της ανισορροπίας μέσα στα μυαλά τους, της κλίσης τους προς τη σκοτεινή πλευρά της ισημερίας, μπορούσε να βρεθεί μέσα σ’ αυτόν τον κρυστάλλινο κόσμο». Αυτή τη σκοτεινή πλευρά του δάσους/της ψυχής, όπως υποδηλώνει ο Μπάλαρντ, αποφεύγουμε συστηματικά να την αποδεχτούμε: «Τέτοιος είναι ο έμφυτος οπτιμισμός της ανθρωπότητας, η πεποίθησή μας ότι μπορούμε να ξεπεράσουμε κάθε κοσμογονία ή κατακλυσμό, που οι περισσότεροι από μας ασυνείδητα διώχνουμε από το μυαλό μας τα σοβαρά γεγονότα […] σίγουροι πως κάποια μέτρα θα βρεθούν για να αντιμετωπίσουμε την κρίση όταν φτάσει σε μας».

(Η κριτική είναι από την ιστοσελίδα Ο Γιώργος Λαμπράκος και η ιστοσανίδα του)

"Σωστό σκάκι για όλους σε 40 μαθήματα" του Α. Κόστιεβ

Συγγραφέας: Aleksander Kostyev
Τίτλος ρωσικού πρωτοτύπου: δεν φαίνεται στο βιβλίο
Είδος έργου: Μέθοδος εκμάθησης σκακιού
1η έκδοση στη ρωσική γλώσσα: 1980
1η έκδοση στην αγγλική γλώσσα: 1984
Ελληνικός τίτλος: Σωστό σκάκι για όλους σε 40 μαθήματα
Μετάφραση: Φώτης Σκουλαρίκης
Εκδόσεις: Κλειδάριθμος
Έτος έκδοσης: 1994





Αυτό το βιβλίο είναι γραμμένο έτσι ώστε να μάθει στον αρχάριο σκακιστή όλα τα μυστικά του παιχνιδιού, φτάνοντάς τον έτσι στο επίπεδο ενός καλού σκακιστή. Μέσα από 40 προσεκτικά σχεδιασμένα μαθήματα ο συγγραφέας παρέχει έναν πλήρη οδηγό, ο οποίος μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε σαν βάση μαθημάτων σε σκακιστικό όμιλο, ή και σαν οδηγός αυτοδιδασκαλίας για όλους. Σ’ αυτό το βιβλίο έχουν συμπεριληφθεί αρκετές ασκήσεις, ώστε να μπορεί να ελέγχει ο αναγνώστης αν έχει κατανοήσει όλα τα σημαντικά σημεία, και επίσης υπάρχει ένα χρονοδιάγραμμα στο οποίο απεικονίζεται ο προτεινόμενος χρόνος μελέτης της κάθε φάσης της παρτίδας. Περιέχει 181 διαγράμματα.

(Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

http://www.klidarithmos.gr/

Πέμπτη 23 Ιανουαρίου 2020

"Ελληνο-ιταλικό λεξικό" των εκδόσεων Perugia

Τίτλος πρωτοτύπου: Ελληνο-ιταλικό λεξικό
Είδος έργου: Λεξικό
Επιμέλεια: Αντώνης Τσοπάνογλου
Συντονισμός σύνταξης: Τίνα Ζωγοπούλου
Συντακτική ομάδα: Παναγιώτης Σκόνδρας, Carlo Speyer, Άννα Δούκουρη, Τίνα Ζωγοπούλου
Εκδόσεις: Perugia
Έτος 1ης έκδοσης: 1995







- 30.000 λήμματα
- 55.000 εκφράσεις και παραδείγματα
- 85.000 ερμηνευτικές εκδοχές και λεκτικές αποδόσεις

(Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

https://perugia.edu.gr/

Τρίτη 21 Ιανουαρίου 2020

"Ελληνο-αγγλικό λεξικό" των εκδόσεων Πατάκη

Τίτλος πρωτοτύπου: Ελληνο-αγγλικό λεξικό
Είδος έργου: Λεξικό
Επιμέλεια: Γιώργος Αποσκίτης, Maya Charlesworth, Μαρία Δρακοπούλου, Κωνσταντίνα Ζαχαράκη, Σοφία Ζαχαράκη, Ευτυχία Καλλέργη, Κυριακή Κάσση, Σοφία Μαλαματίδου, Trudy Missia, Διονυσία Παπαδάτου, Ελένη Παπαδογεωργοπούλου, Μιχάλης Σταυρόπουλος, Σοφία Τρυπαναγνωστοπούλου, John Vickers, Μαρία Χριστοφιλοπούλου
Διορθώσεις: Μαρία Κολιτσοπούλου, Άννα Παπασταύρου
Εκδόσεις: Πατάκης
Σειρά: Λεξικά / Ξενόγλωσσα λεξικά
Έτος έκδοσης: 2013


Το Ελληνο-αγγλικό λεξικό έχει σχεδιαστεί για να καλύπτει τις ανάγκες όσων χρησιµοποιούν τη σύγχρονη αγγλική γλώσσα για λόγους επιστηµονικούς ή επαγγελµατικούς, για επικοινωνία στα µέσα κοινωνικής δικτύωσης κτλ. Είναι ένα πολύτιµο εργαλείο για µεταφραστές και για όσους µαθαίνουν αγγλικά, ανεξαρτήτως επιπέδου. Το λεξικό περιέχει:

- λήµµατα που καλύπτουν ένα ευρύ φάσµα γνωστικών πεδίων
- διάκριση σηµασιών µε χρήση σηµασιολογικών δεικτών
- πληθώρα παραδειγµάτων µε χαρακτηριστικές λεξιλογικές συνάψεις
- ιδιωµατικές εκφράσεις
- γραµµατικές πληροφορίες
- κύρια ονόµατα και τοπωνύµια
- επισήµανση διαφορών µεταξύ βρετανικής και αµερικανικής αγγλικής

(Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

https://www.patakis.gr/default.aspx

"Το νέο ελληνο-ισπανικό λεξικό" των Αλ. Μαγκρίδη και P. Olalla

Τίτλος πρωτοτύπου: Το νέο ελληνο-ισπανικό λεξικό
Είδος έργου: Λεξικό
Επιμέλεια: Αλέξανδρος Μαγκρίδης & Pedro Olalla
Διορθώσεις: Κατερίνα Κορώνη, Odile Bréhier
Εκδόσεις: Texto
Έτος έκδοσης: 2006









Η έκδοση του Νέου Ελληνο-ισπανικού λεξικού ήρθε να καλύψει ένα μεγάλο κενό στο χώρο των λεξικών της ισπανικής γλώσσας, της δεύτερης πιο διαδεδομένης γλώσσας σε ολόκληρο τον πλανήτη.

• 916 σελίδες
• 42.000 λήμματα
• 60.000 έννοιες
• περισσότερες από 7.000 εκφράσεις, φράσεις, ιδιωματισμούς, αρχαϊσμούς και παροιμίες,
• εκτενή νομική, ιατρική, οικονομική και τεχνική ορολογία,
• τοπωνύμια, κύρια ονόματα, και αντιπροσωπευτικά είδη ζώων και φυτών συνοδευόμενα από την επιστημονική τους ονομασία.

Πρόκειται για ένα ολοκληρωμένο και αξιόλογο εργαλείο όχι μόνο για τη διδασκαλία και την εκμάθηση της γλώσσας αλλά και για την ερμηνεία κειμένων και τις μεταφράσεις υψηλών απαιτήσεων.

(Η παρουσίαση είναι από την ιστοσελίδα ispania.gr)

Κυριακή 19 Ιανουαρίου 2020

"Βαβέλ-17" του Σάμιουελ Ντιλέινι

Συγγραφέας: Samuel R. Delany
Τίτλος πρωτοτύπου: Babel-17
Είδος έργου: Μυθιστόρημα Επιστημονικής Φαντασίας
1η έκδοση στην αγγλική γλώσσα: Ace Books, Νέα Υόρκη 1966
Ελληνικός τίτλος: Βαβέλ-17
Μετάφραση: Δημήτρης Αρβανίτης
Επιμέλεια: Γιούλη Βολανάκη
Εκδόσεις: Ars Longa
Σειρά: Η ανθολογία της επιστημονικής φαντασίας
Έτος έκδοσης: 1987




...η κυρία ιδέα που στηρίζεται στην υπόθεση SAPIR-WORF. Που σύμφωνα με την οποία η γλώσσα ενός ανθρώπου επηρεάζει τον τρόπο που αυτός σκέπτεται και αντιλαμβάνεται τον κόσμο γύρω του, δίνοντας (ή στερώντας του) τα κατάλληλα γλωσσικά εφόδια για να περιγράψει και να κατανοήσει ιδέες, καταστάσεις και πράγματα.

Το σκηνικό της ιστορίας είναι ένα μακρινό μέλλον, στο οποίο η συμμαχία της Γης βρίσκεται σε διαγαλαξιακό πόλεμο με τους Εισβολείς. Όταν μια σειρά από σαμποτάζ θέτουν σε κίνδυνο τη συμμαχία, επιστρατεύεται η βοήθεια της πρωταγωνίστριας, Rydra Wong, μιας διάσημης ποιήτριας και εξαιρετικής γλωσσολόγου. Σε αυτήν ανατίθεται το καθήκον να αποκωδικοποιήσει τις επικοινωνίες των σαμποτέρ που έχει καταφέρει να υποκλέψει η συμμαχία, αφού οι στρατιωτικές υπηρεσίες απέτυχαν να τα καταφέρουν. Σύμφωνα με το στρατό, τα μηνύματα των σαμποτέρ είναι σε έναν άγνωστο κώδικα με το όνομα "Βαβέλ-17", αλλά σύντομα η πρωταγωνίστρια συνειδητοποιεί ότι δεν πρόκειται για κώδικα, αλλά για μια κανονική γλώσσα, και οι έρευνες τις θα την φέρουν τελικά στην πρώτη γραμμή της διαμάχης.

(Η παρουσίαση είναι από την ιστοσελίδα www.telospanton.com)

"Βασίλειος Διγενής Ακρίτης", άγνωστου συγγραφέα

Συγγραφέας: Άγνωστος
Τίτλος πρωτοτύπου: Βασίλειος Διγενής Ακρίτης και τα άσματα του Αρμούρη και του Υιού του Ανδρονίκου
Είδος έργου: Επικά ποιήματα
Επιμέλεια: Στυλιανός Αλεξίου
Εκδόσεις: Εστία
Σειρά: Νέα Ελληνική Βιβλιοθήκη
Έτος 2ης ανατύπωσης: 2006 (1η έκδοση: 1990, 1η ανατύπωση: 1995)

Σάββατο 18 Ιανουαρίου 2020

"Λατινική λεξικογραφία στην Ελλάδα" της Μαρίας Βουτσίνου-Κικίλια

Συγγραφέας: Μαρία Βουτσίνου-Κικίλια
Τίτλος πρωτοτύπου: Λατινική λεξικογραφία στην Ελλάδα
Εκδόσεις: Ελληνικά Γράμματα
Έτος έκδοσης: 2006

"Ακμή και παρακμή του Βυζαντίου" του Γιάνη Κορδάτου

Συγγραφέας: Γιάνης Κορδάτος
Τίτλος πρωτοτύπου: Ακμή και παρακμή του Βυζαντίου
Διορθώσεις: Χριστίνα Γιατζόγλου
Εκδόσεις: Μπουκουμάνης
Έτος 5ης έκδοσης: 1974 (1η έκδοση 1953)










Πεντακόσια χρόνια πέρασαν (Σημ.: αναφέρεται στην εποχή της 1ης έκδοσης) από τότε που οι Τούρκοι πήραν την Πρωτεύουσα του Βυζαντίου. Η 29η Μαΐου 1453 είναι ένας μεγάλος σταθμός στην παγκόσμια ιστορία, γιατί όχι μόνο η Ανατολή και η Βαλκανική καταχτήθηκαν από τους Τούρκους, αλλά κινδύνευσε και η Ευρώπη. 

Ποιες όμως ήταν οι βασικές αίτιες που αποσυνθέσανε τις στρατιωτικές και κοινωνικές δυνάμεις του Βυζαντίου, ώστε να υποταχτεί πρώτα στους Λατίνους (1204 - 1261) και ύστερα να διαλυθεί οριστικά και να παραχωρήσει τη θέση του στους Τούρκους; Στο ερώτημα αυτό δόθηκαν από πολλούς ιστορικούς διάφορες απαντήσεις, που λίγο ή πολύ είναι ξεκάρφωτες, γιατί βλέπουν την ιστορία σαν άθροισμα από γεγονότα που δεν τα συνδέει καμιά νομοτέλεια, σαν έργο δηλαδή μεγάλων ανδρών (βασιλέων, στρατηγών, πολιτικών) ή της τύχης. 

Από τις τέτοιες τους αντιλήψεις παλαιοί και νεότεροι βυζαντινολόγοι σχετίζουν την ακμή και παρακμή της Β. Αυτοκρατορίας με τις προσωπικές ικανότητές του τάδε ή τάδε αυτοκράτορα. Η αντίληψη αυτή που ξεκινάει από ιδεαλιστικά κριτήρια είναι λαθεμένη. Οι μετασχηματισμοί στον πολιτικό, κοινωνικό και στρατιωτικό τομέα που συντελέστηκαν στο Βυζάντιο πότε προς τα πάνω και πότε προς τα κάτω, προσδιορίζονταν κάθε φορά από τις δοσμένες οικονομικοκοινωνικές συνθήκες της Αυτοκρατορίας. Ο ρόλος της προσωπικότητας μέσα στο ιστορικό γίγνεσθαι είναι σχετικός και όχι απόλυτος. 

Άλλοι πάλι βυζαντινολόγοι παραδέχονται πως στο Βυζάντιο το φεουδαλικό σύστημα δεν είχε γερές ρίζες κι ούτε ολοκληρώθηκε. Γι' αυτό υποστηρίζουν πως η Βυζαντινή οικονομία ήταν χρηματική - εμπορευματική και μάλιστα καπιταλιστική. Και η γνώμη αυτή δεν έχει ιστορικά στηρίγματα.

(Από τον πρόλογο του Γιάνη Κορδάτου)

Παρασκευή 17 Ιανουαρίου 2020

"Γλώσσα και ομιλία" του Τζωρτζ Μίλλερ

Συγγραφέας: George A. Miller
Τίτλος πρωτοτύπου: λείπει από την έκδοση
1η έκδοση στις ΗΠΑ: W. H. Freeman and Company, Νέα Υόρκη 1981
Ελληνικός τίτλος: Γλώσσα και ομιλία
Μετάφραση: Ιωάννα Ετμεκτζόγλου, Ιριάνα Διακίδου, Έφη Παπαδημητρίου
Επιμέλεια: Στέλλα Βοσνιάδου
Διορθώσεις: Μαρία Ράμμου
Εκδόσεις: Gutenberg
Σειρά: Ψυχολογία
Έτος 1ης έκδοσης: 1995



Ανθρωπιστικές και Φυσικές επιστήμες συγκλίνουν και αλληλοστηρίζονται, η ανάπτυξη της επικοινωνιακής τεχνολογίας συνεισφέρει εξαιρετικά στην προσέγγιση των «προβλημάτων» που διαρκώς αναφύονται, και όλες μαζί δημιουργούν ένα συναρπαστικό πλαίσιο έρευνας. Τόσο συναρπαστικό, όσο σχεδόν και η ίδια η ύπαρξη του βασικού και πρωτογενούς αυτού μέσου επικοινωνίας, που ξεχωρίζει ουσιαστικά τον άνθρωπο από τα ζώα κι έβαλε τις βάσεις για την οικοδόμηση του πολιτισμού μας - της ανθρώπινης λαλιάς.

"Βυζάντιο: Η αυτοκρατορία της Νέας Ρώμης" του Σύριλ Μάνγκο

Συγγραφέας: Cyril Mango
Τίτλος πρωτοτύπου: Byzantiun: The Empire of New Rome
Είδος έργου: Ιστορία και πολιτισμός του Βυζαντίου
1η έκδοση στην αγγλική γλώσσα: Weidenfeld & Nicolson, Λονδίνο 1980
Ελληνικός τίτλος: Βυζάντιο: Η αυτοκρατορία της Νέας Ρώμης
Μετάφραση: Δημήτρης Τσουγκαράκης
Επιμέλεια: Αντιγόνη Φιλιπποπούλου
Εκδόσεις: Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (ΜΙΕΤ)
Έτος 1ης έκδοσης: 1988 (γ' ανατύπωση 2002)



Στη θέση της αρχαίας πόλης του Βυζαντίου ιδρύθηκε το 324 μ.Χ. η Νέα Ρώμη, η Κωνσταντινούπολη, η οποία αποτέλεσε στο εξής το κέντρο ενός πανίσχυρου, αχανούς και ετερογενούς κράτους, που κάποια στιγμή εκτεινόταν από το Γιβραλτάρ ώς τον Ευφράτη. Το κράτος αυτό, η «Βυζαντινή Αυτοκρατορία», διαμόρφωσε τον λαμπρό πολιτισμό που αποκαλούμε βυζαντινό.

Μολονότι είναι ουσιαστικά αδύνατο να δώσει κανείς σε έναν τόμο τον απολογισμό του πολιτισμού αυτού, που καταύγασε την οικουμένη πάνω από χίλια χρόνια, ο συγγραφέας πετυχαίνει το σκοπό του με μια πρωτότυπη μέθοδο: αδέσμευτος ιδεολογικά από οποιαδήποτε συγκεκριμένη φιλοσοφία της Ιστορίας, χωρίς να υπερτονίζει ορισμένους παράγοντες εις βάρος άλλων, εξετάζει τις βασικές πλευρές της βυζαντινής «πραγματικότητας» υπό το πρίσμα ενός Βυζαντινού, και μάλιστα μέσου ανθρώπου, όχι διανοουμένου. Η θεματική προοπτική του καλύπτει θεμελιώδεις τομείς: λαούς και γλώσσες, κοινωνία και οικονομία, την εξαφάνιση και την αναβίωση των πόλεων, τους αιρετικούς, το μοναχισμό, την εκπαίδευση, τις πεποιθήσεις της εποχής για τον ορατό και τον αόρατο κόσμο, για το καλό και το κακό, για την ανθρωπότητα, το παρελθόν και το μέλλον της, για την ιδανική ζωή και, τέλος, τη βυζαντινή κληρονομιά (λογοτεχνία, τέχνη, αρχιτεκτονική).

(Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Τρίτη 14 Ιανουαρίου 2020

"Μηνύματα και σήματα" του Λουίς Πριέτο

Συγγραφέας: Luis Prieto
Τίτλος πρωτοτύπου: Messages et signaux
Είδος έργου: Θεωρία σημειολογίας
1η έκδοση στην γαλλική γλώσσα: Presses Universitaires de France, Παρίσι 1966
Ελληνικός τίτλος: Μηνύματα και σήματα
Μετάφραση: Δημήτρης Μοσχόπουλος
Επιμέλεια: Φώτης Καβουκόπουλος
Διορθώσεις: Δέσποινα Τσούμα
Εκδόσεις: Νεφέλη
Σειρά: Γλωσσολογία
Έτος έκδοσης: 1986



Τα Μηνύματα και Σήματα του Luis Prieto δίνουν τις θεωρητικές βάσεις για μια σημειολογία της επικοινωνίας (σε αντιδιαστολή με την «κοινωνική» και παραδηλωτική σημειολογία του Roland Barthes) και είναι έργο με μεγάλη βαρύτητα για τις επιστήμες του ανθρώπου, που αποτελεί τη λογική κατάληξη της σημειολογίας του Saussure.

(Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Δευτέρα 13 Ιανουαρίου 2020

"Το σπίτι με τα χίλια πατώματα" του Γιαν Βάις

Συγγραφέας: Jan Weiss
Τίτλος πρωτοτύπου: Dům o Tisíci Patrech
Είδος έργου: Μυθιστόρημα Επιστημονικής Φαντασίας
1η έκδοση στην τσεχική γλώσσα: 1929
1η έκδοση στη γαλλική γλώσσα: Éditions Rencontre, 1970
Ελληνικός τίτλος: Το σπίτι με τα χίλια πατώματα
Μετάφραση από τα γαλλικά: Μάκης Ανδρονόπουλος
Εκδόσεις: Οδυσσέας
Έτος έκδοσης:1982





Ένας άνθρωπος ξυπνάει μετά από ένα εφιαλτικό όνειρο στα σκαλιά του Μύλερταουν, του σπιτιού με τα χίλια πατώματα. Χωρίς παρελθόν, χωρίς μνήμη, αρχίζει την περιπλάνηση του στις ατέλειωτες σκάλες και τους διαδρόμους χωρίς διέξοδο. Θα βρει ένα όνομα, Πέτερ Μπρόκ· μια ιδιότητα, ντέτεκτιβ· ένα όπλο, είναι αόρατος· κι ένα σκοπό, τη λύση του αινίγματος του Μύλερταουν, την αποκάλυψη και εξόντωση του τρομερού δικτάτορα Οισβερ Μύλερ.

Ο Γιαν Βαις (1892-1972) ανήκει στους κλασσικούς της τσέχικης λογοτεχνίας. Στα έργα του διακρίνεται μια έντονη τάση προς το φανταστικό. Το σπίτι με τα χίλια πατώματα είναι η εικόνα μιας παράξενης και φανταστικής μελλοντικής κοινωνίας, που έχει ωστόσο πολλές ομοιότητες με το χιτλερισμό και τον σταλινισμό. Εκείνο που απασχολεί το Βάις δεν είναι τόσο ο μηχανισμός αυτής της κοινωνίας, αλλά το αίσθημα καταπίεσης που πηγάζει από τη βία και τη σκληρότητά της κι η ελπίδα πως τελικά ο άνθρωπος θα επαναστατήσει.

(Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

http://www.odisseas.gr/

"Δύο μελέτες για τον Λοτρεαμόν" των Ρ. Βανεγκέμ και Φρ. Καραντέκ

Συγγραφέας: Raoul Vaneigem & François Caradec
Είδος έργου: Δοκίμιο
Τίτλος: Δύο μελέτες για τον Λοτρεαμόν
Μετάφραση: Γιαννης Δ. Ιωαννίδης
Εκδόσεις: Ύψιλον
Σειρά: Δοκίμια-Μελέτες
Έτος 1ης έκδοσης: 1985








Από τότε που, πριν από εβδομήντα περίπου χρόνια (Σημ. αναφέρεται στην εποχή έκδοσης του βιβλίου), οι υπερρεαλιστές «ανακάλυψαν» και διέδωσαν μ' ενθουσιασμό το έργο του Ιζιντόρ Ντυκάς (1846 - 1870), η εντυπωσιακή αντίφαση μεταξύ των Ασμάτων τον Μαλντορόρ και των Ποιημάτων δεν έπαψε να τροφοδοτεί συζητήσεις και αντιδιαμετρικές ερμηνείες. Γι' άλλους, με τα Ποιήματα, ο απερίφραστος κομφορμισμός διαδέχτηκε την ανελέητη εξέγερση του Μαλντορόρ, ενώ άλλοι υποστήριξαν πως ο ίδιος μηδενισμός των Ασμάτων ντύθηκε το μανδύα του κυνισμού στο δεύτερο και τελευταίο έργο του «καταραμένου ποιητή».

Η πρώτη μελέτη που δημοσιεύουμε εδώ, του Φρανσουά Καραντέκ, δείχνει με τον πληρέστερο τρόπο πως, παρά την πρώτη εντύπωση, ούτε τα Άσματα του Μαλντορόρ είναι ομοιογενές έργο ούτε η «τομή» που γέννησε τα Ποιήματα είναι ξαφνική: ο Ντυκάς-Λοτρεαμόν και το έργο του αλλάζουν προοδευτικά για να δώσουν ένα έκτο Άσμα πολύ διαφορετικό από τα προηγούμενα, ακόμα και ως προς τη μορφή, που προετοιμάζει το δρόμο για τα Ποιήματα.

Η δεύτερη μελέτη, του Ραούλ Βανεγκέμ, προχωρά τη συζήτηση πολύ μακρύτερα: για ποιους λόγους, μέσα στα χρόνια που προετοίμασαν την έκρηξη της Παρισινής Κομμούνας, ο Λοτρεαμόν απαρνήθηκε τον Μαλντορόρ, αυτή την ακραία μορφή του Κακού, με την οποία θέλησε να πολεμήσει την εφησυχασμένη συνείδηση και την άγονη ηθική, που εξορίζουν το Καλό στους ουρανούς; Το συμπέρασμά του είναι ελκυστικό: «Σε τελευταία ανάλυση ο Μαλντορόρ και τα Ποιήματα εμφανίζονται ως αντανάκλαση της διπλής τάσης του αναρχικού κινήματος, της ασταμάτητης παλινδρόμησής του ανάμεσα στην απόλυτη βία και τη μεταρρυθμιστική ουτοπία».

(Από την παρουσίαση της έκδοσης)

http://www.ypsilon.gr/

Κυριακή 12 Ιανουαρίου 2020

"Χιούστον! Χιούστον! Με λαμβάνεις;" του Τζέημς Τιπτρή Τζούνιορ

Συγγραφέας: James Tiptree Jr. (ψευδώνυμο της Alice Sheldon)
Είδος έργου: Νουβέλα Επιστημονικής Φαντασίας
Τίτλος πρωτοτύπου: Houston, Houston, do you read?
1η έκδοση στην αγγλική γλώσσα: Fawcett, 1976
Ελληνικός τίτλος: Χιούστον! Χιούστον! Με λαμβάνεις;
Εισαγωγή-Μετάφραση: Γιάννης Ανδρέου
Εκδόσεις: Απόπειρα
Σειρά: Τροχιές στην επιστημονική φαντασία
Έτος 1ης έκδοσης: 1992





Οι τρεις άνδρες της διαστημικής αποστολής γύρω από τον ήλιο έχουν πάρει το δρόμο της επιστροφής στη Γη.
Ξαφνικά στη νεκρή συχνότητα ραδιοεπικοινωνίας με το Χιούστον, παρεμβάλλεται μια κοριτσίστικη φωνή.
Ένα άγνωστο σκάφος βρίσκεται κοντά τους. Από τις επικοινωνίες του θα μάθουν ότι το πλοίο της αποστολής τους θεωρείται εδώ και χρόνια χαμένο.
Έχουν κάνει άλμα στο χρόνο, καθώς πέρασαν κοντά από ηλιακή έκρηξη, ή πρόκειται για φάρσα;

«Οι γυναίκες γράφουν πολλά πράγματα που οι άνδρες συγγραφείς επιστημονικής φαντασίας θεωρούν ότι δεν μπορούν ποτέ να γραφούν. Ανοίγουν πόρτες μπροστά μας σε τελείως νέα πεδία: μας προτρέπουν να εξετάσουμε αξιώματα και αρχές που θεωρούσαμε αμετάβλητες».
Harlan Ellison

(Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

"Νησιά στον ουρανό" του Άρθουρ Κλαρκ

Συγγραφέας: Arthur Clarke
Είδος έργου: Μυθιστόρημα Επιστημονικής Φαντασίας
Τίτλος πρωτοτύπου: Islands in the Sky
1η έκδοση στην αγγλική γλώσσα: Sidgwick & Jackson, Λονδίνο 1952
Ελληνικός τίτλος: Νησιά στον ουρανό
Μετάφραση: Στέλλα Κωνσταντινέα
Εκδόσεις: Κάκτος
Έτος έκδοσης: 1988

Σάββατο 11 Ιανουαρίου 2020

"Η κατάκτηση της ευτυχίας" του Μπέρτραντ Ράσσελ

Συγγραφέας: Bertrand Russell
Τίτλος πρωτοτύπου: The Conquest of Happiness
1η έκδοση στην αγγλική γλώσσα: George Allen & Unwin, Λονδίνο 1930
Ελληνικός τίτλος: Η κατάκτηση της ευτυχίας
Μετάφραση: Δημήτριος Θεοδωρακάτος
Εκδόσεις: Επίκουρος
Σειρά: Άνθρωπος και κόσμος
Έτος έκδοσης: 1975






Στο βιβλίο Η κατάκτηση της ευτυχίας, που πρωτοκυκλοφόρησε το 1930, ο εικονοκλάστης φιλόσοφος Μπέρτραντ Ράσσελ προσπάθησε να διαγνώσει τις αναρίθμητες αιτίες δυστυχίας στη σύγχρονη ζωή και να χαράξει ένα μονοπάτι έξω από τη φαινομενικά αναπόφευκτη δυσφορία που κυριαρχεί ακόμη και στις ασφαλείς και ευημερούσες δυτικές κοινωνίες. Πάνω από ογδόντα χρόνια αργότερα η σοφία του Ράσσελ παραμένει τόσο αληθινή όσο ήταν και στην πρώτη κυκλοφορία του βιβλίου. Αποφεύγοντας μια ηθική που βασίζεται στην ενοχή, ο Ράσελ σχεδιάζει μια ορθολογική συνταγή για να ζει κανείς μια ευτυχισμένη ζωή, συμπεριλαμβάνοντας τους κινδύνους της παθητικής ευχαρίστησης και τη σημασία τού να καλλιεργεί κανείς ενδιαφέροντα έξω από τον εαυτό του.

(Από πρόσφατη αγγλική επανέκδοση του βιβλίου)

"Από το Βυζάντιο στην Αναγέννηση" του Ν. Γκ. Γουίλσον

Συγγραφέας: N. G. Wilson
Τίτλος πρωτοτύπου: From Byzantium to Italy
Έτος 1ης αγγλικής έκδοσης: 1992
Ελληνικός τίτλος: Από το Βυζάντιο στην Αναγέννηση
Μετάφραση: Φωτεινή Πρεβεδούρου-Γεωργίνη
Επιμέλεια: Μαρία Παππά
Εκδόσεις: Λιβάνης
Σειρά: Επιστήμη
Έτος 1ης έκδοσης: 1994






Ποιος διάσημος συγγραφέας διατηρούσε με κατάνυξη στη βιβλιοθήκη του ένα αντίγραφο του Ομήρου, αν και δεν έμαθε ποτέ να διαβάζει ελληνικά; Ποιος επιχείρησε το 1471 να προωθήσει τη δημιουργία ευρωπαϊκών δυνάμεων, με σκοπό να αποτρέψει την απειλή μιας τουρκικής εισβολής, θέτοντας σε κυκλοφορία τη λατινική μετάφραση ενός λόγου του Δημοσθένη; Ποιος μίλησε δημόσια για το νεοπλατωνιστή φιλόσοφο Πλωτίνο ενώπιον πολυπληθούς ακροατηρίου στην εκκλησία της Σάντα Μαρία Ντέλι Άντζελι στη Φλωρεντία;

Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα στα οποία δίνει απάντηση η συναρπαστική αυτή μελέτη μιας σημαντικής πλευράς της ιταλικής πνευματικής ζωής κατά τη διάρκεια της Αναγέννησης, που αφορά τη διάδοση της ελληνικής γλώσσας πριν και αμέσως μετά την άλωση του Βυζαντίου. Παρουσιάζει το πώς αποκτήθηκε η γνώση της ελληνικής γλώσσας, τους σκοπούς για τους οποίους χρησιμοποιήθηκε και το βαθμό στον οποίο οι σπουδαστές της γλώσσας ήταν ικανοί να κατέχουν τα κείμενα που είχαν επιλέξει να μελετήσουν.

(Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Παρασκευή 10 Ιανουαρίου 2020

"Το μαγικό βαρέλι" του Μπέρναρντ Μάλαμουντ

Συγγραφέας: Bernard Malamud
Είδος έργου: Διηγήματα
Τίτλος πρωτοτύπου: The magic barrel
1η έκδοση στηv αγγλική γλώσσα: 1958
Ελληνικός τίτλος: Το μαγικό βαρέλι
Μετάφραση: Μάνθος Κρίπτης
Εκδόσεις: Γράμματα
Έτος έκδοσης: 1983









«Δεν μπορεί κανείς να συνοψίσει έτσι απλά αυτές τις λεπτές ιστορίες, όπου το παράδοξο της ενοχής και της ευτυχίας, η ειρωνία των καλών προθέσεων και όλων των ανθρώπινων αγώνων υποδηλώνονται, κάποιες φορές, μόνο με μια ποιητική εικόνα, με την αντιπαράθεση του κοινότοπου στο ρομαντικό και το μυστικιστικό. Το μεγάλο ταλέντο του Μάλαμουντ είναι πως όλα αυτά τα πετυχαίνει ασυνείδητα, χωρίς την παραμικρή προσπάθεια να εντυπωσιάσει».

The Times Literary Supplement (απο το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

"Το Σκάκι της Αγάπης" και η πρώτη σύγχρονη σκακιστική παρτίδα

(Η ανάρτηση αυτή αποτελεί αναδημοσίευση παλιότερης εργασίας μου πάνω σε αυτό το θέμα.)

Ο τόπος: Βαλένσια, Ισπανία

Ο χρόνος: Περίπου το 1475

Οι πρωταγωνιστές:
Φρανσέσκ ντε Καστέλβι (Francesc de Castellvi, ;-1506), σύμβουλος στην αυλή του βασιλιά Φερδινάνδου, συζύγου της Ισαβέλας (το περίφημο ζεύγος των Καθολικών Βασιλέων).
Μπερνάτ Φενουλιάρ (Bernat Fenollar, 1435/1440-1516/1527), γραμματέας του Φερδινάνδου, ιερέας, υπεύθυνος εκκλησιαστικής χορωδίας, καθηγητής μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο της Βαλένσια, προστάτης των Γραμμάτων και των Τεχνών στην πόλη.
Ναρσίς Βινιόλες (Narcis Vinyoles, 1442/1447-1517), πολιτικός, συγγραφέας και ανώτατος δικαστικός.

Οι τρεις αυτοί ισχυροί άνδρες της εποχής έμελλαν να συνδέσουν το όνομά τους με ένα σημαντικότατο γεγονός στην ιστορία του σκακιού: την πρώτη καταγραμμένη παρτίδα με τους σύγχρονους κανόνες! Αλλά και την ισχυρή ένδειξη ότι το σύγχρονο σκάκι γεννήθηκε στην Βαλένσια της Ισπανίας!



Αλλά ας δούμε την ιστορία:

Μέχρι περίπου την εποχή εκείνη το σκάκι παιζόταν πάνω στα μεσαιωνικά πρότυπα. Το μεσαιωνικό σκάκι ήταν κατ’ ευθείαν απόγονος του αραβικού και είχε έρθει στην Ευρώπη μαζί με την κατάκτηση της Ισπανίας από τους Άραβες, περίπου τον 8ο με 9ο αιώνα. Το μεσαιωνικό σκάκι, όπως και το αραβικό, ήταν αρκετά αργό και η δύναμη των κομματιών περιορισμένη. Ο Πύργος, ο Ίππος και ο Βασιλιάς κινούνταν με τον ίδιο τρόπο όπως και σήμερα, όμως η Βασίλισσα (Φερς στο αραβικό σκάκι) κινούνταν μόνο ένα τετράγωνο διαγώνια, ο Αξιωματικός (Αλφίλ) κινούνταν μόνο δύο τετράγωνα διαγώνια, το πιόνι δεν είχε δικαίωμα κίνησης κατά δύο τετράγωνα και δεν υπήρχε ροκέ. Σε ορισμένες μορφές σκακιού εκείνης της εποχής υπήρχαν διάφορα άλλα κομμάτια, όλα όμως με περιορισμένη ακτίνα δράσης.

Την εποχή όμως που φαίνεται να δρουν οι ήρωές μας όλα αλλάζουν. Η Βασίλισσα αποκτάει την ικανότητα να δρα προς όλες τις κατευθύνσεις και να γίνεται το πανίσχυρο κομμάτι που ξέρουμε σήμερα. Ο λόγος; Κανείς δεν είναι σίγουρος. Εικασίες υπάρχουν πολλές. Μια από αυτές είναι πολύ λογική. Μια και η πρώτη παρτίδα με τους σημερινούς κανόνες που έχουμε προέρχεται από την Ισπανία είναι λογικό να θεωρήσουμε ότι αυτό που δημιούργησε τη σύγχρονη Βασίλισσα μπορεί να ήταν ο σεβασμός που ένιωθαν οι Ισπανοί για την Ισαβέλα, την πρώτη ισχυρή βασίλισσα της χώρας, η οποία είχε ανέβει στο θρόνο μόλις ένα χρόνο πριν, το 1474! Υπάρχει άφθονη βιβλιογραφία πάνω σε αυτό το θέμα, η οποία όμως θα ξεπερνούσε τις απαιτήσεις αυτού του άρθρου.

Το αποκορύφωμα, αλλά και η ισχυρότερη ένδειξη, της γέννησης του σύγχρονου σκακιού στη Βαλένσια της Ισπανίας θα έρθει περίπου 20 χρόνια μετά, το 1495, όταν ο Francesch Vicent από τη Βαλένσια θα εκδώσει το πρώτο βιβλίο για το σύγχρονο σκάκι με τίτλο Llibre dels jochs partitis dels scachs en nombre del 100, που ήταν επίσης και η πρώτη έντυπη μελέτη για το σκάκι που έχει γίνει ποτέ. Στο βιβλίο αυτό , το οποίο δυστυχώς έχει χαθεί, περιέχονταν 100 σκακιστικά προβλήματα, 78 από τα οποία αφορούν στο σκάκι όπως παίζεται σήμερα.



Η παρτίδα
Η παρτίδα είναι στην πραγματικότητα ένα ποίημα, κυριολεκτικά! Ένα πανέμορφο ποίημα το οποίο χρησιμοποιεί το σκάκι σαν μια αλληγορία του έρωτα. Ο τίτλος του είναι escacs d’amor, δηλαδή Σκάκι της αγάπης. Οι τρεις δημιουργοί του το συνέλαβαν ως μια παρτίδα ανάμεσα στον Καστέλβι (που παίζει με τα Λευκά και αναπαριστά τον Άρη και τον Έρωτα) και τον Βινιόλες (που παίζει με τα Μαύρα και αναπαριστά την Αφροδίτη και τη Δόξα). Ο Άρης προσπαθεί να κερδίσει την αγάπη της Αφροδίτης, ενώ ο Ερμής (που τον αναπαριστά ο Φενολιάρ, ισχυρός σκακιστής της εποχής) παίζει το ρόλο του ρυθμιστή ή διαιτητή, κάνει σχόλια και θέτει τους κανόνες.

Το ποίημα αποτελείται από 64 στροφές που έχουν να κάνουν με τα 64 τετράγωνα της σκακιέρας. Η πρώτη στροφή είναι η κίνηση των Λευκών, η δεύτερη η κίνηση των Μαύρων και η τρίτη είναι ένα σχόλιο πάνω στους κανόνες από τον διαιτητή, δηλαδή τον Φενολιάρ. Υπάρχουν 21 κινήσεις του Καστέλβι, 20 κινήσεις του Βινιόλες, 20 σχόλια του Φενολιάρ, δηλαδή 61 στροφές πάνω στο ίδιο το παιχνίδι, καθώς και τρεις εισαγωγικές στροφές που εξηγούν την αλληγορία. Σύνολο 64 στροφές.

Ας δούμε την πρώτη εκείνη ιστορική παρτίδα (οι φίλοι του ιστολογίου που δεν ασχολούνται με το σκάκι ας μας συγχωρήσουν την παράθεση αυτού του "τεχνικού σημείου" κι ας το αγνοήσουν):

Castellvi-Vinyoles, Βαλένσια 1475.
1. ε4 δ5 2. εxδ5 Βxδ5 3. Ιγ3 Βδ8 4. Αγ4 Ιζ6 5. Ιζ3 Αη4 6. θ3 Αxζ3 7. Βxζ3 ε6 8. Βxβ7 Ιβδ7 9. Ιβ5 Πγ8 10. Ιxα7 Ιβ6 11. Ιxγ8 Ιxγ8 12. δ4 Ιδ6 13. Αβ5+ Ιxβ5 14. Βxβ5+ Ιδ7 15. δ5 εxδ5 16. Αε3 Αδ6 17. Πδ1 Βζ6 18. Πxδ5 Βη6 19. Αζ4 Αxζ4 20. Βxδ7+ Ρζ8 21. Βδ8 ματ

Και η πρώτη εισαγωγική στροφή του ποιήματος το οποίο η παρτίδα αυτή αναπαριστά (η γλώσσα είναι καταλανική):

Castellvi
(Març)

1- Trobant se Març ab Venus en un temple,
2- ensemps tenint Marcuri [en] sa presencia,
3- ordi hun joch de scachs, ab nou exemple:
4- prenent Raho per Rey sens preheminencia;
5- la Voluntat per Reyna ’b gran potencia;
6- los Pensaments per sos Orfils contemple;
7- Cavalls, Lahors ab dolça eloqüencia;
8- Rochs son Desigs que ’nçenen la membria;
9- Peons, Serveys pugnant per la victoria.

Πέμπτη 9 Ιανουαρίου 2020

Ποίημα - Σε λίγο

Ορίζοντας, γύρω βουνά, θάλασσα
Λίγο θολά
Βάρκες που αργοσαλεύουν
Σε μικρή γκάμα χρωμάτων
Λιγοστεύουν μπροστά μου
Φώτα απέναντι που θα ανάψουν σε λίγο
Θα υπάρξουν
Η σελήνη που ξέρω πως πρόκειται να βγει
Είναι κάπου εκεί
Προχωρημένο απόγευμα
Σύννεφα, θα ‘ναι πιο πολλά σε λίγο
Δεν υπάρχουν όρια στα σχήματα
Ένα φως
Φώτα
Νύχτα

(2014)

Τετάρτη 8 Ιανουαρίου 2020

Άγγελος Τερζάκης



Ο Άγγελος Τερζάκης (1907-1979) γεννήθηκε στο Ναύπλιο, εγκαταστάθηκε όμως πολύ γρήγορα με την οικογένειά του στην Αθήνα, όπου τελείωσε το γυμνάσιο και στη συνέχεια σπούδασε νομικά. Ξεκίνησε τη δικηγορία το 1929, όμως αυτή δεν τον κέρδισε ποτέ γιατί στο μεταξύ τον είχε κερδίσει η πραγματικά μεγαλύτερή του αγάπη, η λογοτεχνία, στην οποία και αφοσιώθηκε ολοκληρωτικά από το 1931.

Το πρώτο μεγάλο έργο του Άγγελου Τερζάκη ήρθε το 1936 και ήταν το θεατρικό ιστορικό δράμα Αυτοκράτωρ Μιχαήλ, έργο που του χάρισε τη μεγάλη αναγνώριση στο θεατρικό χώρο. Από το 1937 ως το 1969 πέρασε από διάφορες θέσεις του Εθνικού Θεάτρου, με αποκορύφωμα τις θέσεις του γενικού διευθυντή και του διευθυντή δραματολογίου. Για είκοσι μάλιστα χρόνια δίδαξε ιστορία θεάτρου και δραματολογίας στη Δραματική Σχολή.

Ο Τερζάκης υπήρξε ο κατεξοχήν συγγραφέας της εποχής του Μεσοπολέμου, κι εξέφρασε με το έργο του το κλίμα αποπροσανατολισμού και βίας που υπήρξε εκείνη την εποχή. Ο μέσος άνθρωπος βασανίζεται μέσα σε δύσκολες συνθήκες διαβίωσης, χωρίς ελπίδα να ξεφύγει, χωρίς ένα όραμα να δίνει νόημα στη ζωή του. Ο ήρωας του Τερζάκη, αντιήρωας μάλλον, είναι παγιδευμένος σε έναν ντετερμινισμό που μοιάζει με τον κόσμο του Ντοστογιέφσκι και των μεγάλων Σκανδιναβών κλασικών, από το έργο των οποίων ο Τερζάκης επηρεάστηκε πολύ.

Σημαντικά έργα του υπήρξαν τα μυθιστορήματα Η μενεξεδένια πολιτεία (1937), Η πριγκιπέσα Ιζαμπώ (1945), Ταξίδι με τον Έσπερο (1946), τα διηγήματα Φθινοπωρινή συμφωνία (1929), Του έρωτα και του θανάτου (1943), Η στοργή (1944), τα θεατρικά έργα Γαμήλιο εμβατήριο (1938), Το μεγάλο παιχνίδι (1944), Νύχτα στη Μεσόγειο (1957), Η κυρία με τ' άσπρα γάντια (1962). Έγραψε επίσης πολλά δοκίμια και μεταφράσεις, αφήνοντας ένα τεράστιο σε όγκο έργο, ενώ πολλά από τα έργα του μεταφράστηκαν σε αρκετές γλώσσες.

Το παρακάτω διήγημά του είναι από την Ανθολογία Αντιστασιακής Πεζογραφίας και έχει δημοσιευθεί στην ιστοσελίδα του Νίκου Σαραντάκου Κείμενα μαζί, που είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα προσπάθεια για ψηφιοποίηση κειμένων της νεοελληνικής λογοτεχνίας.

ΜΙΑ ΠΑΡΤΙΔΑ ΣΚΑΚΙ

Τα σπίτια τους ήταν αντικριστά, κι όμως δεν έτυχε ποτέ να γνωριστούνε. Κάπου δεκαπέντε χρόνια θα κάθονταν κι οι δυο τους στον ίδιο τούτο δρόμο, ο Βριλάκος στη μεσημβρινή πλευρά, ο Μπερεκίδης στη βορινή. Κάθε πρωί, τον καλόν καιρό σαν άνοιγε ο Βριλάκος το παράθυρό του, σκούρα και τζαμιλίκια, για να πάρει τις βαθιές ανάσες που του είχε συστήσει ο γιατρός, θα ‘βλεπε τον Μπερεκίδη με τα μανικοπουκάμισα να πηγαινοέρχεται στην κάμαρά του και σύγκαιρα να ρίχνει κλεφτές, πονηρές ματιές αντίκρυ. Μό­λις ένιωθε πως τον κοίταζε ο Βριλάκος, λόξευε, κρυβόταν πίσω απ’ τη χον­τρή στόφα της βυσσινιάς κουρτίνας, κι από κει, ασάλευτος με το ρουφηγμένο μούτρο του ισκιωμένο, παραμόνευε.

Παράξενος άνθρωπος μα την αλήθεια, τούτος ο Μπερεκίδης. Όλη η γει­τονιά το λέει. Και να πεις πως ήταν κανένας τυχαίος! Συνταξιούχος τραπεζιτικός, δίχως παιδιά, δίχως σκυλιά, δυο ξερά κορμιά με τη γυναίκα του, που κι αυτή του ’φερε στον καιρό της υπολογίσιμη προίκα, κάπου εκατό χιλιάδες γερές δραχμές, τα μισά σε μετοχές, ένα λιοστάσι στην πατρίδα της, κάμποσα χρυσαφικά που τα ’κλαιγαν ακόμη χήρες και γεροντοκόρες, σακουλιασμένα σπυρί σπυρί από το μακαρίτη τον πατέρα της, το χτηματία και τοκογλύφο. Αυτά πια, ήταν πράματα γνωστά, περιττό να τα ξαναλέμε. Έλα όμως που ο Μπερεκίδης ζούσε κλειστή ζωή! Διαβολεμένα, ενο­χλητικά κλειστή ζωή! Κι η γυναίκα του, ένα ξερακιανό εκεί, κιτρινιάρικο πλάσμα, με μύτη σουβλερή σαν καρφί στραβωμένο πάνω σε παλούκι, σπάνια δρασκέλιζε το κατώφλι της πόρτας. Και τότε πάλι, θα την έβλεπες να ξεμακραίνει γοργά στο πεζοδρόμιο, με το κουρδισμένο, αυτοματικό βάδισμά της, δίχως να ρίχνει μια ματιά δεξιά ή ζερβά. Δε χαιρετούσε κανένα, δεν έβλεπε κανένα. Ήταν πολύ πολύ ακατάδεχτη.

Όλ’ αυτά ο Βριλάκος, άνθρωπος κοινωνικός κι ανοιχτομάτης, τα συλλο­γιζότανε δίχως να το θέλει, τα πρωινά που άνοιγε το παράθυρό του. Αθέ­λητα εκεί που έπαιρνε τις τρεις βαθιές του ανάσες, σύγκρινε τον εαυτό του με τον αντικρινό, το μαγκούφη, κι έμενε —αληθινά— πολύ ικανοποιημέ­νος. Συγχαιρότανε τη μοίρα του που τον έπλασε έτσι διαφορετικό. Γιατί, αυτουνού, μ’ όλα τα πενηνταοχτώ του χρόνια, τα μάγουλά του ανθίζανε ρο­δαλά σαν του μωρού παιδιού, η ραχοκοκαλιά του έμενε στητή, ντούρα, και τα κέφια του μπορούσανε να συναγωνιστούν άφοβα τις παλαβομάρες του μικρού του γιου, του φοιτητή της χημείας. Αγαπούσε το καλό φαΐ, το δια­λεχτό κρασί, ο Βριλάκος δεν έλεγε όχι, ακόμα και τώρα, για τις νόστιμες, τις πεταχτές γυναικούλες. Η δικιά του, το τελευταίο τούτο το είχε κρυφό μαράζι, όμως, εκείνος, συχνά το ’νιωθε πως, βαθιά της, τον καμαρώνει σαν τ’ άλογο το ατίθασο, που δεν παίρνει χαλινάρι. Τον αγαπούσε ερωτικά, ακόμα και τώρα τον άντρα της με τη βασανισμένη την προσήλωση του θη­λυκού που δεν νιώθει ποτέ σίγουρο τ’ αρσενικό του.

Κάτι προδοτικές απόπειρες της ηλικίας να του συκοφαντήσουμε τώρα τώρα την κορμοστασιά, ο Βριλάκος τις πολεμούσε με φανατισμό, στη ρίζα. Κάθε πρωί προτού ξεκινήσει για το ασφαλιστικό του γραφείο θ’ άνοιγε το παράθυρο του, θα ’παιρνε τις τρεις βαθιές του ανάσες με «τας χείρας επί τα ισχία», θα ‘κανε μερικές κάμψεις, δυο τρεις κλίσεις, ύστερα, σιγοτραγου­δώντας, καλόκεφα, θα βουτιότανε στο μπάνιο του. Γεμάτος φροντίδα ωστόσο μετρούσε προτού ντυθεί, την κοιλιά του, ένα γύρω την περιφέρεια, μ’ ένα μέτρο κορδέλα του ράφτη. Σημείωνε τους πόντους στην ατζέντα του, προ­σεχτικά. Τα πράματα πηγαίνανε —δόξα να ’χει ο θεός— πρίμα, βοηθώντας τώρα τελευταία και η κάποια πολεμική εγκράτεια σε λιπαρά. «Ουδέν κακόν αμιγές καλού», έλεγε στη γυναίκα του συχνά. Υπονοώντας τους αναγκαστικούς περιορισμούς που είχε επιβάλει η κατοχή στο διαιτολόγιο της οικογένειας.

Και να που η Κατοχή —«ουδέν κακόν αμιγές καλού»— το ’φερε να λυθεί ο πάγος ανάμεσα στους Μπερεκίδηδες και στους Βριλάκους. Μια μέρα εκούσιου περιορισμού μέσα στα σπίτια, που το ντουφεκίδι μάνιαζε κάτω στα κέν­τρα, η κυρία Βριλάκου βρέθηκε σε πολύ δύσκολη θέση, αληθινά. Ο άντρας της γύρευε επίμονα καφέ, να τονώσει την καρδιά του, που απασχολούσε, ύστερα από την κοιλιά, τον κύριο όγκο των φροντίδων του. Κι η κυρία Βριλάκου θα ’δινε τη ζωή της την ίδια για να τον ευχαριστήσει. Με κάτι τέ­τοιες άλλωστε μικροφροντίδες τον κρατούσε κοντά της. Όμως ο καφές δεν ήταν αλεσμένος, ο μύλος είχε χαλάσει από το σιτάρι που κόβανε δυο χρόνια τώρα πληγούρι για τις υπηρέτριες. Έπρεπε να δανειστούν ένα μύλο, όμως από πού; Τα σπίτια γύρω, ήταν αδιάκριτα, φλύαρα, Αν παράγγελνε η κυ­ρία Βριλάκου, πως θέλει το μύλο για να κόψει στάρι —συνηθισμένη στη γει­τονιά πρόφαση— δε θα της τον δάνειζαν, από φόβο μήπως τους τον χαλάσει. Να πει πάλι πως τον θέλει να κόψει καφέ; Θα βούιζε η γειτονιά με το σκάνταλο. «Οι μουσίτσες αυτές, συλλογιζότανε πεισματωμένη η κυρία Βριλάκου, το δικό τους τον καφέ τον έχουν αλεσμένο. Όμως έλα που δεν μπορώ κι εγώ ν’ αρνηθώ τη χάρη στον άντρα μου! Είναι φανερό πως ανησυχεί γι’ αυτό το βρωμόπαιδο το μικρό μας, που δε γύρισε ακόμα σπίτι, με τέτοιο κακό που γίνεται κει κάτω».

Τότε είναι που της ήρθε η φαεινή ιδέα, έμπνευση πραγματική: «Από την αντικρινή, την Μπερεκίδη, θα στείλω να τον ζητήσω!», είπε ξάφνου μέσα της. «Αυτή δεν έχει σχέση με τις άλλες εδώ γύρω. Επομένως, κου­βέντα δεν πρόκειται να γίνει. Η ίδια πάλι, ας υποθέσει ό,τι θέλει. Λίγο με νοιάζει. Σίγουρα που θα ’χει κι αυτή κομμένο καφέ...».

Κι έστειλε και τον ζήτησε. Κι η Μπερεκίδη τον έδωσε πρόθυμα το μύλο της, δίχως να κάνει καμιάν απολύτως αδιάκριτη ερώτηση στη δούλα. —Πάν­τα μου το ’λεγα, δήλωσε κατενθουσιασμένη, ύστερ’ απ’ αυτό, η κυρία Βριλάκου στον άντρα της, πως οι αντικρινοί είναι καθώς πρέπει άνθρωποι. Οι καλύτεροι της συνοικίας...

— Να σου πω την αλήθεια, κι εγώ είχα μια τέτοια υποψία, βεβαίωσε αδίσταχτα ο Βριλάκος. Είναι γεγονός ότι τους έχουν συκοφαντήσει τούς αν­θρώπους. Κατά βάθος εγώ, πίστευα πάντα πως είναι αριστοκράτες,

Την άλλη μέρα το πρωί ανοίγοντας το παράθυρό του για τις τρεις ανά­σες, ο Βριλάκος χαμογέλασε χαιρετιστήρια στον Μπερεκίδη. Κι ο Μπερεκίδης απάντησε με το γλυκύτερο του χαμόγελο, εγκάρδια μαζί και τυπικά.

Έτσι είναι που λύθηκε ο πάγος. Από τη μέρα κείνη, ταχτικά κάθε πρωί, οι δυο άνδρες αντάλλαζαν τα χαμογελά τους, χαιρετιόνταν με κλίση ελαφρά του κεφαλιού, κοντοστέκονταν κάποτε, σα να ήθελαν να πουν ο κα­θένας στον άλλο λίγες λέξεις. Η κυρία Βριλάκου το λογάριαζε στα σοβαρά τώρα, σα μικρότερη που ήταν, ν' αποπειραθεί μιαν επίσκεψη στην κυρία Μπερεκίδη. Άρχιζε κι όλας να θαμποβλέπει στο μέλλον ένα διακεκριμένο, πολύ εκλεκτό σύνδεσμο με τους αντικρινούς, μια φιλία που θα ξεχώριζε στη συνοικία και θα ‘κανε τους άλλους, τους αποκλεισμένους από τέτοιαν αυστη­ρή συναναστροφή να λυσσάνε από φθόνο.

Η γενική κατάσταση άλλωστε βοηθούσε. Τα πράματα όσο πήγαιναν και χειροτέρευαν. Κλείσιμο νωρίς στα σπίτια, μπλόκα, ταραχές. Οι κρυφές δυ­νάμεις της αντίστασης δεν έλεγαν να καθίσουν φρόνιμα, όλο και συδαύλιζαν τη θράκα, δημιουργούσαν αδιάκοπα μπελάδες στους φιλήσυχους.

— Απελπισία, δήλωσε ένα πρωί από το παράθυρό του ο Βριλάκος στο Μπερεκίδη υστέρα από τις ανάσες, την κλίση της κεφαλής και το χαμό­γελο. Κι αυτές ήταν οι πρώτες, οι αξιομνημόνευτες λέξεις, που αντάλλαξαν μεταξύ τους οι δύο άνδρες. — Θα ‘ρθει μια μέρα, προβλέπω, που δεν θα κοτάμε πια να ξεμυτίσουμε.

— Φρίκη! Συμφώνησε υποχρεωτικότατα κι ο Μπερεκίδης.

— Δεν κάθονται στ’ αυγά τους, λέω εγώ! Παρατήρησε αγαναχτισμένος ο Βριλάκος.

Την άλλη μέρα το μεσημέρι, θέλησε η μοίρα να συναντηθούν οι δυο τους στο δρόμο, μπροστά στις πόρτες τους. Ζύγωσαν ο ένας τον άλλον εντελώς αυθόρμητα, κρατώντας την πετούγια του καθένας στο χέρι, και τα είπαν πρόχειρα στο πόδι.

— Πώς να περάσουν οι ατέλειωτες αυτές απογευματινές ώρες, σας παρα­καλώ; Αναστέναξε ο Μπερεκίδης πολύ δυστυχισμένος. Γιατί εγώ, να σας πω την αλήθεια μου, δεν βγαίνω πια καθόλου τ’ απογεύματα.

— Ούτε κι εγώ!

—Αλήθεια, μήπως κατά τύχη παίζετε σκάκι;

— Και βέβαια που παίζω!

— Δόξα να ’χει ο θεός! Εμένα είναι το πάθος μου, ξέρετε. Μόνο που δεν βρίσκω εύκολα συμπαίχτη. Τι θα λέγατε αν δοκιμάζαμε κάπου κάπου, μερικές «ρανκόντρ».

— Δε ζητώ τίποτα καλύτερο.

— Λαμπρά! Αμ’ έπος λοιπόν, αμ’ έργον. Δώσανε τα χέρια εγκάρδια, κι ο Βριλάκος δήλωσε πως θα ’ρθει το ίδιο απόγεμα, ν’ αρχίσουν.

Η θεά του φθόνου, που επιβουλεύεται πάντα την ευτυχία των διαλεχτών, θέλησε το ιστορικό εκείνο απόγεμα ν’ αδιαθετήσει ο Μπερεκίδης. Κάποιο μικροκρυολόγημα είχε πάθει —παράγγειλε η κυρία— λίγο πυρετό, έπρεπε να μείνει στο κρεβάτι. Παρακαλούσε πολύ ν’ αναβληθεί το σκάκι.

Ν’ αναβληθεί. Τι να γίνει; Όμως, για να μιλήσει κανένας με κάθε ειλι­κρίνεια, αυτό δεν του άρεσε και πολύ του Βριλάκου. Ένα μικροκρυολόγημα, κρεβάτωμα, μερικά δέκατα, σύμφωνοι. Αλλά κατά τί αυτό εμπόδιζε μια παρτίδα σκάκι; Σάμπως δεν μπορούσε ο Μπερεκίδης, να παίξει κι από το κρεβάτι του;... Ή μήπως συνέβαινε κάτι άλλο, κάτι πολύ πιο βαθύ και ύποπτο; Μήπως δηλαδή, είχε μετανιώσει για την πρόσκληση που έκανε, σε μια στιγμή ενθουσιασμού;...

—Οπωσδήποτε εγώ θα περιμένω, δήλωσε στη γυναίκα του ο Βριλάκος. Τώρα είναι η σειρά του να ’ρθει. Αν δεν το κάνει, εγώ θα κρατήσω την αξιοπρέπειά μου, δεν θα τον προσκαλέσω. Με ξέρεις. Δεν είμαι από κείνους που το ρίχνουν εγώ.

Το είπε και το κράτησε. Δυο μέρες, τις κατοπινές, δε φάνηκε στο παρά­θυρό του ο Μπερεκίδης. Κάθε που ο Βριλάκος άνοιγε το δικό του πρωί πρωί, έριχνε μερικές ματιές αντίκρυ, φευγαλέες, έπαιρνε τις ανάσες του και τραβιόταν αμέσως πάλι, για να μην υποτεθεί ότι περιμένει εκεί σα λιμασμένος για παρέα. Την τρίτη μέρα, που ξαναφάνηκε ο Μπερεκίδης, τα πράματα πήρανε τη συνηθισμένη τροπή τους, την τυπική... χαμόγελο, κλίση της κεφαλής, ευχές για την υγεία. Τίποτ’ άλλο. η συνάντηση στάθηκε άμεμπτη αλλά κάπως αδιόρατα ψυχρή.

Κι η κατάσταση όλο και ζόριζε, ζόριζε, ξεκινούσες πρωί από το σπίτι σου και δεν ήσουνα καθόλου σίγουρος αν θα γυρίσεις το μεσημέρι. Ο Βρι­λάκος άρχιζε να προβλέπει την εποχή που, όχι μόνο τ’ απογέματα, μα και τα πρωινά θα ήταν φρόνιμο να μένεις κλεισμένος στο σπίτι. Για τέτοιες στιγμές, τί καλύτερο από μια διαλεχτή συντροφιά πρόχειρη, εκεί δυο βή­ματα από την πόρτα σου! Μονάχα το δρόμο θα είχες να διασχίσεις από το ένα πεζοδρόμιο στ' άλλο. Κι ο δρόμος τούτος ήταν ήσυχος, μάλλον απόκεν­τρος, ούτε διαδηλώσεις περνούσαν από δω, ούτε περίπολοι καν στις απαγο­ρευμένες ώρες. Ας ήταν αυτός ο Μπερεκίδης μια στάλα αλλιώτικος άν­θρωπος, όχι τόσο μονόχνωτος, όχι τόσο κλειστός! Γιατί άραγε, ας πούμε, να μην ξεκινήσει να ’ρθει για το σκάκι; Μήπως αυτός δεν ήτανε που το ματαίωσε; Άρα, το χρωστούσε. Εξόν πια αν η δειλία του έφτανε σε τέτοιο σημείο που να διστάζει, να φοβάται μήπως εκτεθεί. Μήπως θα ’πρεπε να τον ενθαρρύνει λιγάκι ο Βριλάκος;

Και τον ενεθάρρυνε γενναιόφρονα, όσο πιο πολύ μπορούσε, βγήκε στο παράθυρο του και του χαμογέλασε πολύ εγκάρδια, του έκανε φιλικό νόημα με το χέρι. Έφτασε ίσαμ’ εκεί! Να του κάνει φιλικό νόημα με το χέρι.

Τρεις φορές στη σειρά, ολοφάνερα, έδειξε ο Μπερεκίδης πως έχει κάτι να πει. Όμως δεν το είπε—πανάθεμά τον!— δεν το είπε. Και τα τζαμιλίκια σφαλίστηκαν πάλι στο κενό, βουβά.

—Έχω την εντύπωση, είπε ένα πρωί στη γυναίκα του ο Μπερεκίδης, πως αυτός ο αντικρινός μας είναι άνθρωπος υπερβολικά στενοκέφαλος. Τον κάλεσα μια μέρα να ’ρθει για σκάκι, αρρώστησα, κι αυτός θεωρεί, φαίνε­ται, τον εαυτό του προσβλημένο. Περιμένει τώρα να τον παρακαλέσω, να δείξω πως έχω ξελιγωθεί για την παρέα του! Αμ’ δε! Τέτοια χάρη δε θα του την κάνω. Ας με καλέσει τώρα κι αυτός.

Και δεν του έκανε τη χάρη, μ’ όλο που κι αυτός καιγότανε για μια παρ­τίδα σκάκι. Μέρες, βδομάδες, άνοιγε το πρωί το παράθυρο του, χαιρετιότανε με το Βριλάκο, απόμενε λίγα λεφτά να τον κοιτάζει με το στόμα ανοιχτό. Μα δεν έλεγε λέξη. Λέξη. Κι ο άλλος το ίδιο. Τίποτα.

Κάπου ένα μήνα αργότερα, κάποιο πρωί, ο Βριλάκος ανοίγοντας το πα­ράθυρο του, έκανε το στραβό, δε χαιρέτησε το Μπερεκίδη. Η υπομονή και η υποχωρητικότητα —είχε πει στη γυναίκα του—έχουν τα όριά τους. Αν έχει ο Μπερεκίδης μια φορά αξιοπρέπεια, εγώ έχω δέκα, είκοσι φορές! Κι εννοώ να την περιφρουρήσω.

Ο χαιρετισμός κόπηκε αμέσως, φυσικά, κι από μέρους του Μπερεκίδη με το μαχαίρι. Για δυο τρεις ημέρες έκαναν κι οι δυο τους το στραβό, απόφευ­γαν. Ώσπου, υστέρα από δεκαπέντε μέρες, ο ένας τους έριξε, απερίφραστα τώρα, μια ματιά εχθρική στον άλλον. Ο δεύτερος, δίχως να σαστίσει, απάν­τησε μ’ ανάλογη ματιά. Και σ’ επίμετρο, για να διατρανώσει καλύτερα την υπεροχή της αξιοπρέπειάς του, έκλεισε το παράθυρο με βρόντο,

Δεν έχει εξακριβωθεί ποιος από τους δυο πρώτος έκλεισε έτσι το παρά­θυρο, στα μούτρα του αλλουνού. Φυσικά, αν δεν ήταν ο Βριλάκος, θα ήταν ο Μπερεκίδης. Ο καθένας τους μια φορά, ισχυριζότανε ύστερα, μ’ επιμονή και υπερηφάνεια, πως αυτός το είχε κάνει.

Τρίτη 7 Ιανουαρίου 2020

Jami: Ένας μεγάλος Πέρσης ποιητής


Μινιατούρα από το βιβλίο Haft Awrang (Οι εφτά θρόνοι), γραμμένο κάπου ανάμεσα στο 1468 και στο 1485, και που θεωρείται το σημαντικότερο έργο του Πέρση ποιητή Nur ad-Din Abd ar-Rahman Jami, γνωστού απλά ως Jami (1414-1492).


Εικονογράφηση από το ποίημα Ο κήπος με τριανταφυλλιές των ευσεβών

Ο Jami γεννήθηκε στο Χορασάν, περιοχή του σημερινού Αφγανιστάν, όμως όταν ήταν σε μικρή ηλικία η οικογένειά του έφυγε για το Χεράτ, σημαντικό πολιτιστικό κέντρο της χώρας. Εκεί ο Jami είχε την ευκαιρία να πάρει μια πολύ μεγάλη μόρφωση, σπουδάζοντας στο Πανεπιστήμιο της πόλης ελληνική και ισλαμική φιλοσοφία, αραβική λογοτεχνία, φυσικές επιστήμες και μαθηματικά. Λίγο αργότερα έφυγε για το Σαμαρκάντ, πόλη του σημερινού Ουζμπεκιστάν, το σπουδαιότερο κέντρο ισλαμικών σπουδών της εποχής του, κι εκεί ολοκλήρωσε τον εντυπωσιακό κύκλο σπουδών του.

Ο Jami δίδαξε τη φιλοσοφία Σούφι και έγραψε περισσότερα από 80 βιβλία, σε πρόζα ή ποίηση, πάνω σε θέματα θρησκευτικά ή λαϊκά, κι ακόμα έγραψε ιστορικά κι επιστημονικά έργα.

"Λεξικό εικαστικών τεχνών" του Χέρμπερτ Ρηντ

Συγγραφέας: Herbert Read
Τίτλος αγγλικού πρωτοτύπου: Dictionary of Art and Artists 
1η έκδοση στην αγγλική γλώσσα: Thames and Hudson 1966
Ελληνικός τίτλος: Λεξικό εικαστικών τεχνών
Μετάφραση: Ανδρέας Παππάς
Σύμβουλος έκδοσης: Αλέξανδρος Ξύδης
Εκδόσεις: Υποδομή
Έτος έκδοσης: 1986





Η πρώτη έκδοση του Λεξικού Εικαστικών Τεχνών έγινε το 1966, με γενικό επόπτη και συντονιστή τον Σερ Χέρμπερτ Ρηντ. Στη νέα, αναθεωρημένη του μορφή, που κυκλοφόρησε στην Αγγλία το 1985 με editor τον μόνιμα εγκατεστημένο στην Αγγλία συμπατριώτη μας Νίκο Στάγκο, όχι μόνον έχουν προστεθεί 500 περίπου καινούρια λήμματα, αλλά και πολλά από τα παλιά έχουν εκσυγχρονιστεί ή ακόμα και ξαναγραφτεί. Έτσι, το φάσμα των θεμάτων που καλύπτονται από την τελευταία αυτή έκδοση ξεκινάει από την Τέχνη των Σπηλαίων και φτάνει ως τις γνωστές ως Bad Art νεοεξπρεσιονιστικές τάσεις της δεκαετίας του 1980.

(Από την παρουσίαση της έκδοσης)

Δευτέρα 6 Ιανουαρίου 2020

"Από τον Βαλτάριους στους Νιμπελούγκεν και τον Ρολάντ" του Δημήτρη Πεταλά

Συγγραφέας: Δημήτρης Πεταλάς
Τίτλος πρωτοτύπου: Από τον Βαλτάριους στους Νιμπελούγκεν και τον Ρολάντ - Συγκριτικές προσεγγίσεις
Διόρθωση: Δάφνη Ανδρέου
Εκδόσεις: Στοχαστής
Έτος 1ης έκδοσης: 2013









Τρία μεσαιωνικά έπη, Βάλτερ ο χεροδύναμος, Το Τραγούδι του Ρολάντ και Το Τραγούδι των Νιμπελούνγκεν. Το πρώτο, το αρχαιότερο (Θ' - Ι' αι.), και το τελευταίο, το πιο πρόσφατο (περί το 1200), ανήκουν στον γερμανικό ηρωικό κύκλο, ενώ το δεύτερο, καταγεγραμμένο περί το 1080, στον παλαιό γαλλικό, αν και με ρίζες επίσης γερμανικές. Ρίζες, πολύ παλαιότερες από την εποχή της καταγραφής τους, που ανάγονται στις Μεγάλες Μεταναστεύσεις των Λαών και, όσον αφορά Το Τραγούδι του Ρολάντ, και στους αγώνες του Καρλομάγνου κατά των Αράβων της Ισπανίας.

Τα έπη είναι απλά, δημοτικά τραγούδια λιγότερο ή περισσότερο επεξεργασμένα. Οι ήρωες δεν επιτελούν άθλους για τον εαυτό τους ή για κάποιαν απρόσιτη κυρά -όπως στα μεσαιωνικά μυθιστορήματα-, αλλά για να δοξάσουν τον λαό από τον οποίον προέρχονται και του οποίου ενσαρκώνουν το πνεύμα και την ιδιοσυγκρασία. Πίσω όμως από την απλότητα αυτή, κρύβεται ένας τεράστιος πλούτος: πολύτιμα ιστορικά στοιχεία, στοιχεία μυθολογικά, θρησκειολογικά και λαογραφικά, υπό το φως των οποίων όχι μόνον διεισδύουμε καλύτερα στα κείμενα, αλλά ερχόμαστε σε επαφή με παραπλήσια, ακόμα και πανομοιότυπα στοιχεία από τον Διγενή Ακρίτα ή και άλλες δοξασίες από τον ελληνικό, αλλά και τον ευρύτερο βαλκανικό χώρο.

Ο εντοπισμός, τέλος, ύστερων παρεμβάσεων βοηθά στο να ξεχωριστεί η ήρα από το στάρι και να προκύψει, στο μέτρο του δυνατού, ο πρωταρχικός δραματικός επικός πυρήνας.

Αυτά τα σημαντικά στοιχεία φιλοδοξεί να αναδείξει το βιβλίο αυτό, καρπός εικοσιπενταετούς και πλέον συστηματικής έρευνας και μελέτης του συγγραφέα στα μεγάλα μεσαιωνικά έπη.

(Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

"Οι ελληνορωμαϊκές ρίζες της Ευρώπης" της Στέλλας Πριόβολου

Συγγραφέας: Στέλλα Πριόβολου
Τίτλος πρωτοτύπου: Οι ελληνορωμαϊκές ρίζες της Ευρώπης μέσα από τον στοχασμό Ευρωπαίων μελετητών
Εκδόσεις: Πεδίο
Έτος έκδοσης: 2014











Από τα χρόνια των σπουδών μου κράτησα βαθιά ­μέσα μου τα λόγια του μεγάλου φιλόλογου-διανοητή Gilbert Highet: «Θα άξιζε τον κόπο να γράψει κανείς μια καλή ιστορία της παιδείας από την άποψη του κλασικού περιεχομένου της, για να αποτίσει φόρο τιμής στους πολλούς σπουδαίους δασκάλους, που με τη βοήθεια της ελληνορωμαϊκής λογοτεχνίας απέδειξαν την ιδιοφυΐα τους δημιουργώντας λαμπρούς ποιητές και γόνιμους στοχαστές, αλλά και στους πατέρες που μύησαν τα παιδιά τους στα σπουδαία έργα και στις ωραίες γλώσσες της Ελλάδας και της Ρώμης, που μελέτησαν μαζί τους, και συχνά τα παιδιά αυτά έγιναν οι διάσημοι άνθρωποι τους οποίους θαυμάζουμε, λες και γεννήθηκαν εκ του μηδενός».

Πολλοί ευρωπαίοι διανοητές θαύμασαν τον πολιτισμό που δημιούργησαν οι δύο ιστορικοί λαοί, ο ελληνικός και ο ρωμαϊκός. Σταχυολογώντας, λοιπόν, στο μικρό αυτό εγχειρίδιο τους στοχασμούς τους για την αξία και τη διαχρονική σημασία της κλασικής αρχαιότητας, και αναδεικνύοντας τους πολιτισμικούς δεσμούς Ελλάδας-Ιταλίας και τη σχέση τους με τον πολιτισμό της σύγχρονης Ευρώπης, προσπαθώ να μπολιάσω το δέντρο της γνώσης και να εξάψω τη φαντασία των νέων, με των οποίων τη συνεργασία μπορούμε να κάνουμε στο μέλλον τη σκέψη του Highet πραγματικότητα. Και για να μη λησμονούν οι νέοι μας ότι ο ελληνορωμαϊκός πολιτισμός, που δίδαξε και έδωσε σε κάθε εποχή ένα διαφορετικό μάθημα, δίνει και σήμερα στην Ενωμένη Ευρώπη ένα «μέγιστο μάθημα», που θα έπρεπε να αντιμετωπίζεται με σεβασμό.

(Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Σάββατο 4 Ιανουαρίου 2020

"Η μεσαιωνική Δύση" του Ζαχαρία Τσιρπανλή

Συγγραφείς: Ζαχαρίας Ν. Τσιρπανλής
Τίτλος πρωτοτύπου: Η μεσαιωνική Δύση (5ος-15ος αι.)
Εκδόσεις: Βάνιας
Έτος 2ης έκδοσης (με προσθήκες και βελτιώσεις): 2004










http://ekdoseis-vanias.gr/

Παρασκευή 3 Ιανουαρίου 2020

"Εισαγωγή στη θεωρητική γλωσσολογία" της Ειρήνης Φιλιππάκη-Warburton

Συγγραφέας: Ειρήνη Φιλιππάκη-Warburton
Τίτλος πρωτοτύπου: Εισαγωγή στη θεωρητική γλωσσολογία
Τυπογραφική διόρθωση: Φώτης Καβουκόπουλος
Εκδόσεις: Νεφέλη
Έτος 1ης έκδοσης: 1992









Η Εισαγωγή στη θεωρητική γλωσσολογία της Ειρήνης Φιλιππάκη - Warburton, καθηγήτριας γλωσσολογίας στα Πανεπιστήμια Κρήτης και Reading της Αγγλίας, είναι ένα ευσύνοπτο εγχειρίδιο όπου παρουσιάζονται όλα τα μεγάλα θέματα της σημερινής θεωρητικής γλωσσολογίας και όλες οι σύγχρονες αναζητήσεις στους διάφορους τομείς της. Μέσα από μια συνθετική προσέγγιση η συγγραφέας παρουσιάζει διαδοχικά τη φωνολογία, τη μορφολογία, τη σύνταξη, τη σημασιολογία και την πραγματολογία ως επιμέρους πλευρές του ενιαίου επιστημονικού κλάδου της γλωσσολογίας. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη σύνταξη, ένα τομέα που γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη τις τελευταίες δεκαετίες χάρη κυρίως στη θεωρία της γενετικής μετασχηματιστικής γραμματικής. Στόχος της συγγραφέως είναι να παρουσιάσει ένα όσο γίνεται πληρέστερο πρότυπο περιγραφής γλωσσών, λαμβάνοντας υπόψη τα πορίσματα πρόσφατων θεωρητικών ερευνών.

(Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Πέμπτη 2 Ιανουαρίου 2020

"Ανθολογία Επιστημονικής Φαντασίας" του Εξάντα

Συγγραφέας: Συλλογικό έργο
Τίτλος πρωτοτύπου: Ανθολογία Επιστημονικής Φαντασίας 
Τόμοι: 4
Μετάφραση: Όλγα Χατζηαναστασίου, Τζένη Μαστοράκη, Νανά Τσόγκα, Τάσος Σπυρόπουλος, Ανθούλα Ρουμπή, Βασίλης Καλλιπολίτης, Μαρία Κονδύλη, Νικόλ Αμιέλ, Ηλίας Μπαζίνας, Τάσος Μπαντής, Νίκος Λαμνίδης, Τζούλια Τσακίρη, Τιτίκα Σαράτση
Διευθυντής σειράς και εισαγωγές στους τόμους: Βασίλης Καλλιπολίτης
Εκδόσεις: Εξάντας
Έτος 1ης έκδοσης: 1976















...η έκδοση ήταν απλά υποδειγματική. Η πρώτη έκδοση είχε εντυπωσιακό εξώφυλλο, που αναδεικνυόταν όταν άνοιγε κανείς την πρώτη σελίδα, ήταν πολυσέλιδη (από 450 έως 500 σελίδες ο κάθε τόμος), είχε πολύ ωραίες εισαγωγές στην αρχή κάθε τόμου και επιπλέον κατατοπιστικότατες εισαγωγές πριν από κάθε διήγημα, και κυρίως, είχε εξαιρετικές μεταφράσεις και επιμέλειες. Το σημαντικότερο όμως όλων, ήταν ότι είχε γίνει εξαιρετική επιλογή των διηγημάτων και των συγγραφέων που ανθολογούνταν: πραγματικά, υπήρχε σωστή και επαρκής αντιπροσώπευση όλων των σημαντικών συγγραφέων μέχρι την εποχή που εκδόθηκε η ανθολογία, αλλά επίσης είναι παρόντα και τα θρυλικότερα διηγήματα ΕΦ που είχαν γραφτεί μέχρι τη στιγμή της έκδοσης της ανθολογίας.

Αξίζει να αναφέρουμε τον ιθύνοντα νου πίσω από την έκδοση της ανθολογίας, το Βασίλη Καλλιπολίτη.

Αξίζει επίσης να αναφέρουμε ότι η μεταφράστρια που μετέφρασε τα περισσότερα διηγήματα ήταν η Τζένη Μαστοράκη.

Μιλάμε, συνεπώς, για μια απαραίτητη σειρά για τον οποιονδήποτε οπαδό της ΕΦ και σίγουρα μια από τις πληρέστερες.

****Η κριτική είναι από τον πολύ ενδιαφέροντα θεματικό ιστότοπο GreekComics.