Δευτέρα 31 Ιουλίου 2023

Αγαπημένα σκακιστικά βιβλία

Στο σημείο αυτό ο κύκλος των αναρτήσεων για τα αγαπημένα βιβλία του μπλόγκερ κλείνει προσωρινά με -τι άλλο;- το αγαπημένο χόμπι του: το σκάκι. Κι είναι πολλά τα βιβλία που έχουν γραφτεί για αυτό το παιχνίδι (που βέβαια δεν είναι μόνο παιχνίδι). Η ελληνική μάλιστα βιβλιογραφία είναι ιδιαίτερα υψηλού επιπέδου κι όχι απλά συναγωνίζεται την ξένη μα και ενίοτε την ξεπερνά.

Τα βιβλία που προτείνω εδώ -και που θα μπορούσαν να είναι πολύ περισσότερα- δεν έχουν μόνο πρακτική αξία. Έχουν πρωτίστως αξία ιστορική -ακριβώς γιατί πραγματεύονται την ίδια την ιστορία του σκακιού. Αφορούν επομένως και τον παίχτη, που θα βρει πάμπολλες παρτίδες να μελετήσει, και τον απλό αναγνώστη με ιστορικά ενδιαφέροντα, αλλά και τον ιστορικό. Απολαύστε τα:

Ηλίας Κουρκουνάκης, Από την ιστορία του σκακιού
Γκάρυ Κασπάροβ, Οι μεγάλοι προκάτοχοί μου
Λουκάς Ζαχείλας & Κοσμάς Κέφαλος, Σκακιστικές Ολυμπιάδες στα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου και μετά (1950-2000)
Παναγής Σκλαβούνος, Οι άγνωστες εποχές του ελληνικού σκακιού

Κυριακή 30 Ιουλίου 2023

«Εκεί που δεν με σπέρνουν» του Στέφανου Παντελίδη

Συγγραφέας: Στέφανος Παντελίδης
Τίτλος πρωτοτύπου: Εκεί που δεν με σπέρνουν
Είδος έργου: Ποίηση
ISBN: 9789606380235
Εκδόσεις: Βακχικόν
Έτος έκδοσης: 2019

Είμαι πιο πονηρός από ιερέα
πιο άδικος από δικαστή
πιο άνομος από αστυνόμο
πιο μικροπρεπής από βουλευτή.
Να με προσέχεις
- γιατί είμαι εσύ.

      (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Παλαιές εκδόσεις (6)

(Κάντε ΚΛΙΚ για μεγέθυνση της εικόνας)

Από το περιοδικό Αντί, τ. 205, 14-5-1982

Πέμπτη 27 Ιουλίου 2023

«Μήδεια» του Ευριπίδη

Ο Ευριπίδης με τη «Μήδεια» δημιουργεί την εντύπωση ότι απέχει χρονικά πολύ από την κλασική περίοδο του είδους, καθώς επιχειρεί ανοίκειους πειραματισμούς που προετοιμάζουν, απίστευτα πρόωρα, τον ευρωπαϊκό θεατρικό ρομαντισμό, σαν μια γέφυρα μεταξύ της κλασικότητας του Σοφοκλή και της ελευθερίας του Σαίξπηρ, εξ ου και ο ιδιαίτερος θαυμασμός που προκάλεσε ο ποιητής σε νεότερους δημιουργούς, όπως, μεταξύ άλλων, οι Μίλτον, Κορνέιγ, Ρακίνας, Μπάιρον, Γκαίτε. (Νίκος Χ. Χουρμουζιάδης)

Συγγραφέας: Ευριπίδης
Τίτλος πρωτοτύπου: Μήδεια
Είδος έργου: Θέατρο
ISBN: 9789602692349
Έτος πρώτης παρουσίασης: 431 π.Χ.
Μετάφραση: Νίκος Χ. Χουρμουζιάδης
Επιμέλεια: Αιμίλιος Καλιακάτσος
Εκδόσεις: Στιγμή
Έτος έκδοσης: 2011

Τρίτη 25 Ιουλίου 2023

Δυο λόγια για τον Αντρέα Καμιλλέρι

Και τι δεν ήταν ο Αντρέα Καμιλλέρι... Συγγραφέας, δημοσιογράφος, κριτικός λογοτεχνίας, σκηνοθέτης, σεναριογράφος, δάσκαλος σε δραματικές σχολές... Ήταν αυτός που άσκησε με το έργο του μια οξύτατη και ανελέητη κριτική στην πολιτική διαφθορά και την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Αυτός που έβαλε τους ήρωές του να κλαίνε μπροστά στην ανθρώπινη συντριβή. Ο σύγχρονος τραγικός ποιητής με το αστείρευτο χιούμορ. Βαθιά ουμανιστής, απόλυτα ερωτικός, ακαταμάχητα μπον βιβέρ, κομμουνιστής στην ουσία κι όχι στα λόγια, άνθρωπος με αντιθέσεις και τρικυμιώδεις εσωτερικές συγκρούσεις. Μια ζωή γεμάτη, που κράτησε 94 χρόνια και τέλειωσε στις 17 Ιουλίου του 2019.
Ο μεγάλος του ήρωας, ο αστυνόμος Μονταλμπάνο, είναι ο καθρέφτης του. Αυτός και οι χαρακτήρες που τον πλαισιώνουν στη φανταστική Βιγκάτα που διαδραματίζεται το έργο του λατρευτοί, θες να κάτσεις μαζί τους να συζητήσετε για τα πάντα: για την πολιτική, τις γυναίκες, τις ποικιλίες των θαλασσινών και των κρασιών της Σικελίας, τα έθιμα του τόπου, τη Μαφία, τη διαφθορά, την τέχνη, τη λογοτεχνία, όλοι έχουν να πουν κάτι για όλα.
Κι ο αστυνόμος ο ίδιος; Ένας πολυεπίπεδος χαρακτήρας, που μπορείς να διαβάζεις τις ιστορίες του πάλι και πάλι και πάλι, κυκλοθυμικός αλλά και ευγενικός, με κατανόηση αλλά και ξεσπάσματα θυμού, με απέχθεια προς την αδικία και την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, οπαδός της μη βίας και της προστασίας των αδύναμων αλλά και με σκληρότητα απέναντι σε όσους ξεπερνούν τα όρια, μορφωμένος και με πλατιά παιδεία. Λατρεύει το καλό φαγητό και το απολαμβάνει με βογγητά ικανοποίησης, τρώει πάντα στη βεράντα του με θέα τη θάλασσα, του αρέσει να κολυμπάει πάντα στα κρύα νερά, έχει κακή σχέση με τη σύγχρονη τεχνολογία και προτιμάει να διαβάσει ένα καλό βιβλίο από το να δει τηλεόραση, είναι επιρρεπής πότε πότε σε ερωτικές περιπετειούλες που όμως τον γεμίζουν ενοχές, πίνει ουίσκι και καπνίζει πολύ. Είναι πολύ ικανός αστυνομικός, σωστό λαγωνικό, αλλά δεν θα έφευγε ποτέ από την πόλη του τη Βιγκάτα και από το υποδειγματικό αστυνομικό τμήμα και την σφιχτοδεμένη ομάδα που έχει δημιουργήσει εκεί, ούτε ακόμα κι όταν του προσφέρονται ανώτερες θέσεις στην αστυνομική ιεραρχία. Αγαπάει τους συνεργάτες του, τους φροντίζει, τους προστατεύει, μα δεν έχει στενούς φίλους. Ένας μοναχικός λύκος, ιδεολόγος, που θέλει την αστυνομία προστάτη του πολίτη κι όχι εχθρό του, που στηλιτεύει δηκτικά τα κακώς κείμενα της ιταλικής και διεθνούς πολιτικής σκηνής, ο αστυνόμος Μονταλμπάνο είναι από τους πιο ενδιαφέροντες ήρωες που έχει ποτέ δημιουργήσει η αστυνομική λογοτεχνία.

      Ηλίας Οικονομόπουλος

«Πειθώ» της Τζέην Ώστεν

Συγγραφέας: Jane Austen
Τίτλος πρωτοτύπου: Persuasion
Είδος έργου: Μυθιστόρημα
1η έκδοση στην αγγλική γλώσσα: John Murray, 1818
Ελληνικός τίτλος: Πειθώ
ISBN: 978-960-7793-13-3
Μετάφραση: Δημήτρης Γ. Κίκιζας
Επιμέλεια: Δημήτρης Γ. Κίκιζας
Εκδόσεις: Σμίλη
Έτος έκδοσης: 1998

Η Πειθώ είναι το τελευταίο έργο που ολοκλήρωσε η Τζέην Ώστεν, συγγραφέας της πολυδιαβασμένης «Υπερηφάνειας και προκατάληψης» και πολλών άλλων αγαπημένων μυθιστορημάτων. Σε τούτο το μυθιστόρημα, κατά πολλούς το αριστούργημά της, η Ώστεν αφηγείται την ιστορία του πολυκύμαντου έρωτα της Άννας Έλλιοτ, η οποία, νεαρή κοπέλα ακόμη, κάνει το λάθος να υποκύψει στην πειθώ μιας επιστήθιας φίλης. Το θέμα παρουσιάζεται με λεπταισθησία, ρομαντική διάθεση και, βέβαια, με τον γνωστό αριστοτεχνικό και απαράμιλλο τρόπο της Ώστεν - τη λεπτή ειρωνεία, την καυστική σάτιρα, την κοφτερή ψυχολογική και ηθογραφική ματιά και τους ζωντανούς διαλόγους - , η δε αφήγηση παρουσιάζει σπουδαίες καινοτομίες, οι οποίες προοιωνίζονται πολύ μεταγενέστερες εξελίξεις στο είδος του μυθιστορήματος.

https://smilipub.blogspot.com/2015/02/blog-post_7.html

Σάββατο 22 Ιουλίου 2023

«Η λεωφόρος» του Τρεβάνιαν (Γουίλλιαμ Γουίτακερ)

Συγγραφέας: Trevanian (Rodney William Whitaker)
Τίτλος πρωτοτύπου: The Main
Είδος έργου: Μυθιστόρημα νουάρ
1η έκδοση στην αγγλική γλώσσα: 1976
Ελληνικός τίτλος: Η λεωφόρος
ISBN: 9789604355594
Μετάφραση: Κλαίρη Παπαμιχαήλ-Λαϊνά
Εκδόσεις: Πόλις
Έτος έκδοσης: 2018

Η Λεωφόρος βρίσκεται στην καρδιά της κακόφημης συνοικίας του Μόντρεαλ. Οι σκοτεινοί δρόμοι της αντηχούν από φωνές σε μια ντουζίνα γλώσσες, από τα γρήγορα βήματα των κακοποιών και τους ψιθύρους που ανταλλάσσουν οι πόρνες. Οι άνθρωποι του υποκόσμου έρχονται σε επαφή με φτωχούς εργάτες και με τους νεοφερμένους μετανάστες που αναζητούν μια καλύτερη ζωή. Την τάξη, εδώ και τριάντα χρόνια, επιβάλλει ο υπαστυνόμος Κλωντ Λαπουάντ, που είναι ταυτοχρόνως δικαστής, εξομολόγος και άγγελος εξολοθρευτής. Η αστυνομία του Μόντρεαλ, όμως, έχει πια αρχίσει να αλλάζει. Τον Λαπουάντ συνοδεύει ένας νέος, μορφωμένος αστυνομικός, πιστός στους κανονισμούς, που βλέπει έκπληκτος τον Λαπουάντ να είναι, από τη μια, απολύτως ταγμένος στην υπηρεσία της δικαιοσύνης, χρησιμοποιώντας ωστόσο εντελώς ανορθόδοξες μεθόδους και, από την άλλη, να ενδιαφέρεται ειλικρινά για τη ζωή και τη μοίρα των αθλίων της πόλης του. Όταν ένας στυγερός δολοφόνος εισβάλλει στην επικράτεια του υπαστυνόμου, εκείνος αναγκάζεται να παλέψει με τους προσωπικούς του δαίμονες, να επανεξετάσει τις πεποιθήσεις του, να φέρει ξανά στην επιφάνεια παλιά μυστικά, να αντιμετωπίσει τη μοναξιά και τη θνητότητά του.

Ο Τρεβάνιαν υπογράφει ένα αστυνομικό μυθιστόρημα που υπερβαίνει τα όρια του είδους και καταλήγει σ' έναν οξυδερκή στοχασμό για την ενοχή και το πέρασμα του χρόνου.

      (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

«Το φιλί του Δεκέμβρη» του Πάνου Αμυρά

Συγγραφέας: Πάνος Αμυράς
Τίτλος πρωτοτύπου: Το φιλί του Δεκέμβρη
Είδος έργου: Αστυνομικό μυθιστόρημα
ISBN: 978-960-653-441-6
Εκδόσεις: Διόπτρα
Έτος έκδοσης: 2021

Δεκέμβριος 1944

Η Αθήνα βιώνει τις δραματικές ημέρες του Εμφυλίου, οι φονικές συγκρούσεις μαίνονται σε όλη την πόλη. Ο Νίκος Αγραφιώτης, απότακτος πια αξιωματικός της Αστυνομίας, αναλαμβάνει να εντοπίσει έναν δικαστικό υπάλληλο, υπεύθυνο για υποθέσεις δοσίλογων, που έχει εξαφανιστεί μαζί με μία νεαρή τραγουδίστρια καμπαρέ.

Κυνηγώντας τα ίχνη τους, θα εμπλακεί σε ένα επικίνδυνο παιχνίδι που σύντομα θα ανακαλύψει ότι τον αφορά προσωπικά, θα βρεθεί ανάμεσα σε διπλούς πράκτορες και αδίστακτους συνεργάτες των ναζί που ψάχνουν την ευκαιρία να απαλλαγούν από το ένοχο παρελθόν τους.

Μέσα στους δρόμους του Εμφυλίου, με τον θάνατο να παραμονεύει κάθε στιγμή, θα ακροβατήσει ανάμεσα στην αγάπη και στην προδοσία αναζητώντας την αλήθεια και την κάθαρση.

Μία συναρπαστική περιπέτεια στην τραγικότερη περίοδο της σύγχρονης Ελλάδας, μία προσωπική αναμέτρηση του Αγραφιώτη με τα πάθη του Διχασμού.

      (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Παρασκευή 21 Ιουλίου 2023

«Τότε που οι άνθρωποι γελούσαν» των Αλέκου Σακελλάριου και Δήμου Λεβιθόπουλου

Συγγραφέας: Αλέκος Σακελλάριος & Δήμος Λεβιθόπουλος
Τίτλος πρωτοτύπου: Τότε που οι άνθρωποι γελούσαν
Είδος έργου: Σατιρικά διηγήματα
ISBN: 978-960-6604-35-5
Πρόλογος: Τάσος Αθανασιάδης
Πρόλογος: Αλέκος Αλεξανδράκης
Επιμέλεια: Δήμος Λεβιθόπουλος
Εκδόσεις: Μ. Σιδέρης
Έτος παρούσας έκδοσης: 2006

Οι δύο συγγραφείς αποτέλεσαν στη δεκαετία του 1980 το τελευταίο συγγραφικό δίδυμο, το οποίο σήκωσε το βάρος της υπέρτατης, θα λέγαμε, προσπάθειας για να διατηρηθεί ζωντανό το ευ­θυμογράφημα και το σατιρικό διήγημα. Δύο είδη του γραπτού λόγου τα οποία στις μέρες μας εξέλειπαν και λάμπουν πλέον, μόνον δια της απουσίας τους. Πρόκειται για το πρώτο βιβλίο μιας υπέροχης και απολαυστικής δεκάτομης σειράς αυτοτελών βιβλίων, που μας χάρισαν από κοινού οι δυο πολυγραφότατοι συγγραφείς Αλέκος Σακελλάριος – Δήμος Λεβιθόπουλος, –ο τότε πρύτανης της κωμωδίας και του ευθυμογραφήματος και ένας νέος ταλαντούχος σατιρικός συγγραφέας– που ένωσαν τις δυνάμεις «εν μια πέννη», δίνοντας ένα αποτέλεσμα μοναδικό! Τα μισά από τα δέκα βιβλία τους εκδόθηκαν τότε –αρχές δεκαετίας του ’80– και γνώρισαν μεγάλη επιτυχία. Κυκλοφόρησαν μέχρι και σε σχήμα τσέπης. Αφότου ο κορυφαίος συγγραφέας και πατριάρχης του ελληνικού κινηματογράφου Αλέκος Σα­κελλάριος «πήγε να συναντήσει τον Αριστοφάνη», το έτερον συγγραφικό ήμισυ, ο Δήμος Λεβι­θόπουλος «αναζήτησε την έμπνευση σε άλλους μακρινούς τόπους» με αποτέλεσμα αυτά τα δέκα μοναδικά στο είδος τους βιβλία, εκδοθέντα και μη, να έχουν τη μοίρα ενός χαμένου θησαυρού.

      (Από τον εκδότη)

...Τότε που οι άνθρωποι τραγουδούσαν, μιλούσαν, αγαπούσαν, νοσταλγούσαν, ονειροπολούσαν...

Και, προπαντός, γελούσαν, κάνοντας τον πόνο τους σάτιρα! Ενώ, σήμερα, κάνουμε τη γελοιότητα πόνο.

Γελάμε πια, όχι με ό,τι ασπρίζει την ανοησία και καταγγέλλει τα στραβά και τ' ανάποδα, αλλά απευθείας στη θέα της ίδιας της γελοιότητας. Κι αυτό είναι τραγικό!

Γελάμε κοιτώντας μόνο τον καθρέφτη. Χωρίς την παραμικρή ενοχή, σίγουροι ότι αυτός που τελικά εξευτελίζεται είναι ο... καθρέφτης!

Πόσο φτωχός είναι ένας πολιτισμός χωρίς σάτιρα! Πόσο άνοστη είναι η ζωή, η τέχνη δίχως το "σατιρικόν άλας", που δεν είναι άλλο, απ' το αλατάκι εκείνο που μένει, όταν ένα δάκρυ έχει πια στεγνώσει...

Μην το βάζουμε όμως κάτω. Καμιά εποχή δεν είναι χειρότερη απ' αυτή που όλοι "κλαίγονται" αναπολώντας τα περασμένα.

Γι' αυτό, ας ξαναονειρευτούμε, ας ξαναμιλήσουμε καρδιά με καρδιά. Και πού ξέρετε; Μπορεί και να ξαναγελάσουμε, στο γλυκοχάραμα μιας καλύτερης εποχής, όπως και τότε... Τότε που οι άνθρωποι γελούσαν...


      (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Τετάρτη 19 Ιουλίου 2023

Νέα κυκλοφορία - «Το πορφυρό της φλέβας σου» της Ελένης Σακκά

Συγγραφέας: Ελένη Σακκά
Τίτλος πρωτοτύπου: Το πορφυρό της φλέβας σου
Είδος έργου: Ποίηση
ISBN: 978-618-5710-27-9
Εισαγωγή: Νίκος Μυλόπουλος
Εικαστικό εξωφύλλου: Στέλιος Κούκος
Επιμέλεια έκδοσης: Παναγιώτης Σ. Πίστας
Εκδόσεις: Γράφημα
Έτος έκδοσης: 2023

Η ζωή, ο έρωτας, η φθορά, οι απουσίες, οι διαψεύσεις και οι προσδοκίες συμπλέκονται αρμονικά σε μια υπαρξιακή και στοχαστική ποιητική γραφή που χαρακτηρίζεται από έντονη βιωματικότητα καταστάσεων της πραγματικότητας με ύφος ενίοτε σαφές και λιτό και άλλοτε αλληγορικό και περιεκτικό. Υπαινικτική η διαδοχή των λέξεων με εικόνες ανατρεπτικές εγγίζουν με ευαισθησία τις βαθύτερες πτυχές του εσώτερου ψυχισμού του σύγχρονου ανθρώπου, αποτυπώνοντας τις λεπτές αποχρώσεις των συναισθημάτων του μέσα από την ελευθερία της ύπαρξής του και την αποδοχή της τραγικότητας της φύσης του. Λυτρωτικό το τέλος κάθε ποιήματος καταδεικνύει το φως που αναδύεται μέσα απ’ τα σκοτάδια και το αισιόδοξο και απρόβλεπτο της ζωής.

Συνάντηση

Της ψιθύρισε με την αναπνοή του την αγάπη
καθώς αγκάλιαζε τρυφερά το κορμί της.
Τον ένιωθε να ταξιδεύει σε πολυδαίδαλα
ερημικά καταφύγια αδιεξόδων
εγκλωβισμένος σε αναίτιες ενοχές.
Σταθερές και ακριβείς οι κινήσεις του
όταν απελευθέρωνε το φως απ’ το σκοτάδι.
Αποδεσμευόταν από τα συντηρητικά
περιθώρια της μνήμης
και χαμογελούσε ευτυχισμένος
ακολουθώντας την ιστορία του μύθου
που έκρυβε το όνομά της.
Διάττοντες αστέρες οι στιγμές
καίνε το κατάμαυρο του βίου τους πρόσωπο
μέχρι να ξημερώσει.

Τρίτη 18 Ιουλίου 2023

Για το σκακιστικό μου μπλογκ

Για όσους από τους φίλους ενδιαφέρονται για το σκάκι, ενημερώνω ότι το σκακιστικό μου ιστολόγιο «Σκακιστικές σελίδες» βρίσκεται στον παρακάτω σύνδεσμο: http://skakistikes-selides.blogspot.com/

Με τη φιλοδοξία να υπάρχει μια συχνή ενημέρωση, θα χαρώ πολύ να μου στείλετε τα σχόλιά σας.

Παλαιές εκδόσεις (5)

(Κάντε ΚΛΙΚ για μεγέθυνση της εικόνας)

Από το περιοδικό Αντί, τ. 321, 4-7-1986

Δευτέρα 17 Ιουλίου 2023

«Περί αφελούς και συναισθηματικής ποιήσεως» του Φρήντριχ Σίλλερ

Συγγραφέας: Friedrich Schiller
Τίτλος πρωτοτύπου: Über naive und sentimentalische Dichtung
Είδος έργου: Ποιητική μελέτη
Έτος συγγραφής στη γερμανική γλώσσα: 1795
Ελληνικός τίτλος: Περί αφελούς και συναισθηματικής ποιήσεως
Μετάφραση: Παναγιώτης Κονδύλης
Επιμέλεια: Αιμίλιος Καλιακάτσος
Εκδόσεις: Στιγμή
Έτος 2ης (παρούσας) έκδοσης: 2005

To Περί αφελούς και συναισθηματικής ποιήσεως είναι μια εργασία του 1795 του σπουδαίου Γερμανού ποιητή Φρήντριχ Σίλλερ (1859-1905) πάνω στην ποιητική θεωρία και τους διαφορετικούς τύπους της σχέσης που υπάρχει ανάμεσα στην ποίηση και τον κόσμο. Σύμφωνα με τον συγγραφέα, η ποίηση μπορεί να χωριστεί σε δύο μεγάλους τύπους: την αφελή ποίηση, που αναφέρεται στην άμεση περιγραφή, και τη συναισθηματική ποίηση, που στρέφει τον ποιητή προς τον εσωτερικό στοχασμό.

Ο Σίλλερ κατατάσσει όλους τους ποιητές της ιστορίας είτε ως αφελείς είτε ως συναισθηματικούς. Σχεδόν όλοι οι κλασικοί Έλληνες ποιητές -με εξαίρεση τον Ευριπίδη- ανήκουν στον πρώτο τύπο. Οι ποιητές της εποχής του τείνουν προς τον δεύτερο τύπο, με εξαίρεση τον Σαίξπηρ και τον Γκαίτε, που γι' αυτόν ανήκουν στον τύπο του αφελούς ποιητή.

Σύμφωνα με τον Σίλλερ, ο αφελής ποιητής, όπως ο Όμηρος για παράδειγμα, είναι «σε αρμονία με τον εαυτό του και ευτυχισμένος στο να αισθάνεται την ανθρωπότητά του», ενώ εμείς -οι σύγχρονοι άνθρωποι και συναισθηματικοί ποιητές- είμαστε «διχασμένοι με τον εαυτό μας και δυστυχισμένοι στις εμπειρίες μας από την ανθρωπότητα».

Παρασκευή 14 Ιουλίου 2023

Τρίστιχα για τη νύχτα

1.
Μέσα στη νύχτα
τίποτα δεν κινείται.
Μόνο η νύχτα.

2.
Χτύπησε το ρολόι ώρα δώδεκα.
Το μακρύ σκοτάδι του χεριού της νύχτας
χάιδεψε τους τάφους με σιωπή.

3.
Το άρωμά σου,
λίγη δροσιά,
κι αυτό το εξαίσιο δειλινό.

4.
Μάτια χειμωνιάτικα.
Μάτια σαν λίμνες από νύχτα.
Πλησιάζουν αργά.

5.
Χορεύεις στο μπαλκόνι.
Μια ανάσα σου την παίρνει το βραδινό αεράκι
και την πάει προς τον πορφυρό ορίζοντα.

      Ηλίας Οικονομόπουλος (2023)

(Πρώτη δημοσίευση στο ηλεκτρονικό περιοδικό Μονόκλ)

Νέα κυκλοφορία - «Γιοι και εραστές» του Ντέιβιντ-Χέρμπερτ Λόρενς

Συγγραφέας: David Herbert (D. H.) Lawrence
Τίτλος πρωτοτύπου: Sons and Lovers
Είδος έργου: Μυθιστόρημα
1η έκδοση στην αγγλική γλώσσα: Gerald Duckworth and Company, Λονδίνο 1913
Ελληνικός τίτλος: Γιοι και εραστές
ISBN: 9786180326772
Μετάφραση: Βάσια Τζανακάρη
Επιμέλεια: Δέσποινα Γιανναρούδη
Εκδόσεις: Μεταίχμιο
Έτος έκδοσης: 2023

Ο γάµος της Γερτρούδης και του Γουόλτερ Μορέλ έχει µετατραπεί σε πεδίο µάχης. Η Γερτρούδη, µια ιδιαίτερη και καθωσπρέπει γυναίκα, καθώς ο αµόρφωτος και ορισµένες φορές βίαιος σύζυγός της την απωθεί, αποφασίζει να αφοσιωθεί πλήρως στα παιδιά της, ειδικά στους γιους της, τον Γουίλιαµ και τον Πολ. Είναι αποφασισµένη να µην τους αφήσει να γίνουν ανθρακωρύχοι σαν τον πατέρα τους. Η σύγκρουση είναι όµως αναπόφευκτη όταν ο Πολ προσπαθεί να ξεφύγει από την ασφυκτική αγκαλιά της µητέρας του και αρχίζει να κάνει τις πρώτες του σχέσεις µε γυναίκες.

Το Γιοι και εραστές, που εκτυλίσσεται στη γενέτειρα του D. H. Lawrence, το Νοτιγχαμσάιρ και έχει πλούσια αυτοβιογραφικά στοιχεία, εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1913. Είναι το πρώτο ώριμο μυθιστόρημα του Lawrence και αποτελεί σπουδή πάνω στην οικογενειακή ζωή και τις σχέσεις που αναπτύσσονται ανάμεσα στα μέλη μιας οικογένειας της αγγλικής εργατικής τάξης.

      (Από την έκδοση)

Τετάρτη 12 Ιουλίου 2023

Νέα κυκλοφορία - «Τα πράσινα παντζούρια» του Ζωρζ Σιμενόν

Συγγραφέας: Georges Simenon
Τίτλος πρωτοτύπου: Les volets verts
Είδος έργου: Μυθιστόρημα
1η έκδοση στη γαλλική γλώσσα: 1950
Ελληνικός τίτλος: Τα πράσινα παντζούρια
ISBN: 9789605056025
Μετάφραση: Αργυρώ Μακάρωφ
Επιμέλεια: Σταύρος Πετσόπουλος
Εκδόσεις: Άγρα
Έτος έκδοσης: 2023

Το 1950 ο Σιμενόν βρίσκεται στην Αμερική. Είναι γεμάτος σχέδια και δουλεύει πυρετωδώς. Πιστεύει πιο πολύ παρά ποτέ ότι το επόμενο βιβλίο του είναι το καλύτερό του. Πρόκειται ακριβώς για τα Πράσινα παντζούρια, «το βιβλίο που οι κριτικοί περιμένουν από καιρό και ήλπιζα πάντα να γράψω μια μέρα». Μια στενή του φίλη σχολίασε ότι για καιρό ένιωθε τρομαγμένη από τη δύναμή του. Ο Σιμενόν το θεωρεί «κεντρικό έργο» στη μεγάλη παραγωγή του. Ο Γκαλλιμάρ το θαυμάζει απεριόριστα.

Θέμα του: Το πορτραίτο ενός μεγάλου ηθοποιού, του Εμίλ Μωζέν, ιερού τέρατος της θεατρικής σκηνής και του κινηματογράφου προς το τέλος της ζωής του, που την έζησε ακραία, όχι μόνο εργαζόμενος σκληρά αλλά και πίνοντας και έχοντας αναρίθμητες ερωμένες. Είναι κυνικός και φαίνεται απόμακρος. Μετά από μια απειλητική διάγνωση από τον καρδιολόγο του, ξανακοιτάζει όλη του τη ζωή και νιώθει ένα τεράστιο αίσθημα ενοχής που δεν μπορεί να το διαχειριστεί. Συνεχίζει να ζει ακραία, θέτοντας όμως θέματα στον εαυτό του και αναρωτώμενος πότε θα έρθει το τέλος.

Είναι ένα ιδιότυπο και δυναμικό μυθιστόρημα, με πολλές ενδοσκοπήσεις στους τρόπους με τους οποίους οι ηθοποιοί δημιουργούν χαρακτήρες. Υπάρχουν όμως πολλοί παραλληλισμοί και με την ψυχολογία ενός συγγραφέα, καθώς και ένα διακριτό καφκικό στοιχείο στις φανταστικές σκηνές «δίκης» και ειδικά κατά τα τελικά στάδια της ζωής του ηθοποιού.

Ο μεγάλος φόβος του Σιμενόν ήταν ότι το βιβλίο θα μπορούσε να θεωρηθεί πως αναφέρεται σε υπαρκτούς σπουδαίους ηθοποιούς της εποχής του, όπως ο Raimu, ο Michel Simon, ο W. C. Fields ή ο Charlie Chaplin. Σχολίασε σχετικά : «Είναι αδύνατον να δημιουργήσεις ένα πρόσωπο του χώρου τους, με το δικό τους βεληνεκές, και να μη δανειστείς ορισμένα χαρακτηριστικά, κάποια τικ, από τον έναν ή τον άλλον. Όλα τα υπόλοιπα είναι καθαρή μυθοπλασία». Ένας προσεκτικός όμως αναγνώστης από τη Βολιβία, που αλληλογραφούσε με τον Σιμενόν, παρατήρησε ότι ο Μωζέν ήταν μάλλον ο ίδιος ο συγγραφέας, αναγνωρίζοντας πολλά, περισσότερο ή λιγότερο κρυμμένα χαρακτηριστικά του.

      (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Τρίτη 11 Ιουλίου 2023

Παλαιές εκδόσεις (4)

Επιλογή από εκδόσεις επιστημονικής φαντασίας της δεκαετίας του 1990 (κάντε ΚΛΙΚ για μεγέθυνση της εικόνας)

Από το περιοδικό Απαγορευμένος πλανήτης, Άλλη εποχή, τ. 2, Αύγουστος - Σεπτέμβριος 1996

Δευτέρα 10 Ιουλίου 2023

«Πορτογαλικά σονέτα» της Ελίζαμπεθ Μπράουνινγκ

Συγγραφέας: Elizabeth Barrett Browning
Τίτλος πρωτοτύπου: Sonnets from the Portuguese
Είδος έργου: Ποίηση
1η έκδοση στην αγγλική γλώσσα: 1850
Ελληνικός τίτλος: Πορτογαλικά σονέτα και άλλα ποιήματα (δίγλωσση έκδοση)
Μετάφραση: Μαρία Υψηλάντη
Εκδόσεις: Στιγμή
Έτος έκδοσης: 2007

Σάββατο 8 Ιουλίου 2023

«Ο πρίγκιπας των μαθηματικών: Καρλ Φρίντριχ Γκάους» της Μάργκαρετ Μ. Γ. Τεντ

Συγγραφέας: Margaret Bunting Wyman Tent
Τίτλος πρωτοτύπου: The Prince of Mathematics: Carl Friedrich Gauss
Είδος έργου: Μυθιστορηματική βιογραφία
1η έκδοση στην αγγλική γλώσσα: 2006
Ελληνικός τίτλος: Ο πρίγκιπας των μαθηματικών: Καρλ Φρίντριχ Γκάους
ISBN: 9789606640230
Μετάφραση: Στάμος Τσιτσώνης
Επιμέλεια: Ανέστης Μ. Αναγνωστάκης
Εκδόσεις: Τραυλός
Έτος έκδοσης: 2007

1777: δουκάτο του Μπράουνσβαϊκ: γεννιέται ο Καρλ Φρίντριχ Γκάους, το πιο διάσημο παιδί-θαύμα των μαθηματικών, που έζησε ποτέ. Σκηνές, όπως αυτή του τρίχρονου Γκάους να διορθώνει τους αριθμητικούς υπολογισμούς του πατέρα του ή εκείνη του δεκάχρονου Γκάους να υπολογίζει εν ριπή οφθαλμού στο σχολείο το άθροισμα των 100 πρώτων ακεραίων αριθμών, είναι πλέον κλασικές και αποτελούν τον ορισμό της ιδιοφυΐας.

1800: Πανεπιστήμιο του Μπράουνσβαϊκ: ο Γκάους σε ηλικία 23 ετών ολοκληρώνει το έργο του σχετικά με τη Θεωρία Αριθμών, τη «Βασίλισσα των Μαθηματικών», όπως την αποκαλούσε.

1801: Ένα παιδικό όνειρο γίνεται πραγματικότητα. Ο μικρούλης Καρλ, που ήθελε να γίνει κάποτε σαν τον πρίγκιπα του τόπου του, αναγνωρίζεται απ’ άκρου εις άκρον της Ευρώπης ως «ο Πρίγκιπας των Μαθηματικών».

1855: Ο μεγάλος μαθηματικός, ο επαγγελματίας αστρονόμος, ο καινοτόμος τοπογράφος, ο εφευρετικός φυσικός, λίγο πριν αφήσει την τελευταία του πνοή, καταμετρά τις ημέρες που είχε ζήσει. Οι αριθμοί κάθε είδους τον γοήτευαν μέχρι την τελευταία στιγμή.

Η πατρίδα του, η Γερμανία τίμησε τον μεγάλο επιστήμονα, εκδίδοντας το χαρτονόμισμα των 10 μάρκων, επί του οποίου ήταν εκτυπωμένη η προτομή του, με τον χαρακτηριστικό βελούδινο σκούφο του.

«...Με τον στενό μου φίλο, τον Βόλφγκανγκ Μπολιάι, πίναμε τις μπίρες μας στα καπηλειά συζητώντας ατελείωτες ώρες για τους πρώτους αριθμούς, τη γεωμετρία και τη συναρπαστική Θεωρία Αριθμών. Την τελευταία νύχτα της φοιτητικής μας ζωής, υψώσαμε τα ποτήρια, ευχηθήκαμε να πετύχουμε ως επιστήμονες, ανταλλάξαμε τις πίπες μας και χωρίσαμε για πάντα.
…Όταν τα στρατεύματα του Ναπολέοντα κατέλαβαν το Μπράουνσβαϊκ, ο στρατιωτικός διοικητής ήρθε στο σπίτι μου με μια αλλόκοτη εντολή από το Παρίσι: «Δεν μας ενδιαφέρει ο θάνατος του Δούκα, βεβαιωθείτε πως ο διάσημος μαθηματικός Γκάους είναι ζωντανός.»
Μόλις ο στρατηγός Περνετί δήλωσε ότι ερχόταν εκ μέρους της Μαντμαζέλ Σοφί Ζερμέν, έμεινα άφωνος. Πώς να το φανταστώ ότι ο γάλλος μαθηματικός Μεσιέ Λεμπλάνκ, με τον οποίο αλληλογραφούσα τόσα χρόνια, δεν ήταν άνδρας αλλά γυναίκα, και μάλιστα είχε απαιτήσει από τον Ναπολέοντα την προστασία μου!»


Ο Πρίγκιπας των Μαθηματικών ή Princeps Mathematicorum (στα Λατινικά), όπως προτιμούσε ο Γκάους να τον αποκαλούν, είναι ένα συναρπαστικό μαθηματικό μυθιστόρημα· ταυτίζεται με μια αληθινή αυτοβιογραφία, την οποία ο Γκάους δεν είχε ποτέ την ευκαιρία να γράψει. Ιστορικά τεκμηριωμένο, ευχάριστο και προσιτό σε όλους, μεταδίδει με μοναδικό τρόπο τη γοητεία των μαθηματικών.

      (Από την παρουσίαση της έκδοσης)

«Η κακή συνήθεια του έρωτα» του Γκαμπριέλε Ρομανιόλι

Συγγραφέας: Gabriele Romagnoli
Τίτλος πρωτοτύπου: Il vizio dell'amore
Είδος έργου: Συλλογή διηγημάτων
1η έκδοση στην ιταλική γλώσσα: Mondadori Editore, 2007
Ελληνικός τίτλος: Η κακή συνήθεια του έρωτα
ISBN: 9786185564018
Μετάφραση: Αρχοντία Κυπριώτου
Εκδόσεις: Σκαρίφημα
Έτος έκδοσης: 2021

«Θα ήταν ωραία αν μπορούσαμε να δούμε εκ των προτέρων τη ζωή που είμαστε έτοιμοι να επιλέξουμε κι εκείνη που απαρνιόμαστε, σαν να ήταν δύο ταινίες στις αίθουσες του ίδιου κινηματογράφου. Αλλά δεν είναι δυνατόν».

Τριάντα ιστορίες με καλά κρυμμένα μυστικά, με κρυφές ανομολόγητες επιθυμίες που βρίσκουν τελικά χώρο και τρόπο να αποκαλυφθούν, με γεγονότα και συμπτώσεις που γεννούν ερωτηματικά, με χαμένες προσδοκίες και έντονες συναισθηματικές συγκρούσεις. Τριάντα εκ βαθέων εξομολογήσεις γυναικών, που άλλοτε ανακαλύπτουν και άλλοτε αποκαλύπτουν τα πολλά πρόσωπα που κάθε άνθρωπος κρύβει μέσα του, ανεξαρτήτως φύλου, είναι οι ιστορίες που συνθέτουν την "Κακή συνήθεια του έρωτα" του Ιταλού συγγραφέα Γκαμπριέλε Ρομανιόλι.

Οι τριάντα γυναίκες του βιβλίου, καταθέτουν τη δική τους βιωματική ερμηνεία του έρωτα.

«Ο έρωτας είναι το τέλος της αναμονής. Αλλά μια αναμονή που δεν τελειώνει ποτέ τι έρωτας είναι; [...] Η αναμονή είναι το τέλος του έρωτα».

      (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Πέμπτη 6 Ιουλίου 2023

«Σμιθ» της Βασιλικής Ηλιοπούλου

Συγγραφέας: Βασιλική Ηλιοπούλου
Τίτλος πρωτοτύπου: Σμιθ
Είδος έργου: Μυθιστόρημα
ISBN: 9789604352401
Εκδόσεις: Πόλις
Έτος έκδοσης: 2011

Πρόσεχε τι λες, πρόσεχε τι κάνεις. Ο χωροφύλακας αστυνομεύει τις ζωές. Πρόσεχε τι σκέφτεσαι, πρόσεχε τι αισθάνεσαι. Ο φόβος αστυνομεύει τις ψυχές.

Ελλάδα, 1956. Κανένα βλέμμα δεν είναι αθώο, ούτε το παιδικό. Μυστικά κρυμμένα στις γωνιές του σπιτιού και της μνήμης, σχέδια και ελπίδες που συντρίβονται από μια πραγματικότητα που δολοφονεί ακόμα και τα όνειρα. Πίσω από τις κλειστές πόρτες και τα γερμένα παντζούρια, μέσα σε κραυγές και ψιθύρους, αυτοί που ζήτησαν τον ωκεανό θα ξεδιψάσουν μ' ένα ποτήρι νερό.

Οι ήρωες της Ηλιοπούλου, τραγικοί και κωμικοί, ντυμένοι το μικρό κουρέλι της αξιοπρέπειας, ζουν τα αδιέξοδα της σπαραχτικής περιπέτειας της χώρας και της ατομικής τους ύπαρξης. Γαντζωμένοι από τη ζωή, με το σώμα τους να αποζητά με λαχτάρα το άλλο σώμα, αγωνίζονται να συμβιβάσουν επιθυμίες, ελπίδες και καταναγκασμούς. Ζωή και θάνατος, βία και τρυφερότητα, διάχυτος αισθησιασμός και παραλυτικός φόβος, αξεδιάλυτα δεμένα, δίνουν αναπάντεχη τροπή στην ιστορία.

Η εποχή αναπλάθεται με δύναμη, υπαινικτικά και ειρωνικά, με λιτά μέσα. Υπόγεια ένταση, γρήγορος ρυθμός, περάσματα από το πραγματικό στο φανταστικό. Η ζωή είναι εδώ: όποιος ονειρευτεί τις βροχές της Ηλιοπούλου, θα ξυπνήσει με τα μαλλιά νοτισμένα.

      (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Παλαιές εκδόσεις (3)

Από το περιοδικό Αντί, τ. 140, 7-12-1979

Τρίτη 4 Ιουλίου 2023

Τρία ποιήματα της Αθηνάς Ζωγράφου

Προσμονή

Tα δικά μου τάματα
ανώφελα ξόδεψα·
στους μυχούς των ερώτων
έσβησαν σαν ολιγόζωα κεράκια
Κλειδωμένες υποσχέσεις
πίσω από βαριά βλέφαρα
στον αιθέρα διαλύθηκαν

Αντάρες
που γεννήθηκαν και χάθηκαν
αφήνοντας έρμο το κορμί
στα βάσανα της ηδονής
ξόρκια να ψάχνει
και κύκλους μαγικούς
γύρω του να χαράσσει

Προσμένοντας τη λύτρωση
εκ του Φωτός...

Παράδοση

Σωπαίνω
Δεν κινούμαι
Σχεδόν δεν ανασαίνω...

Κρέμομαι
από τα φλογισμένα μάτια σου
Αναζητώ
το βλέμμα τους
ν' αγγίξει την ευάλωτη ψυχή μου...

Τρέμω
Λυγώ
Νιώθω τον Έρωτα!
Γητειές στο κορμί μου...

Σωπαίνω
Ενώνω
τα κομμάτια μου...

Ζωή και Θάνατος
Ορίζουν
το παιχνίδι τους…

Φιλί

Το τελευταίο μας φιλί
θα κυλήσει αργά
κι επώδυνα
Μέσα του θα ενταφιάσει
στιγμές των ευάλωτων κορμιών μας
που αφέθηκαν στον σπασμό της ηδονής...

Το τελευταίο μας φιλί
θα κυλήσει βουβά
και άχρωμα
Μέσα του θα φυλακίσει
το τρέμουλο της ψυχής
το πετάρισμα των βλεφάρων
τη στιγμή της κορύφωσης...

Το τελευταίο μας φιλί

Αρνούμαι
να το δώσω...

Δευτέρα 3 Ιουλίου 2023

«Σάνσετ Παρκ» του Πωλ Ώστερ

Συγγραφέας: Paul Auster
Τίτλος πρωτοτύπου: Sunset Park
Είδος έργου: Μυθιστόρημα
1η έκδοση στην αγγλική γλώσσα: Henry Holt and Co., 2010
Ελληνικός τίτλος: Σάνσετ Παρκ
ISBN: 9786180330748
Μετάφραση: Σπύρος Γιανναράς
Επιμέλεια: Αργύρης Παλούκας
Εκδόσεις: Μεταίχμιο
Έτος 1ης έκδοσης: 2014

2008, η οικονομική κρίση μαστίζει τις ΗΠΑ. Τέσσερις απένταροι εικοσάρηδες κάνουν κατάληψη σ’ ένα εγκαταλελειμμένο σπίτι στο Σάνσετ Παρκ, μια άγρια γειτονιά του Μπρούκλιν. Ο Μπινγκ Νέιθαν, ο επικεφαλής της ομάδας, ένας πελώριος τύπος, που παίζει ντραμς και περνά τη μέρα του στο Νοσοκομείο Σπασμένων Αντικειμένων επιδιορθώνοντας κειμήλια. Η Έλεν, μια μελαγχολική καλλιτέχνιδα που καταλαμβάνεται από ερωτικά οράματα. Η Άλις, μια φοιτήτρια που προσπαθεί να ολοκληρώσει τη διατριβή της, και ο Μάιλς ένας φυγάς. Καταρρακωμένος από τις ενοχές του για τον θάνατο του αδερφού του, ο Μάιλς έχει διακόψει κάθε επικοινωνία με την οικογένειά του. Για ένα διάστημα είχε καταφύγει στη Φλόριντα, όπου εργαζόταν σε συνεργείο καθαρισμού κατασχεμένων σπιτιών από τη σαβούρα που άφηναν πίσω τους οι ιδιοκτήτες τους μες στην απόγνωση και την οργή τους. Ο Μάιλς επιστρέφει στη Νέα Υόρκη όταν η ερωτική του σχέση με μια Κουβανοαμερικάνα πιτσιρίκα μπαίνει σε επικίνδυνη τροχιά. Η μετακόμιση αυτή θα έχει απρόβλεπτες συνέπειες τόσο για τον ίδιο όσο και για τους συγκατοίκους του...

Το Σάνσετ Παρκ αφηγείται μια ιστορία για το πώς μπορεί κανείς να επιστρέψει σε έναν κόσμο που έχει αφήσει οριστικά πίσω του και πώς γίνεται να ξανασμίξει με τους ανθρώπους βγαίνοντας από την εξορία και την απομόνωση τις οποίες είχε ο ίδιος επιλέξει. Ο Auster γράφει ένα έξοχο, διαχυτικό και παθιασμένο μυθιστόρημα για τη σύγχρονη Αμερική και τα φαντάσματά της.

      (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Διεθνές συνέδριο στο ΕΚΠΑ - Φιλολογικά και μουσικά σαλόνια στην Ιταλία και στον ευρωπαϊκό χώρο (18ος - 19ος αι.)

Κάντε ΚΛΙΚ στην εικόνα για μεγέθυνση

Κυριακή 2 Ιουλίου 2023

Αγαπημένα μυθιστορήματα (2)

Λέον Τολστόι, Άννα Καρένινα
Βικτόρ Ουγκώ, Οι Άθλιοι
Έμιλυ Μπροντέ, Ανεμοδαρμένα Ύψη
Ερνέστο Σάμπατο, Το τούνελ

«Νυχτερινό ρεύμα» του Κώστα Κατσουλάρη

Συγγραφέας: Κώστας Κατσουλάρης
Τίτλος πρωτοτύπου: Νυχτερινό ρεύμα
Είδος έργου: Διηγήματα
ISBN: 9789604354719
Εκδόσεις: Πόλις
Έτος έκδοσης: 2015

- Ένας άντρας ζει και πεθαίνει στα Εξάρχεια με την ελπίδα ότι ο ξεχασμένος αναρχικός τον οποίο χρόνια τώρα παρακολουθεί θα βάλει επιτέλους τη βόμβα.

- Νεαρή συγγραφέας από τη Θεσσαλονίκη αναζητά τον μίτο της ιστορίας της στα ανορθόδοξα ερωτικά τρίγωνα ενός μεσήλικου λογιστή, σε μπαρ στη Σόλωνος.

- Ένας τριανταπεντάχρονος κριτικός κινηματογράφου ακολουθεί τον καλύτερό του φίλο στην καμένη Πάρνηθα, για να θάψουν μαζί το σκυλί που έχει στο πορτμπαγκάζ του, τη νύχτα που το «Αττικόν» τυλίγεται στις φλόγες.

- Ένας πενηντάχρονος άνεργος συνοδεύει την ηλικιωμένη μητέρα του σε γειτονιά της Kυψέλης, για να εισπράξουν τη σύνταξή της, ενώ μέσα του κουτρουβαλούν λέξεις που έχουν τη δύναμη να τους συνθλίψουν.

Ιστορίες της Αθήνας, στα χρόνια της έξαψης και της πτώσης, σε αναζήτηση μιας καινούργιας σπίθας.

Τέσσερα διηγήματα που οι ήρωές τους προσπαθούν να μαντέψουν το πρόσωπο του άλλου, καθώς αφήνονται στα νυχτερινά ρεύματα της πόλης.

      (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)