Πέμπτη 28 Νοεμβρίου 2024

Λορέντζος Μαβίλης

Λορέντζος Μαβίλης (1860-1912, σαν σήμερα)

«Χυδαία γλώσσα δεν υπάρχει. Υπάρχουσι χυδαίοι άνθρωποι, και υπάρχουσι πολλοί χυδαίοι άνθρωποι ομιλούντες την καθαρεύουσαν».

Αυτό έλεγε στη Βουλή των Ελλήνων (ως βουλευτής Κέρκυρας) τον Φεβρουάριο του 1911 ο μεγάλος ποιητής Λορέντζος Μαβίλης, υπερασπιζόμενος την πολύπαθη δημοτική γλώσσα απέναντι στους καθαρευουσιάνους που θεωρούσαν "κατώτερη" και "χυδαία" τη γλώσσα του λαού. Ο ποιητής που δεν δίστασε να στρατευτεί στα 52 του χρόνια στους Βαλκανικούς πολέμους και να πέσει στη μάχη του Δρίσκου κοντά στα Γιάννενα στις 28 Νοεμβρίου 1912.

Ο Μαβίλης σπούδασε φιλοσοφία στην Αθήνα, στο Μόναχο και στο Φράιμπουργκ, καθώς επίσης φιλολογία και αρχαιολογία, και έγινε διδάκτορας με θέμα της διδακτορικής του διατριβής το «Δύο βιεννέζικα χειρόγραφα του Ιωάννη Σκυλίτζη». Ασχολήθηκε με τη φιλοσοφία του Νίτσε, του Καντ και του Σοπενάουερ, και μετέφρασε ένα μέρος από το ινδικό έπος Μαχαμπχαράτα.

Πολύπλευρος και πολυτάλαντος, αγάπησε το σκάκι κι έγινε ούτε λίγο ούτε πολύ ο ισχυρότερος Έλληνας σκακιστής του 19ου αιώνα, πρωταθλητής μάλιστα Βαυαρίας το 1890! Μια από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του ήταν η ισοπαλία με τον μεγάλο Εμάνουελ Λάσκερ, πριν ο τελευταίος γίνει ο δεύτερος στη σειρά παγκόσμιος πρωταθλητής! Επίσης ήταν και σημαντικός συνθέτης σκακιστικών προβλημάτων, πολλά από τα οποία είναι δημοσιευμένα σε εφημερίδες και περιοδικά της εποχής.

Το σονέτο του "Λήθη" είναι πασίγνωστο, αλλά η δύναμή του είναι τέτοια που αξίζει τον κόπο να το ξαναδούμε (με την ορθογραφία της εποχής):

      Καλότυχοι οι νεκροί που λησμονάνε
      την πίκρια της ζωής. Όντας βυθήση
      ο ήλιος και το σούρουπο ακλουθήση,
      μην τους κλαις, ο καημός σου όσος και να 'ναι.

      Τέτοιαν ώρα οι ψυχές διψούν και πάνε
      στης λησμονιάς την κρουσταλλένια βρύση·
      μα βούρκος το νεράκι θα μαυρίση,
      α' στάξη γι' αυτές δάκρυ όθε αγαπάνε.

      Κι αν πιούν θολό νερό ξαναθυμούνται,
      διαβαίνοντας λιβάδια από ασφοδίλι,
      πόνους παλιούς, που μέσα τους κοιμούνται...

      A' δε μπορής παρά να κλαις το δείλι,
      τους ζωντανούς τα μάτια σου ας θρηνήσουν:
      θέλουν – μα δε βολεί να λησμονήσουν.

Κι ένα πολύ γνωστό σκακιστικό πρόβλημα του Μαβίλη, το οποίο δημοσιεύθηκε τον Μάρτιο του 1893 στο γερμανικό περιοδικό Akademisches Monatsheft für Schach. Τα Λευκά παίζουν και κάνουν ματ σε 3 κινήσεις.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου