Τίτλος πρωτοτύπου: Της πέτρας και της μνήμης
Είδος έργου: Ποίηση
Εκδόσεις: Φιλύρα
Έτος έκδοσης: 2021
**Γράφει η Αλεξία Αθανασίου
Τον Βαγγέλη Ζαφειράτη, τον ποιητή των Αγίων Σαράντα, δεν το 'φερε η τύχη να τον συναντήσω όταν ήλθε στην Κέρκυρα, πριν τρία χρόνια, να παρευρεθεί στην εκδήλωση που διοργάνωσε προς τιμήν του η Αναγνωστική Εταιρία. Όμως διαβάζοντας τώρα τη νέα του ποιητική συλλογή Της πέτρας και της μνήμης, των εκδόσεων Φιλύρα, νιώθω σαν να γνωρίζω από καιρό τον λογοτέχνη (ποιητής, πεζογράφος, μεταφραστής, ανθολόγος) και άνθρωπο Βαγγέλη Ζαφειράτη.
Στην πρώτη ενότητα «ΤΗΣ ΠΕΤΡΑΣ» οι πέτρες (είτε πρόκειται για τα βράχια των τοπίων, είτε για τις ανθρώπινες υπάρξεις) είναι «πέτρες σοφές», «πέτρες ομιλούσες», «πέτρες μπαρουτοκαπνισμένες», «πέτρες ξεχασμένες», «άγνωστες πέτρες που έγιναν ναός», «πέτρες του βουνού», «πέτρες που κοσμούνται με ρόδακες», «πέτρες πυρωμένες», «πέτρες κοφτερές», «λαξευτές πέτρες», «σκόρπιες πέτρες», «μελαγχολικές», «χορταριασμένες», «ρυτιδωμένες», «λυπημένες πέτρες»... Σ' έναν κόσμο απόκοσμο («τόπος πυρπολημένος», «σήμαντρα του σκοτεινού φωτός», «βουβά καμπαναριά», «του Αώου ο θρήνος ο πολυφωνικός», «κραυγές των ακρωτηριασμένων δέντρων», «έρημα, γερασμένα σπίτια», «πηχτό μαύρο σκοτάδι»), που κυριαρχούν η ερείπωση, η σιωπή, ο πόνος, η εγκατάλειψη, η έσχατη απελπισία, η απομόνωση («Οι πόρτες μας ταμπουρωμένες, / οι ψυχές μας κλειστές»), η ματαίωση («Αιχμάλωτοι / στην ωραία αγαπημένη μας πόλη, / βλέπουμε να χάνεται μακριά μας, / στην ομίχλη του ορίζοντα, / το τελευταίο πλοίο της γραμμής, / αυτό που δεν προλάβαμε»), με τον ποιητή ν' αναρωτιέται κλείνοντας την ενότητα «τις πέτρες της απογοήτευσης / ποιος θα τις σηκώσει, / στη θέση τους / ποιοι μάστοροι θα τις τοποθετήσουν!»
Στη δεύτερη ενότητα «ΤΗΣ ΜΝΗΜΗΣ» ακολουθούμε τον ποιητή στ' οδοιπορικό του σε τόπους που το παρελθόν και το μέλλον σφιχταγκαλιάζονται καθώς τα όριά τους καταργούνται «Ουράνιο τόξο / στεφανώνει τον Πύργο του Βελεστινλή, / την ώρα που στης Παννονίας το απόβραδο / στο βάθος του ορίζοντα και στις ομίχλες του ονείρου / αχνοφέγγει και χάνεται η Αργώ...». Οι θρύλοι της δημοτικής ποίησης αλλά και η ίδια η ιστορία μοιάζουν να ζωντανεύουν μες στη σαγήνη, τ' όνειρο και τη μέθη της νύχτας, λες και γυρεύουν δικαίωση. «Μοναχικός, νυχτερινός ταξιδιώτης / στου Δούναβη τα σκοτεινά νερά, / στο φωτεινό πέρασμα του Αράχθου / και του Ευφράτη, / αναζητώντας τη μοίρα την πικρή / των τριών κακογραμμένων αδελφάδων», «κι εγώ σ' αναζητώ για αιώνες τώρα, / πριγκίπισσα και αδελφή, / στα πέτρινα δρομάκια του δειλινού...» «Στον ιερό κάμπο / των λυπημένων κοτσυφιών / νύχτα απέραντη, πηχτό σκοτάδι» [....] «Σκιές του νεκρού ιππικού / που ξαναζωντανεύουν / σε θέση μάχης νεκροί τοξότες. / Απόηχοι μακρινοί μες στη νυχτιά / κλαγγές σπαθιών και τύμπανα πολέμου, / τύμπανα του χθες και της βροχή» (Κοσσυφοπεδιο 1389-2019). Ιόνιο με τον αισθησιασμό του («Ανέβηκε στο βράχο το γυμνό, / γυμνή και ανθισμένη, / τόξο θανατηφόρο / στου ήλιου τα χέρια»), Ωρικός, Συγγιδόνα, Βελιγράδι, Βουδαπέστη, Βουθόη, Μπεράτι, Πουλχερούπολη, όχθες του Νέβα, Κοσσυφοπέδιο... Ο αναγνώστης παρασύρεται απ' την ονειρική σαγήνη των τόπων ξεχνώντας κάπου την τραγικότητα, την οδύνη που βίωσαν (και βιώνουν), ώσπου ο ποιητής τον προειδοποιεί στο προτελευταίο ποίημα της συλλογής: «Απ' εδώ, πέρασαν οι Βάρβαροι».
Λόγος στιβαρός, συναρπαστικός· βαθύτατα υπαρξιακός στην αγωνία του, αλλά και πολιτικός. Εικόνες (οπτικοακουστικές) εξαίσιας έντασης και λυρικότητας με τα στοιχεία-στοιχειά της Φύσης μ' ενσυναίσθηση να υπογραμμίζουν το ανθρώπινο δράμα, συμπάσχοντας. Γραφή λαξευμένη, με ταλέντο, στην Πέτρα και τη Μνήμη της αυθεντικότητας, σ' ένα ποιητικό βιβλίο που αξίζει, με σεβασμό, να διαβαστεί.
Θα παραθέσω ολόκληρο κι ένα πολύ ιδιαίτερο «πέτρινο» τραγούδι της συλλογής που σφύζει από ζωτικότητα και στο οποίο η Πέτρα -σαν με φυσικό τοκετό- γεννάει την «Πετροπέρδικα».
Με το πρώτο άγγιγμα της πρωινής αχτίνας
σχίστηκε το σώμα της,
άνοιξε η πέτρα.
Μια πετροπέρδικα ελευθερώθηκε,
πέταξε χαρούμενη,
χαιρέτησε το φως.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου