Σάββατο 12 Οκτωβρίου 2024

«Διάχυτο φως» της Ντενίζ Όντε

Συγγραφέας: Deniz Ohde
Τίτλος πρωτοτύπου: Streulicht
Είδος έργου: Μυθιστόρημα
1η έκδοση στη γερμανική γλώσσα: Suhrkamp, Berlin 2020
Ελληνικός τίτλος: Διάχυτο φως
Αριθμός σελίδων: 331
ISBN: 978-960-01-2491-0
Μετάφραση: Άγγελος Αγγελίδης & Μαρία Αγγελίδου
Επιμέλεια: Γιάννης Μαμάης
Εκδόσεις: Gutenberg
Έτος έκδοσης: 2023

Εγώ ήθελα να φύγω. Ανάμεσα σ’ έμενα και την πόλη υψωνόταν ένας τοίχος αόρατος, ένας τοίχος που μ’ εμπόδιζε να ανήκω, όσο κι αν το ήθελα.

Η αφηγήτρια επιστρέφει στην εργατική συνοικία όπου μεγάλωσε για το γάμο δύο παλιών φίλων της. Εκεί την κατακλύζουν οι αναμνήσεις από τη ζωή της με τον αλκοολικό πατέρα της και τον τυφλό παππού της – Γερμανοί εργάτες που απεχθάνονταν κάθε είδους αλλαγή. Θυμάται επίσης τη μητέρα της, μετανάστρια από την Τουρκία που αναζήτησε μια καλύτερη τύχη και εγκλωβίστηκε σε ένα σιωπηλό σπίτι. Τέλος, συλλογίζεται τις δυσκολίες που την ανάγκασαν να αλλάξει σχολείο και βιώνει ξανά νοερά τον φόβο και την ντροπή των παιδικών της χρόνων, που κατάφερε να ξεπεράσει για να ξεκινήσει μια καινούργια ζωή.

      (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Πέμπτη 10 Οκτωβρίου 2024

«Στο δρόμο» του Τζακ Κέρουακ

«[...] αυτό είναι το νόημα του Στο δρόμο. Τι μας λέει ο αφηγητής του, ο Σαλ Παραντάιζ; "Οι μόνοι που αξίζουν για μένα είναι οι τρελοί, αυτοί που τρελαίνονται να ζήσουν, να μιλήσουν, να σωθούν, που ποθούν τα πάντα την ίδια στιγμή, αυτοί που ποτέ δεν χασμουριώνται ή δεν λένε κοινότοπα πράγματα, αλλά που καίγονται, καίγονται, καίγονται σαν τα μυθικά κίτρινα ρωμαϊκά κεριά [...]". Αυτή η αναζήτηση φέρνει τον Σαλ στο δρόμο για το Ντένβερ και το Σαν Φρανσίσκο, το Λος Άντζελες, το Τέξας και το Μεξικό, άλλοτε με τον Ντιν, τον ήρωα-άγιο φίλο του, άλλοτε μονάχος του. [...] Υπάρχουν κομμάτια του Στο δρόμο όπου το γράψιμο έχει τόση ομορφιά που σχεδόν σου κόβεται η ανάσα. Υπάρχει η περιγραφή μιας τσάρκας μ' αυτοκίνητο μέσα απ' όλη τη χώρα που μοιάζει πολύ με μια τσάρκα πάνω σε τρένο που αφηγείται ο Τόμας Γουλφ στο Του καιρού και του ποταμού. Υπάρχουν λεπτομέρειες ενός ταξιδιού στο Μεξικό (κι ένα ιντερλούδιο σ' ένα μεξικάνικο μπορντέλο) που είναι μαζί τρομερές, τρυφερές και αστείες. Και, τελικά, υπάρχει μια περιγραφή τζαζ που δεν υπάρχει άλλη τέτοια στο αμερικάνικο μυθιστόρημα, είτε για τη διορατικότητά της είτε για το στυλ είτε για την αριστουργηματική τεχνική της. Το Στο δρόμο είναι ένα μεγάλο μυθιστόρημα!» (εφημ. New York Times για την πρώτη έκδοση)

Συγγραφέας: Jack Kerouac
Τίτλος πρωτοτύπου: On the Road
Είδος έργου: Μυθιστόρημα
1η έκδοση στην αγγλική γλώσσα: Viking Press, Νεα Υόρκη 1957
Ελληνικός τίτλος: Στο δρόμο
Αριθμός σελίδων: 408
ISBN: 9789603482642
Μετάφραση: Μιχάλης Λλιώτης
Εκδόσεις: Πλέθρον
Έτος έκδοσης: 2015

Τον Απρίλιο του 1951, σε τρεις εβδομάδες, ο Τζακ Κέρουακ έγραψε την πρώτη εκδοχή του Στο δρόμο - δακτυλογραφημένη με μονό διάστημα, χωρίς παραγράφους, σε οκτώ φύλλα λεπτού χαρτιού ιχνογραφίας, τα οποία στη συνέχεια κόλλησε μεταξύ τους ώστε να σχηματίσουν ένα ρολό. Το «ρολό» αποτελεί τη «χωρίς περικοπές» εκδοχή του αριστουργήματος του Κέρουακ -ακατέργαστο, άγριο και απροκάλυπτα σεξουαλικό, σε σχέση με την ξαναδουλεμένη εκδοχή που εκδόθηκε το 1957. Το αρχικό χειρόγραφο είναι το πιο χαρακτηριστικό επίτευγμα του Κέρουακ- και ένα από τα σημαντικότερα, γνωστότερα και πιο προκλητικά τεκμήρια στην ιστορία της αμερικανικής λογοτεχνίας.

      (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Κυριακή 6 Οκτωβρίου 2024

«Η Κρητική λογοτεχνία και η εποχή της» του Στυλιανού Αλεξίου

Η αποκρυστάλλωση σωστών απόψεων για το χαρακτήρα και τη σημασία της κρητικής λογοτεχνίας είναι ένα από τα αιτήματα όχι μόνο της φιλολογικής επιστήμης, άλλα γενικότερα της πνευματικής ζωής στην Ελλάδα. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η σωστή ιστορική τοποθέτηση του φαινομένου, αυτή όμως, όπως πολλοί παρατήρησαν, δεν κατορθώθηκε ακόμη. Η παρακάτω εργασία μπορεί να θεωρηθεί ως μια συμβολή στην προσπάθεια αυτή. (Από την παρουσίαση της έκδοσης)

Συγγραφέας: Στυλιανός Αλεξίου
Τίτλος πρωτοτύπου: Η Κρητική λογοτεχνία και η εποχή της: Μελέτη φιλολογική και ιστορική
Είδος έργου: Δοκίμια φιλολογίας και ιστορίας
Αριθμός σελίδων: 96
ISBN: 9789602690734
Επιμέλεια: Αιμίλιος Καλιακάτσος
Εκδόσεις: Στιγμή
Έτος 3ης (παρούσας) έκδοσης: 2011 (1η έκδοση 1985)

Στη μελέτη αυτή, που πρωτοδημοσιεύτηκε στον Η' τόμο των "Κρητικών Χρονικών" (1954), μελετώνται για πρώτη φορά οι σχέσεις του πολιτισμού των αστικών κέντρων της βενετοκρατούμενης Κρήτης στον 16ο και 17ο αιώνα προς το βυζαντινό παρελθόν, τη δυτική Αναγέννηση και την ελληνική και λατινική αρχαιότητα. Επισημαίνονται οι αναγεννησιακές επιδράσεις που γονιμοποίησαν τις μεσαιωνικές και λαϊκές καταβολές στην Κρήτη, και που, με την παράλληλη καταξίωση του κρητικού ιδιώματος ως λογοτεχνικού οργάνου, δημιούργησαν την κρητική λογοτεχνία των χρόνων της ακμής, μια λογοτεχνία αναγεννησιακή και ευρωπαϊκή. (Στυλιανός Αλεξίου)

Πέμπτη 3 Οκτωβρίου 2024

Παροιμίες από το προσωπικό μου αρχείο (Μέρος 1)

Άλλες γνωστές, άλλες λιγότερο, άλλες άγνωστες για πολλούς. Θα παρουσιάσω εδώ -σε συνέχειες- μια σειρά από παροιμίες, τυποποιημένες φράσεις και ρητά από το προσωπικό μου αρχείο, ελπίζοντας πως θα έχουν κάποιο ενδιαφέρον. Όποιος ενδιαφέρεται μπορεί να μου στείλει επιπλέον υλικό.

1. (Αυτός είναι) τρεις λαλούν και δυο χορεύουν.
2. Αγάλι-αγάλι γίνεται η αγουρίδα μέλι.
3. Αγάλι-αγάλι το φιλί, να ‘χει και νοστιμάδα.
4. Αγάπα τον φίλο σου με τα ελαττώματά του.
5. Αγαπάει ο Θεός τον κλέφτη, αλλά αγαπάει και το νοικοκύρη.
6. Αγάπη δίχως πείσματα δεν έχει νοστιμάδα.
7. Ακαμάτης νέος, γέρος διακονιάρης.
8. Ακόμα δεν τον είδαμε, Γιάννη τον εβγάλαμε.
9. Άκουσε γέρου συμβουλή και παιδευμένου γνώση.
10. Άλλα λεν στη θειά μου κι άλλα ακούν τ’ αυτιά μου.
11. Άλλαξε ο Μανωλιός κι έβαλε τα ρούχα του αλλιώς.
12. Άλλη η δουλειά του ναύτη, κι άλλη του καντηλανάφτη.
13. Άλλη καμιά δε γέννησε, μόν’ η Μαριώ το Γιάννο.
14. Άλλοι σπέρνουν και θερίζουν κι άλλοι τρών' και μαγαρίζουν.
15. Άλλος έχει τ’ όνομα κι άλλος τη χάρη.
16. Αλλού ο παπάς κι αλλού τα ράσα του.
17. Αλλού τα κακαρίσματα κι αλλού γεννούν οι κότες.
18. Αλλού το όνειρο και αλλού το θαύμα.
19. Άμα σε πίνει να μην το πίνεις.
20. Αν δεν έχεις νύχια να ξυστείς, μην περιμένεις να σε ξύσουν οι άλλοι.
21. Αν δεν παινέψεις το σπίτι σου, θα πέσει να σε πλακώσει.
22. Αν είσαι και παπάς, με την αράδα σου θα πας.
23. Αν έχεις τύχη διάβαινε, και ριζικό περπάτει.
24. Αν θέλει η νύφη κι ο γαμπρός, τύφλα να ‘χει ο πεθερός.
25. Αν ρίξει Απρίλης δυο νερά κι ο Μάρτης άλλο ένα, χαρά ‘στονε το γεωργό που ‘χει πολλά σπαρμένα.
26. Ανεμομαζώματα, διαβολοσκορπίσματα.
27. Άνθρωπος αγράμματος, ξύλο απελέκητο.
28. Ανύπαντρος προξενητής, για λόγου του γυρεύει.
29. Απ’ το μπίτι, καλή είν’ κι η Αφροδίτη.
30. Απ’ το ρόδο βγαίνει αγκάθι κι απ’ αγκάθι βγαίνει ρόδο.
31. Από μικρό κι από τρελό μαθαίνεις την αλήθεια.
32. Από Μάρτη καλοκαίρι κι από Αύγουστο χειμώνα.
33. Από πίτα που δεν τρως, τι σε μέλλει κι αν καεί;
34. Από τ’ ολότελα, καλή είν’ κι η Παναγιώταινα.
35. Από την πόλη έρχομαι και στην κορφή κανέλα.
36. Αργία μήτηρ πάσης κακίας.
37. Αύγουστε καλέ μου μήνα, να ‘σουν δυο φορές το χρόνο.
38. Βαράει το σαμάρι να τ’ ακούσει το γαϊδούρι.
39. Βασιλικός κι αν μαραθεί, το άρωμά του μένει.
40. Βρήκε ο γύφτος τη γενιά του κι αναγάλλιασε η καρδιά του.