Ζοζέ Σαραμάγκου, ένας σημαντικός Πορτογάλος συγγραφέας

Ο Ζοζέ Σαραμάγκου (José Saramago, 1922-2010) υπήρξε ένας μεγάλος εκπρόσωπος της πορτογαλικής -αλλά και παγκόσμιας- λογοτεχνίας και βραβεύτηκε με Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1998.

Ο Σαραμάγκου, παιδί φτωχής οικογενείας, γεννήθηκε στην Αζινιάγκα, ένα μικρό χωριό της κεντρικής Πορτογαλίας, αλλά πολύ γρήγορα η οικογένειά του μετακόμισε στη Λισαβώνα, όπου ο συγγραφέας πέρασε ένα μεγάλο μέρος της ζωής του.

Ο μικρός Ζοζέ ήταν καλός μαθητής, όμως η φτώχεια της οικογένειάς του δεν του επέτρεψε να ολοκληρώσει τις σπουδές του. Έτσι μόλις τελείωσε το δημοτικό σχολείο γράφτηκε σε τεχνικό γυμνάσιο, δουλεύοντας παράλληλα για ένα διάστημα σε σιδηροκατασκευές. Στο διάστημα αυτό διάβαζε αχόρταγα ό,τι υπήρχε στη δημοτική βιβλιοθήκη της συνοικίας που έμενε. Κατά τα επόμενα χρόνια εργάστηκε ως δημόσιος υπάλληλος, δημοσιογράφος και μεταφραστής, μέχρι το 1976, όταν αποφάσισε να ασχοληθεί αποκλειστικά με τη συγγραφή. Υπήρξε μέλος από το 1969 του (τότε ακόμα παράνομου) κομμουνιστικού κόμματος.

Αυτοδίδακτος λοιπόν, άφησε ένα μεγάλο και σημαντικότατο έργο. Το πρώτο μυθιστόρημά του ήταν Η γη της αμαρτίας (Terra de pecado, 1947), όμως αυτό που του χάρισε την παγκόσμια αναγνώριση ήταν το Από τη γη θρεμμένος (Levantado do Chão, 1980), στο οποίο παρουσιάζει τις συνθήκες ζωής των εργατών της περιοχής Λάβρε, στην επαρχία του Αλεντέζο. Το 1982 στο μυθιστόρημα Το Χρονικό του Μοναστηριού (Memorial do Convento) αφηγείται τις σκληρές συνθήκες ζωής του απλού λαού κατά τον Μεσαίωνα, σε εποχή πολέμων, πείνας και προλήψεων. Όμως η φήμη του θα εκτοξευτεί με το μυθιστόρημα Το κατά Ιησούν Ευαγγέλιο (O Evangelho Segundo Jesus Cristo, 1991), για το οποίο η πορτογαλική κυβέρνηση απέρριψε την υποψηφιότητά του για το Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας εκείνης της χρονιάς, θεωρώντας ότι προσβάλλει την καθολική πίστη. Σαν απάντηση ο Σαραμάγκου έφυγε από την Πορτογαλία και εγκαταστάθηκε στην Ισπανία, στο νησί Λανθαρότε στα Κανάρια, όπου έζησε μέχρι το θάνατό του.

Μερικά ακόμη από τα έργα του είναι το Περί Τυφλότητος (Ensaio sobre a Cegueira, 1995), Όλα Τα Ονόματα (Todos os Nomes, 1997), Ο Άνθρωπος Αντίγραφο (O Homem Duplicado, 2003), κ.τ.λ.