«Οι κήποι της θύμησης» του Αγκίμ Μάτο

Συγγραφέας: Agim Mato
Τίτλος ελληνικής έκδοσης: Οι κήποι της θύμησης
Είδος έργου: Ποίηση
Μετάφραση: Ανδρέας Ζορμπαλάς
Εκδόσεις: Οδός Πανός
Έτος έκδοσης: 2017

Ο Αγκίμ Μάτο γεννήθηκε το 1947 στην πόλη των Αγίων Σαράντα και πέθανε το 2021. Όταν ήταν τριών ετών, το κομμουνιστικό κόμμα συνέλαβε τον πατέρα του μαζί με άλλους διανοούμενους και τον καταδίκασε σε 15ετή κάθειρξη. Ο Αγκίμ Μάτο, ζώντας σε μεγάλη φτώχεια, δεν απέκτησε ποτέ το δικαίωμα των ανώτερων σπουδών. Σε ηλικία 20 ετών εκδίδει την πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο Νότος (Jug) και τέσσερα χρόνια μετά ακόμη μία με τίτλο Στο κατώφλι των σπιτιών μας (Në pragun e shtëpive tona). Ως γιος πολιτικού κρατουμένου τού απαγορεύτηκε να εκδίδει τα έργα του και τα βιβλία που είχε βγάλει μέχρι τότε πολτοποιήθηκαν. Κατά τη διάρκεια του κομμουνιστικού καθεστώτος δεν μπόρεσε να εκδώσει τίποτε άλλο, με το τέλος του όμως δημιούργησε τις εκδόσεις Milosao. Για ένα μεγάλο διάστημα εξέδιδε τα βιβλία άλλων συγγραφέων, όμως το 2011 εξέδωσε τρεις προσωπικές ποιητικές συλλογές, οι οποίες έτυχαν σπουδαίας υποδοχής από τους κριτικούς και το αναγνωστικό κοινό.

Περιμένω να φύγω από τούτο το σώμα

Περιμένω να φύγω από τούτο το σώμα. Δεν μπορώ να
            μένω πια
σ’ αυτό το ερείπιο, καμένο
απ’ τα όνειρα που τα ξεχνούσα αναμμένα τις μοναχικές νύχτες,
απ’ τις φλόγες που τόσες φορές το κατάπιανε
και σχεδόν το αποτέφρωσαν.

Τόσες φορές το εγκατέλειψα να σφαδάζει,
αναμένοντας μέρα νύχτα στις κατηφόρες των καιρών
στους γαλαξίες πλάι,
κάτω από τα εκκωφαντικά τσιρίγματα των άστρων.

Δεν μπορώ να σκάψω πια
στις θαμμένες πολιτείες των αναμνήσεων
όπου ο άνεμος παρασέρνει τα σπάργανα των νεκρών ποιημάτων
μήπως και βρω στις σωρούς των σκουπιδιών
ένα χαμένο χάδι, το κοχύλι απ’ όπου πρόβαλε η Αφροδίτη
και το θαμπό λυχνάρι που το σβήσανε οι θύελλες.

Ό γέγονε γέγονε σ’ αυτή τη ζωή! Τώρα είμαι ένας ζητιάνος
που απλώνει το χέρι στις παροιμίες. Ίσως αυτές
μου χαρίσουν για λίγο το μαγικό password
για να ανοίξω τη Σπηλιά Σουσάμι με τους θησαυρούς.

Αν όχι σήμερα, αύριο θα το παρατήσω ετούτο το σώμα.
Είναι μάταιο να παραμείνω κλεισμένος σ’ αυτό το σκελετό,
που οστεοποιήθηκε από τα χρόνια,
από το καρτέρεμα,
απ’ τις κραυγές των πρώην λογοκριτών.