Σχολικά βιβλία μιας άλλης εποχής (1)

Αναδιφώντας τα παλιά μου αρχεία, βρίσκω τις φωτογραφίες των σχολικών βιβλίων μου του γυμνασίου και του λυκείου. Φυσικά τα ίδια τα βιβλία αναπαύονται ξεκούραστα στη βιβλιοθήκη μου και πότε πότε ξαναθυμούνται τα περασμένα τους μεγαλεία όταν ο ιδιοκτήτης τους τα ανοίγει για λίγο, για να θυμηθεί κάτι, να αναζητήσει κάποιο στοιχείο που δεν βρίσκει σε σημερινές πηγές ή απλά για να κοιτάξει το παιχνίδι με τις τελίτσες ή το μάντεμα των αριθμών (τα ξέρετε αυτά;) που έπαιζε με τον φίλο του κατά τη διάρκεια βαρετών μαθημάτων.

Δεν ήταν πολλά αυτά τα μαθήματα: ο αγώνας όμως ήταν σκληρός ανάμεσα στη γεωλογία, τη χημεία και τη βιολογία. Ευτυχώς που -με εξαίρεση τη δεύτερη- τα άλλα δύο τα είχαμε μόνο μία χρονιά. Από τη χημεία δεν μπορούσα εύκολα να γλυτώσω, πήγαινα πρακτικό βλέπετε (η σημερινή θετική κατεύθυνση) και την κάναμε από κάτι ογκώδη, λεπτομερέστατα βιβλία, που δεν ήταν του ΟΕΔΒ αλλά ιδιωτικές εκδόσεις, σοβαρών επιστημόνων και σημαντικής αξίας μεν, όμως αδιάφορων για κάποιον που είχε στον νου του άλλα πράγματα.

Και ποια ήταν αυτά τα άλλα πράγματα; Τα κορίτσια, θα μου πείτε. Ναι, ασφαλώς, αλλά τώρα μιλάμε για σχολικά μαθήματα. Η ιστορία φέρ' ειπείν. Έχοντας την τύχη να έχουμε πολύ καταρτισμένους φιλολόγους και εξαιρετικές εκδόσεις όπως η Βυζαντινή Ιστορία που φαίνεται στη φωτογραφία, το μάθημα αυτό ήταν μια σκέτη απόλαυση. Τα αρχαία επίσης. Πρακτικό πρακτικό αλλά άλλο να κάνεις τον Ξενοφώντα από το πρωτότυπο, πώς να το κάνουμε. "Δαρείου καὶ Παρυσάτιδος γίγνονται παῖδες δύο" λοιπόν, δείτε το επίσης στη φωτογραφία παρακάτω. Και κάναμε αρχαία 6 γεμάτα χρόνια. Αμ τα μαθηματικά; Να έχεις μαθηματικό τον Σπύρο Καλομητσίνη (ψάξτε τον, θα καταλάβετε) και βιβλία του Κανέλλου, του Στάικου και του Παπανικολάου, δεν υπάρχει μεγαλύτερο σχολικό δώρο σε αυτή τη ζωή. Η αστρονομία; Μάλιστα! Να έχεις φωτογραφίες του πλανήτη Άρη σε σχολικό βιβλίο του 1978 από το διαστημόπλοιο Βίκινγκ που προσεδαφίστηκε ένα μόλις χρόνο πριν! Και να είναι το βιβλίο του Κωτσάκη, έτσι; Μεγάλο όνομα της αστρονομίας εκείνη την εποχή. Σκεφτείτε το.

Σήμερα τα βιβλία είναι πιο "χαρουμενούλικα", πιο "πολιτικά ορθά", πιο "ανώδυνα". Δεν ξέρω όμως πόσοι μαθητές θα τα θυμούνται μετά από λίγα χρόνια. Θα επανέλθω.