"Απαρατήρητοι" της Αγγελικής Σπανού

Συγγραφέας: Αγγελική Σπανού
Τίτλος πρωτοτύπου: Απαρατήρητοι
Επιμέλεια: Στέλα Αλισάνογλου
Εκδόσεις: Πόλις
Έτος 1ης έκδοσης: 2019







**Γράφει ο Νίκος Γιαννόπουλος
Δημοσιογράφος

Μπορεί ένα βιβλίο να συνδυάσει τη γνήσια, ανόθευτη συγκίνηση, την απόλαυση της ανάγνωσης αλλά και την ταξική μεροληψία;

Αν πρόκειται για τους Απαρατήρητους της Αγγελικής Σπανού, τότε ναι, σίγουρα μπορεί. Για την ακρίβεια, ο συνδυασμός των παραπάνω έρχεται ως φυσική εξέλιξη των πραγμάτων μετά από τις αφηγήσεις των ανθρώπων της διπλανής πόρτας, που όμως σχεδόν ποτέ δεν προσέχουμε.

Η Σπανού, επιτυχημένη δημοσιογράφος και έξοχη αφηγήτρια, δεν επιθυμούσε να γράψει ένα πολιτικό βιβλίο. Και, πράγματι, δεν έγραψε ένα πολιτικό βιβλίο. Αποτύπωσε όμως σε λέξεις, όχι πολλές είναι η αλήθεια (το βιβλίο τελειώνει στις 152 σελίδες), τις ζωές εκείνων που ο σύγχρονος, αρπακτικός καπιταλισμός θεωρεί περίπου ως αναγκαία βαρίδια για να λειτουργήσει.

Διότι, τι άλλο είναι μία ταμίας στο σούπερ μάρκετ, ο ντελιβεράς που φέρνει στο σπίτι μας τα σουβλάκια που παραγγείλαμε, η υπάλληλος που εισπράττει τα χρήματα στα διόδια της Αττικής Οδού ή αυτός που μας παρκάρει τα οχήματα μέσα στα πλοία όταν πάμε διακοπές;

Ουδείς όταν ξεκινάει τον εργασιακό του βίο ονειρεύεται ότι θα κάνει αυτές τις δουλειές. Οι συνθήκες της ζωής όμως βγάζουν κοροϊδευτικά τη γλώσσα και όταν τα όποια σχέδια αποδεικνύονται ανεφάρμοστα, έρχεται η ώρα της επιβίωσης. Έτσι λοιπόν μια διαζευγμένη γυναίκα, χωρίς κατάρτιση, είναι υποχρεωμένη να ζήσει την κόρη της βγαίνοντας στην αγορά εργασίας. Και θα γίνει ταμίας στο σούπερ μάρκετ.

Όλοι αυτοί οι σύγχρονοι αντιήρωες αφηγούνται σε πρώτο πρόσωπο. Μιλούν αρχικά για τη δουλειά τους, αλλά στην πραγματικότητα σκιαγραφούν τις ζωές τους και αναδεικνύουν τις αντιφάσεις της. Πίσω από τις λέξεις κρύβονται όνειρα, χαμένες επιθυμίες, αδιέξοδες σαρκικές επαφές, απόγνωση, κατάθλιψη, προβληματικές σχέσεις. Πρόκειται για εξομολογήσεις που καμιά φορά μπορεί να σοκάρουν και με την ωμότητά τους.

Η Σπανού γράφει με την "οικονομία" που χαρακτηρίζει πάντα τους δημοσιογράφους. Βάζει, κάποιες φορές, και τη φαντασία της για να συμπληρώσει μια ιστορία. Και εν τέλει δίνει ένα βιβλίο που, όπως είπαμε και στην αρχή, το χαρακτηρίζει η ταξική μεροληψία. Η ταξική μεροληψία υπέρ αυτών που οι ζωές τους δεν είναι καθόλου λαμπερές για να φιλοξενηθούν σε ιλουστρασιόν περιοδικά και εκπομπές life-style στην τηλεόραση. Υπέρ των "πρεκάριων" που στηρίζουν με τη φθηνή εργασία τους ένα σύστημα το οποίο γίνεται ολοένα και περισσότερο άδικο. Και στο οποίο θυσιάζουν τη ζωή τους ελλείψει άλλης εναλλακτικής. Υπό αυτή την έννοια οι Απαρατήρητοι ίσως και να είναι μια σύγχρονη τραγωδία. Χωρίς από μηχανής θεό, εννοείται.