«Τα Αθηναϊκά» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη

Συγγραφέας: Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης
Τίτλος πρωτοτύπου: Τα Αθηναϊκά
Είδος έργου: Διηγήματα και χρονογραφήματα
Επιμέλεια - Πρόλογος: Σταύρος Ζουμπουλάκης
Εκδόσεις: Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (ΜΙΕΤ)
Έτος έκδοσης: 2020






**Γράφει ο Δημήτρης Φωτεινόπουλος
Φιλόλογος

Η Αθήνα του Παπαδιαμάντη είναι οι δυτικές εσχατιές της πόλης, η περιοχή πέριξ του Ψυρρή, εκεί όπου έζησε απ' όταν ήρθε για πρώτη φορά στην πρωτεύουσα το 1869 σε νεαρή ηλικία, «ξένος στα ξένα» όπως έλεγε ο ίδιος. Εκεί όπου μπορούσε να βιώσει το αίσθημα της δικής του, εσωτερικής εξορίας.

Η άλλη Αθήνα, του κέντρου, της οδού Πανεπιστημίου, της Σταδίου, των λαμπρών κτιρίων, του κοσμοπολιτισμού, των αστών και των φώτων τού είναι αδιάφορη.

Στα μικρά δωμάτια, που νοίκιαζε και ξενοίκιαζε όταν αναχωρούσε για τη Σκιάθο, βίωνε τη μελαγχολία του και εξασκούσε το βλέμμα του. Μοναχικός περιπατητής, παρατηρούσε ανθρώπους, συνήθειες, ήθη, ασχολίες και μέρη, σε μια περιοχή που υπήρχαν μαγαζιά, αρχαιοελληνικά και βυζαντινά μνημεία, οθωμανικά τεμένη. Και έγραφε.

Ο κόσμος των «Αθηναϊκών» διηγημάτων του ζει σε μικρά δωμάτια, σε χαμόγεια σε ανθυγιεινές συνθήκες, σε τρώγλες, σε εσωτερικές αυλές ή ακόμα και σε διανυκτερεύοντα καφενεία. Περιφέρεται σε καπηλειά, σε ταβερνεία, σε μικρομπακάλικα και σε μπακαλοταβέρνες, σε τσαρουχάδικα, σε πατσατζίδικα, σε τσαγκαράδικα, σε κάθε λογής μικρομάγαζα...

Οι άνθρωποί του είναι φυγόκοσμοι καλόγεροι που αγωνίζονται να μείνουν αγνοί, συνεσταλμένοι φοιτητές, φτωχοί βιοπαλαιστές, μπεκρήδες και κηφήνες που εγκαταλείπουν γυναίκες και παιδιά, φαρμακόγλωσσες γειτόνισσες, μπεκιάρηδες και ερείπια της ζωής, χήρες και ζωντοχήρες, πολυμελείς οικογένειες, εργατικά κορίτσια που ξενοδουλεύουν, ψυχοκόρες, ξεπεσμένοι δερβίσηδες... φτωχολογιά και χαμοζωή...

Στη συγκεκριμένη έκδοση του ΜΙΕΤ βρίσκονται όλα τα αθηναϊκά διηγήματα του Παπαδιαμάντη, 47 συνολικά, σε επιμέλεια του Σταύρου Ζουμπουλάκη. Συνοδεύεται από κατατοπιστική εισαγωγή.

Το ένα καλύτερο από το άλλο.