«Για τη Φύση των Πραγμάτων» του Λουκρήτιου

Συγγραφέας: Λουκρήτιος (Titus Lucretius Carus)
Τίτλος πρωτοτύπου: De rerum natura
Είδος έργου: Ποίηση
Εποχή συγγραφής: 1ος αιώνας π. Χ.
Ελληνικός τίτλος: Για τη Φύση των Πραγμάτων
Μετάφραση: Θεόδωρος Αντωνιάδης
Επιμέλεια: Βασίλης Α. Φυντίκογλου
Εκδόσεις: Θύραθεν
Σειρά: Επικούρεια βιβλιοθήκη
Έτος 1ης έκδοσης: 2012





Το μνημειώδες έπος του Λουκρήτιου Για την Φύση των Πραγμάτων, προάγγελος και μοναδικός αρχαίος πρόγονος της σύγχρονης επιστήμης, είναι η ποιητική εκδοχή του χαμένου ελληνικού έργου Περί Φύσεως του Επίκουρου, της λαμπρότερης έκφανσης της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας: ένας αριστουργηματικός ύμνος στην ελευθερία από τα δεσμά της θρησκείας, του φόβου, των παθών, της άγνοιας. Είναι ο αρχαίος καταστατικός χάρτης της ελεύθερης βούλησης· η τίμια φωνή που έρχεται από τα βάθη των αιώνων να θερμάνει τις καρδιές εκείνων που στέκονται αλύγιστοι μπρος στο θάνατο, με μόνο όπλο την πνευματική εντιμότητα. Λίγοι αρχαίοι συγγραφείς εμπνέουν τον σεβασμό που έχει κερδίσει με το De rerum natura ο Λουκρήτιος. Επιστήμονας, ποιητής, επικούρειος φιλόσοφος, έγραψε ένα έργο βαθιά διαποτισμένο από το παράδοξο: έγραψε ποίηση πατώντας πάνω στο θάνατο της ποίησης –του έρωτα, του φόβου, της επιθυμίας, του μύθου και της ψευδαίσθησης, του λάθους, της παράδοσης, της θρησκείας. Το μόνο που τον εκστασιάζει είναι το μυστήριο που αποκάλυψε η επικούρεια φιλοσοφία. Και τούτο το μυστήριο είναι πως δεν υπάρχει κανένα μυστήριο· μοναχά κάτι αραχνοφωλιές μες στον ανθρώπινο νου…

Το De rerum natura γράφτηκε με κόπο, όπως δηλώνει ο συγγραφέας του, αλλά και με κατάδηλο ενθουσιασμό. Ο Λουκρήτιος επισημαίνει πόσο δύσκολο του ήταν να μεταφέρει σε λατινικό στίχο «τις ανακαλύψεις των Ελλήνων που τις τυλίγει σκοτάδι», στην προσπάθειά του να καταστήσει ελκυστική για τον αναγνώστη του την επικούρεια φυσική· αλλά, όπως γράφει, «υπομένω κάθε κόπο και ξάγρυπνος περνώ νύχτες ατάραχες, ψάχνοντας τις λέξεις και τους στίχους που θα μου δώσουν τη δύναμη ν’ ανοίξω το δρόμο για το πνεύμα σου ρίχνοντας φως λαμπρό για να μπορέσεις να δεις σ’ όλο τους το βάθος τα κρυμμένα μυστικά»… Κατόρθωσε έτσι να συγγράψει ένα από τα σπουδαιότερα έργα όλων των εποχών, όχι απλώς χάρη στις λογοτεχνικές αρετές του αλλά, όπως επισημαίνει ο ίδιος, «γιατί μιλώ για πράγματα σπουδαία και μεγάλα, κι αγωνίζομαι να λευτερώσω το νου από τα δεσμά της θρησκείας· κι ακόμη, γιατί πλάθω στίχους φωτεινούς για θέματα σκοτεινά, αγγίζοντάς τα όλα με τη χάρη των Μουσών».

Πηγή: https://thyrathen.gr/