Κάντε κλικ εδώ για να διαβάσετε το πρώτο μέρος
Κάντε κλικ εδώ για να διαβάσετε το δεύτερο μέρος
Κάντε κλικ εδώ για να διαβάσετε το τρίτο μέρος
Παραδείγματα σχολείων
ΚΡΗΤΗ
ΣΧΟΛΕΣ
«Κληροδότημα» Βησσαρίωνα, Χάνδακας
Εκκλησιαστικό σχολείο στοιχειώδους εκπαίδευσης που δημιουργήθηκε το 1462 από τον Βησσαρίωνα, ο οποίος ως καθολικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως έπεισε τον πάπα Πίο τον Β’ να θεσμοθετήσει από τα έσοδα του Πατριαρχείου ένα κληροδότημα για την οικονομική και ηθική υποστήριξη ορισμένων φιλενωτικών ελληνόφωνων ιερέων της Κρήτης. Το σχολείο αυτό λειτούργησε ολόκληρο τον 16ο αιώνα υπό τον έλεγχο των φιλενωτικών και η διδασκαλία σε αυτό ήταν δωρεάν.
Η δημιουργία του σχολείου έχει γίνει αντικείμενο διιστάμενων απόψεων από τους μελετητές. Έχει αποδοθεί στο ενδιαφέρον του Βησσαρίωνα για τις ελληνόφωνες περιοχές, στην προσπάθειά του για την Ένωση των Εκκλησιών, αλλά και γενικότερα έχει θεωρηθεί δημιούργημα της θρησκευτικής πολιτικής της Βενετίας, η οποία ασκούσε προπαγάνδα υπέρ του καθολικισμού. Το συγκεκριμένο σχολείο ασκούσε όπως ήταν φυσικό φιλενωτική δράση. Γεγονός πάντως είναι ότι αντιμετωπίστηκε αρνητικά από τους περισσότερους ορθόδοξους κατοίκους του Χάνδακα.
Θα πρέπει βέβαια να επισημάνουμε, έστω με επιφυλάξεις, το ότι η επί έναν και πλέον αιώνα λειτουργία του σχολείου δείχνει ότι η δίψα για μάθηση που υπήρχε, αλλά και η ποιότητα ενός τέτοιου κληροδοτήματος, ήταν δυνατόν να παραμερίσουν τις θρησκευτικές αναστολές.
Σχολείο της καθολικής επισκοπής, Χάνδακας
Δωρεάν εκκλησιαστικό σχολείο της επισκοπής, από το οποίο αποφοιτούσαν οι μέλλοντες ιερωμένοι της Καθολικής Εκκλησίας.
Σχολείο της καθολικής επισκοπής Ρεθύμνης
Σχολείο της καθολικής επισκοπής Χανίων
Σχολεία εκκλησιαστικά, με δωρεάν εκπαίδευση και σκοπούς ανάλογους με το παραπάνω.
Σχολείο της μονής του Αγίου Φραγκίσκου των Φραγκισκανών, Χάνδακας
Εκκλησιαστικό δημόσιο σχολείο, ανάλογο με τα παραπάνω. Γνωρίζουμε ότι σε αυτό φοίτησε κατά τα μέσα του 14ου αιώνα ο Πέτρος Φιλάργης (1340-1410), μετέπειτα καθηγητής στα πανεπιστήμια του Παρισιού και της Παβίας, και πάπας με το όνομα Αλέξανδρος ο Ε’ από το 1409 ως το θάνατό του το 1410 κατά τη διάρκεια του δυτικού σχίσματος.
Σχολείο της μονής του Αγίου Πέτρου των Δομινικανών, Χάνδακας
Εκκλησιαστικό σχολείο των Δομινικανών, ανάλογο και αυτό με τα παραπάνω.
Σχολείο της ορθόδοξης μονής της Αγίας Αικατερίνης του Σινά, Χάνδακας
Ορθόδοξο εκκλησιαστικό σχολείο με δωρεάν επίσης φοίτηση, στο οποίο αναφέρεται ότι είχαν φοιτήσει ο Κύριλλος Λούκαρις (1572-1638), πατριάρχης Αλεξανδρείας και Κωνσταντινουπόλεως, καθώς και ο Μελέτιος Πηγάς (1550-1601), πατριάρχης Αλεξανδρείας και τοποτηρητής του Οικουμενικού Θρόνου.
Σχολή εκκλησιαστικής δυτικής μουσικής στον Άγιο Τίτο, Χάνδακας
Μουσικό σχολείο για κληρικούς, που λειτούργησε από το 1474 μέχρι το 1544.
ΑΚΑΔΗΜΙΕΣ
Πολλοί από τους Κρήτες που είχαν την ευκαιρία να σπουδάσουν στο εξωτερικό, κυρίως, όπως έχουμε πει, στα πανεπιστήμια της Ιταλίας, επιστρέφουν στο νησί και μεταφέρουν εκεί τα αγαθά του ιταλικού πολιτισμού, με ευεργετικές συνέπειες για την πνευματική πορεία του νησιού. Οι δραστηριότητες αυτών των Ακαδημιών βοήθησαν πολύ στην πολιτιστική προσέγγιση των δύο κοινοτήτων, τους Βενετούς και τους Έλληνες.
Οι Ακαδημίες ήταν σχολές με την έμμεση σημασία της λέξης. Επρόκειτο για πνευματικούς συλλόγους κατά τα πρότυπα ανάλογων κύκλων της Δύσης, σκοπός των οποίων ήταν η καλλιέργεια των γραμμάτων, των τεχνών και των επιστημών, όπως επίσης η ενίσχυση και διάδοση της δραματικής τέχνης.
Γνωρίζουμε τρεις Ακαδημίες:
Ακαδημία των Stravaganti, Χάνδακας
Ιδρύθηκε κατά το 1590 και έχει χαρακτηρισθεί από τον καθηγητή Νικόλαο Παναγιωτάκη ως «ένα από τα σημαντικότερα ιδρύματα του είδους στην Ευρώπη εκείνης της εποχής». Συγκεκριμένα μέλη της με πλούσιο λογοτεχνικό έργο ήταν ο ιδρυτής της Ανδρέας Κορνάρος, ο Δανιήλ Φουρλάνος, ο Giambattista Basile, ο Nicoló Bon, κ.ά., ενώ και πολλοί Έλληνες του Χάνδακα είχαν συμμετοχή στην Ακαδημία αυτή. Η Ακαδημία σχετίζεται με την ακμή της κρητικής λογοτεχνίας, καθώς και με τη θεατρική δραστηριότητα που είχαν αναπτύξει τα μέλη της. Γράφτηκαν από μέλη της θεατρικά και ποιητικά έργα στα ιταλικά, τα λατινικά και τα ελληνικά.
Ακαδημία των Vivi, Ρέθυμνο
Μια από τις παλαιότερες –ίσως η παλαιότερη– κρητικές Ακαδημίες. Ιδρύθηκε το 1562. Ελάχιστα πράγματα γνωρίζουμε γι’ αυτήν, με σημαντικότερα τον λόγο που εκφώνησε κατά την ίδρυσή της ο Βενετοκρητικός φιλόσοφος, λόγιος και μαθηματικός Francesco Barozzi (1537-1604), μια πολυσχιδής προσωπικότητα της Κρήτης, καθώς και το γεγονός ότι υπήρξε μια Ακαδημία βραχύβια.
Ακαδημία των Sterili, Χανιά
Ιδρύθηκε το 1637 ως σωματείο λογίων που είχαν σκοπό την καλλιέργεια των γραμμάτων. Είχε και αυτή βραχύβια δράση.
ΙΔΙΩΤΕΣ ΔΑΣΚΑΛΟΙ
Ιωάννης Συμεωνάκης (1402-1450)
Πρωτοπαπάς του Χάνδακα, ιδιωτικός διδάσκαλος, αλλά και σημαντικός λόγιος και κωδικογράφος. Γι’ αυτόν ένας σημαντικός λόγιος της Αναγέννησης, ο Rinucio Aretino, γράφει ότι υπήρξε “vir nostrae aetatis literattisimus”, δηλαδή «ένας από τους πιο μορφωμένους ανθρώπους της εποχής μας.
Ο Συμεωνάκης εκτός από τη διδασκαλία του είναι και ο ίδιος συγγραφέας και παράλληλα αντιγράφει αρχαία κείμενα, αλληλογραφεί με εξέχοντες λογίους της εποχής και έχει το χάρισμα να εμπνέει τους νέους. Είναι συμπαθής χαρακτήρας και ανθρωπιστής με κάθε έννοια της λέξης.
Θωμάς Τριβιζάνος (16ος αιώνας)
Κρητικός ευγενής, νομικός, απόφοιτος του Πανεπιστημίου της Πάδοβας. Αναφέρεται ότι δίδαξε ελληνικά, ανάμεσα σε άλλους και στον μητροπολίτη Φιλαδελφείας Γαβριήλ Σεβήρο και στον επίσκοπο Κυθήρων Μάξιμο Μαργούνιο.
Gaspare Viviani ( -1605)
Καθολικός επίσκοπος Σητείας και Ιεράπετρας. Δίδαξε λατινικά σε πολλούς επιφανείς λογίους της εποχής.
ΚΕΡΚΥΡΑ
ΣΧΟΛΕΣ
«Κοινό φροντιστήριο», του Νικηφόρου Θεοτόκη
Σχολείο που ίδρυσε στην Κέρκυρα ο Νικηφόρος Θεοτόκης (1731-1800) με τον Ιερεμία Καββαδία (1693-π. 1770), το οποίο φέρεται να λειτούργησε από το 1758 ως το 1766. Επρόκειτο για ιδιωτική πρωτοβουλία του Νικηφόρου Θεοτόκη, λειτούργησε όμως δωρεάν. Σκοπός του ήταν η προώθηση και των κλασικών σπουδών και των θετικών επιστημών. Διδάχθηκε μια ευρεία ποικιλία μαθημάτων, όπως ελληνική και ιταλική λογοτεχνία, γραμματική, ρητορική, φιλοσοφία, γεωγραφία, φυσική και μαθηματικά.
Ο Νικηφόρος Θεοτόκης υπήρξε ο ίδιος μαθητής του Ιερεμία Καββαδία, από τον οποίο έλαβε την εγκύκλια παιδεία. Σε νεαρή ηλικία έφυγε για την Ιταλία, όπου παρακολούθησε μαθήματα στο πανεπιστήμιο της Μπολώνιας και της Πάδοβας. Επέστρεψε στην Ελλάδα κατά το 1754 και έγινε μοναχός. Ακολούθησε εκκλησιαστική καριέρα στη Ρωσία προσκελημένος εκεί από τον Ευγένιο Βούλγαρη. Θεωρείται ένας από τους Δασκάλους του Γένους.
Ο Ιερεμίας Καββαδίας ήταν οικοδιδάσκαλος με καταγωγή από την Ιθάκη (κατ’ άλλους από τη Λευκάδα), εφημέριος για περίπου 40 χρόνια του ναού της Παναγίας των Ξένων στην Κέρκυρα. Εκεί δίδαξε, αναγνωρισμένος από τις βενετικές αρχές, τα ελληνικά γράμματα. Σπούδασε στην Ιταλία.
Το σχολείο του Θεοτόκη είχε μια σειρά από δασκάλους αναγνωρισμένου κύρους. Φυσική και μαθηματικά δίδαξαν ο Giovani Poleni (1683-1761), καθηγητής αστρονομίας, φιλοσοφίας και φυσικής στο Πανεπιστήμιο της Πάδοβας, και ο Eustachio Zanotti (1709-1782), μαθηματικός και αστρονόμος. Ιταλόφωνοι δάσκαλοι ανέλαβαν τη διδασκαλία της λατινικής γλώσσας και γραμματείας. Ο Καββαδίας δίδαξε γραμματική και ο ίδιος ο Θεοτόκης δίδαξε φιλοσοφία και μαθηματικά.
Στο εκπαιδευτήριο αυτό ήταν γραμμένοι περίπου 50 μαθητές ελληνικών οικογενειών. Παρ’ όλα αυτά, το σχολείο ήταν ανοιχτό σε όλους, πλούσιους και φτωχούς, ντόπιους και ξένους, και μάλιστα αυτό ήταν προαπαιτούμενο για να υπάρχει δωρεάν διδασκαλία.
Ο Θεοτόκης ήταν πραγματικά πρωτοπόρος. Η διδασκαλία και το πρόγραμμα της σχολής του ήταν εμπλουτισμένα με γνώσεις σχετικά με την ευρωπαϊκή γραμματολογία.
Εκκλησιαστικό κολλέγιο ή σεμινάριο
Πρόκειται για την Ιερατική Σχολή των Δυτικών, που ιδρύθηκε το 1568 υπό την διεύθυνση του καθολικού αρχιεπισκόπου Κερκύρας Antonio Cocco και αποστολή του ήταν η επιμόρφωση των καθολικών ιερωμένων. Όμως λόγω του ότι δεν υπήρχαν πλέον πολλοί μαθητές, η σχολή έκλεισε το 1780.
Σχολείο στη Χώρα της Κέρκυρας
Κοινό σχολείο, δηλαδή που δεχόταν οποιονδήποτε ήθελε να μάθει γράμματα. Λειτούργησε ανάμεσα στο 1765 και το 1767, με δάσκαλο τον Ανδρέα Πετριτζόπουλο και σε εκτέλεση της διαθήκης του Πρόσφορου Μαρίνη. Είχε ορθόδοξο προσανατολισμό και διδάσκονταν γραμματική, λογική, μεταφυσική, κτλ.
Σχολείο του Αγίου Φραγκίσκου
Εκκλησιαστικό σχολείο που απευθυνόταν στους δόκιμους μοναχούς. Διακεκριμένοι απόφοιτοί του ήταν ο fra Antonio Garzoni, αρχηγός των φραγκισκανών κοινοβιακών και επικεφαλής των ιεραποστολών, καθώς και οι κοινοτικοί διδάσκαλοι στην Κέρκυρα του πρώτου μισού του 17ου αιώνα fra Santo Servò και fra Roberto Tabo.
Δημόσιο σχολείο της Κέρκυρας
Άρχισε να λειτουργεί κάπου ανάμεσα στο 1535 και στο 1546 (οι απόψεις διίστανται). Παρείχε γνώσεις στοιχειώδους εκπαίδευσης, αν και το γεγονός ότι σε αυτό δίδαξαν γνωστοί κερκυραίοι λόγιοι όπως ο Αλέξανδρος Ραρτούρος και ο Τζώρτζης Έπαρχος, καθώς και το γεγονός ότι διδάσκονταν εκκλησιαστική μουσική και κήρυγμα, έχει κάνει κάποιους ερευνητές να υποθέσουν ότι μπορεί να λειτούργησε παράλληλα και ως εκπαιδευτήριο ανώτερης μόρφωσης, ίσως για ορισμένους μαθητές που ήθελαν να γίνουν ιερείς.
Σχολείο στη μονή της Αγίας Ιουστίνας
Εκκλησιαστικό καθολικό σχολείο των φραγκισκανών μεταρρυθμισμένων, προορισμένο για τα παιδιά των πλουσιότερων οικογενειών, που αναζητούσαν σπουδές για να τα προετοιμάσουν για την εισαγωγή τους στα ιταλικά πανεπιστήμια.
ΚΕΦΑΛΛΟΝΙΑ
ΣΧΟΛΕΣ
Δημόσιο σχολείο Κεφαλλονιάς
Δεν γνωρίζουμε αν επρόκειτο πραγματικά για θεσμοθετημένο δημόσιο σχολείο. Γνωρίζουμε όμως ότι το 1563 η Κοινότητα του νησιού ζήτησε από τη Γερουσία, λόγω της γενικευμένης αμάθειας και αθλιότητας που επικρατούσε στο νησί, να στείλει έναν δάσκαλο κι έναν γιατρό. Η Γερουσία ανταποκρίθηκε και στα δύο αιτήματα, καθορίζοντας αυτοί που εστάλησαν να αμείβονται από το δημόσιο ταμείο. Η σχολή που δημιουργήθηκε είχε έναν δάσκαλο.
Σχολείο του ιερομόναχου Γεράσιμου Νοταρά
Ιδιωτικό σχολείο, το πρώτο γνωστό για την Κεφαλλονιά, που το ίδρυσε ο ιερομόναχος Γεράσιμος Νοταράς (1506-1579) –και μετέπειτα Άγιος Γεράσιμος– στο μοναστήρι της Νέας Ιερουσαλήμ στα Ομαλά και δίδαξε σε αυτό πιθανότατα μέχρι το θάνατό του.
Σχολή του ιεροδιδασκάλου Κιγάλα του Κυπρίου, Ληξούρι
Ιδιωτικό εκπαιδευτήριο που ιδρύθηκε το 1563 στο Ληξούρι υπό την διεύθυνση του ιδίου.
Εκπαιδευτήριο των αδελφών Λειχούδη, Ληξούρι
Ιδρύθηκε γύρω στα 1670. Ιδρυτές ήταν οι αδελφοί Ιωαννίκιος (1633-1717) και Σοφρώνιος Λειχούδης (1652-1730), οι οποίοι αφού σπούδασαν στην Ιταλία και αναγορεύτηκαν διδάκτορες, δίδαξαν σε σχολεία της Κεφαλλονιάς, της Μακεδονίας, της Θεσσαλίας και της Κωνσταντινούπολης, και κατόπιν εστάλησαν από τον πατριάρχη στη Ρωσία όπου εδίδαξαν στην Ακαδημία της Μόσχας αρχαία ελληνικά, λατινικά, ρητορική και φιλοσοφία.
Σχολή του Βικέντιου Δαμοδού
Ονομαστή ιδιωτική σχολή που ιδρύθηκε το 1723 από τον Βικέντιο Δαμοδό (1700-1752), η οποία αναδείχθηκε πολύ γρήγορα σε μια από τις πιο αξιόλογες των Επτανήσων, προσελκύοντας μαθητές από όλη την Ελλάδα. Ανάμεσα στους μαθητές ήταν ο Νικόλαος Μαυροειδής, ο Νικόδημος Καρούσος, ο Μιχαήλ Φραντζής, ο Αντώνιος Μοσχόπουλος, ενώ πιθανολογείται ότι φοίτησε εκεί και ο Ευγένιος Βούλγαρης.
Τα μαθήματα περιλάμβαναν τη φιλοσοφία, τη θεολογία, την ηθική και τη ρητορική. Ο Δαμοδός στο έργο και τη διδασκαλία του προσπάθησε να απομακρυνθεί από τον δυτικό σχολαστικισμό και να αφομοιώσει τις αρχές της καρτεσιανής σκέψης, συνδυάζοντάς τες με την αριστοτελική οντολογία. Υπήρξε με αυτόν τον τρόπο ένας από τους πρώτους εισηγητές των σύγχρονων ευρωπαϊκών φιλοσοφικών ρευμάτων στην ελληνική εκπαίδευση, και μάλιστα στην απλή γλώσσα της εποχής του, την οποία έκρινε ως την καταλληλότερη για τη διδασκαλία και την αφομοίωση των σύγχρονων ιδεών.
Ο Δαμοδός είχε και πλούσιο συγγραφικό έργο. Έχουν διασωθεί περίπου 140 χειρόγραφά του που αφορούν σε εγχειρίδια σχετικά με τα μαθήματα της σχολής του, καθώς και πολλές πραγματείες. Το έργο του γνώρισε ευρεία διάδοση και στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
ΤΗΝΟΣ
ΣΧΟΛΕΙΑ
Σχολεία επί αρχιερατείας του επισκόπου Γεωργίου Περπινιάνη
Η αρχιερατεία του επισκόπου Γεωργίου Πέρπινιάνη (1594-1619) ήταν πολύ σημαντική για δύο κυρίως λόγους: πρώτον, λόγω της κρισιμότητας της πολιτικής κατάστασης, επειδή στη Βενετία τον κυβερνόν κόμμα, οι λεγόμενοι “Giovani” απαιτούσαν την απόλυτη υποταγή των χριστιανικών αρχών στις πολιτικές, και δεύτερον, λόγω της πολυεπίπεδης δραστηριότητας του επισκόπου. Ο συγκεκριμένος επίσκοπος στάθηκε πιστός στην Αγία Έδρα, κάτι που τον έφερε σε σύγκρουση με τις βενετικές αρχές, και δημιούργησε ένα δικό του πρόγραμμα που αποσκοπούσε στην ανύψωση της χριστιανικής πίστης.
Στο θέμα τώρα των σχολείων, όπως επισημαίνει ό ίδιος σε μια έκθεσή του του 1611, διαπίστωνε πως τα μικρά σχολεία που ο ίδιος είχε ιδρύσει στα χωριά για τα παιδιά των χωρικών είχαν προοδεύσει και υπήρχε μεγάλη ανταπόκριση γι’ αυτά, και σε ότι αφορούσε τη χριστιανική μόρφωση υπήρχαν θετικά αποτελέσματα. Από αυτό συμπεραίνουμε ότι θα επρόκειτο για εκκλησιαστικά σχολεία με καθολικό προσανατολισμό. Από την άλλη μεριά, γνωρίζουμε ότι την εποχή αυτή οι ορθόδοξοι ιερείς στην Τήνο είναι περισσότεροι από τους καθολικούς, παρά το γεγονός ότι οι καθολικές ενορίες υπερτερούν πολύ σε αριθμό. Έτσι δεν μπορούν να βγουν ασφαλή συμπεράσματα για το είδος των σχολείων. Σ’ αυτό έρχεται να προστεθεί και το γεγονός πως η βενετική διοίκηση προωθούσε τα εκκλησιαστικά σχολεία αλλά και τα δημόσια σχολεία στοιχειώδους εκπαίδευσης, ακόμα και στις μικρότερες περιοχές.
ΖΑΚΥΝΘΟΣ
ΣΧΟΛΕΣ
Δημόσιο σχολείο Ζακύνθου
Γύρω στα 1556 με 1557 μία πρεσβεία από την Κοινότητα της Ζακύνθου πήγε στη Βενετία προκειμένου να πάρει έγκριση για διορισμό δημόσιου δασκάλου της ελληνικής γλώσσας. Η έγκριση δόθηκε και μάλιστα ο δόγης ενέκρινε την ίδρυση σχολείου. Αυτό ήταν για πολύν καιρό μια μεγάλη επιθυμία των Ζακυνθίων. Σε αυτό το σχολείο διδάσκονταν η αρχαία και νεώτερη ελληνική γλώσσα, η λατινική, η ιταλική, καθώς και όλα τα εγκύκλια μαθήματα.
Το σχολείο αυτό δεν είναι με βεβαιότητα γνωστό πότε λειτούργησε κανονικά. Γνωρίζουμε ότι η εκλογή του δασκάλου έγινε από το Συμβούλιο, αλλά δεν αναφέρεται με βεβαιότητα αν η εκλογή αυτή έγινε αμέσως μετά την πρεσβεία του 1556-1557 ή αργότερα. Υπάρχουν διάφορες εκδοχές μελετητών, τις οποίες αναφέρει η Τζιβάρα. Αναφέρεται για παράδειγμα ότι το 1576, δηλαδή 20 χρόνια μετά την πρώτη άδεια, το σχολείο συνέχιζε κανονικά τη λειτουργία του. Αλλού αναφέρεται ότι η άδεια δόθηκε το 1580 και ότι το σχολείο θα κάλυπτε τις ανάγκες όχι μόνο των κατοίκων της Ζακύνθου αλλά και των κατοίκων της Πελοποννήσου και της Ναυπάκτου. Έχουμε στοιχεία για το έτος 1626, όπου μαρτυρείται ένας σημαντικός αριθμός μαθητών: κατά τον μελετητή Δε Βιάζη αναφέρονται 40 ευγενείς, 100 αστοί, 72 όχλος, 50 χωρικοί, 20 Πελοποννήσιοι, δύο Εβραίοι.
Στα χρόνια της επισκοπείας του Gozadino (1654-1673), για τα οποία έχουμε και τις περισσότερες πληροφορίες, το δημόσιο σχολείο συνέχιζε να λειτουργεί κανονικά και φοιτούσαν τόσο Λατίνοι όσο και Έλληνες. Σε αναφορά του προς την Propaganda Fide του 1660 ο αρχιεπίσκοπος Κερκύρας αναφέρει ότι η Κοινότητα της Ζακύνθου εξέλεγε έναν δάσκαλο του λατινικού δόγματος για να διδάσκει τα παιδιά των Ελλήνων. Αν και έχει αναφερθεί ότι ο λατίνος δάσκαλος δίδασκε όλα τα εγκύκλια μαθήματα, πιο πιθανό φαίνετια ότι δίδασκε μόνο λατινική γραμματική. Σημαντικοί δάσκαλοι της εποχής αυτής ήταν ο μοναχός Φραγκίσκος Ιάκωβος Συρίγος (1645-1648 και 1651-1655), ο ιερέας Αναστάσιος Γραδενίγος (1648-1651), ο Φραγκίσκος Μεσσήνας το 1655 και ο Σωφρόνιος Καλλονάς το 1660.
Σχολείο της λατινικής επισκοπής Ζακύνθου
Το σχολείο αυτό λειτούργησε από το πρώτο μισό του 17ου αιώνα και βρισκόταν στον καθεδρικό ναό του Αγίου Μάρκου. Η διδασκαλία γινόταν δωρεάν και οι δάσκαλοι πληρώνονταν από τον επίσκοπο.
Τις περισσότερες πληροφορίες για το σχολείο τις έχουμε, όπως και για το προηγούμενο, από για την περίοδο 1654-1673, όταν επίσκοπος ήταν ο Francesco Gozadino, πρωσοπικότητα πολύ αμφιλεγόμενη, που κατηγορήθηκε επανειλημμένα από τους ομόδοξούς του ιερείς για την τακτική του απέναντι στους ορθόδοξους, τους οποίους θεωρήθηκε ότι υπεράσπιζε υπέρ το δέον. Κατηγορήθηκε επίσης για τη συγκάλυψη σκανδάλων ομοδόξων μοναχών και για την επέμβασή του στο διδακτικό έργο άλλων.
Στο συγκεκριμένο σχολείο διδασκόταν η χριστιανική διδασκαλία, η οποία καλλιεργούνταν ιδιαίτερα εκείνη την εποχή μετά από διάταγμα του μετέπειτα πάπα Ιννοκέντιου του ΙΑ’. Η διδασκαλία γινόταν από μεταφρασμένο στα ελληνικά κείμενο, προφανώς της Κατήχησης του καρδινάλιου Bellarmino.
Σύμφωνα με επιστολή του επισκόπου Gozadino προς τον Προβλεπτή Ζακύνθου, το 1659 φοιτούσαν στη σχολή 12-14 μαθητές.
Η λειτουργία αυτού του σχολείου συνάντησε την αντίθεση πολλών λατίνων μοναχών που ζούσαν στο νησί ως μισιονάριοι. Κατηγορώντας τον Gozadino ότι ευνοούσε δικούς του ανθρώπους, και οι φραγκισκανοί και οι δομινικανοί μοναχοί απέτρεπαν τους μαθητές τους από το να το παρακολουθήσουν.
Η λειτουργία του σχολείου ουσιαστικά αναπλήρωνε την έλλειψη Σεμιναρίου στο νησί, εγχείρημα το οποίο ουδέποτε υλοποιήθηκε.
Σχολείο του μοναστηρίου του Αγίου Φραγκίσκου
Επρόκειτο για μοναστήρι που ανήκε στο μοναστικό τάγμα των minori conventuali. Ο μισιονάριος fra Carlo Ubicini που έμενε σε αυτό το μοναστήρι ζήτησε από τον επίσκοπο Gozadino και έλαβε την άδεια να ανοίξει σχολείο στον Γιαλό της Ζακύνθου, έξω από το μοναστήρι του. Μετά από τον θανατό του το 1659 τη διδασκαλία στους μαθητές του συνέχισε ο επίσης μισιονάριος Fra Mansueto Lambardi. Ο τελευταίος ανέλαβε τη σχολή μετά από μια αρκετά επεισοδιακή διαδικασία, αλλά τελικά δεν άλλαξε ούτε τον τόπο, ούτε τις μεθόδους, ούτε τους μαθητές του Ubicini, πράγμα που προξένησε ικανοποίηση σε όλους.
Γενικά γνωρίζουμε ότι στα σχολεία των μισιοναρίων φοιτούσαν παιδιά και Ελλήνων και Λατίνων.
Σχολείο του ναού της Υπεραγίας Θεοτόκου των Χαρίτων
Εκκλησιαστικό σχολείο που το συντηρούσαν στον προαναφερθέντα ναό φραγκισκανοί μισιονάριοι και στο οποίο διδάσκονταν αρχαία ελληνικά, ιταλικά, λατινικά, θεολογία, φιλοσοφία, γραμματολογία, κ.ά.
ΛΕΥΚΑΔΑ
Σχολείο στο Κοινόβιο του Παντοκράτορα
Εκκλησιαστικό σχολείο όπου διδάσκονταν τα λατινικά και τα ιταλικά. Για την ίδρυση δημόσιου σχολείου στη Λευκάδα πρώτη νύξη γίνεται σε έκθεση του προνοητή Sebastiano Morosini τον 18ο αιώνα.
H. O.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου