«Στις γειτονιές της φυσικής» του Λιούις Επστάιν

Συγγραφέας: Lewis Epstein
Τίτλος πρωτοτύπου: Thinking Physics is Gedanken Physics
Είδος έργου: Φυσική και κοσμολογία
1η έκδοση στην αγγλική γλώσσα: 1979
Ελληνικός τίτλος: Στις γειτονιές της φυσικής
Μετάφραση: Νιγιάννης Ανδρέας
Επιστημονική επιμέλεια: Αλέξανδρος Μάμαλης
Γλωσσική επιμέλεια: Νικόλας Ντάϊκος
Εκδόσεις: Κάτοπτρο
Έτος έκδοσης: 2002

**Γράφει ο Γιάννης Παπακωνσταντίνου
Φυσικός

Είναι σωστό να πιστεύουμε ότι η επιστήμη μπορεί να γνωρίζει με απόλυτη ακρίβεια ό,τι ισχυρίζεται κατά καιρούς;

Διαβάζοντας επιστημονικά βιβλία, έρευνες, μελέτες κτλ., σχηματίζουμε την εντύπωση ότι οι επιστήμονες γνωρίζουν με ακρίβεια καθετί που αφορά τη δομή και τη λειτουργία του κόσμου μας. Αυτό όμως δεν είναι η αλήθεια. Η αλήθεια είναι ότι οι επιστήμονες γνωρίζουν με σχετική ακρίβεια τι δεν είναι και πώς δεν λειτουργεί ένα φυσικό σύστημα. Για ποιο λόγο όμως; Η φυσική είναι κλάδος που δεν απαρνιέται τη λογική, αλλά δεν πατάει απόλυτα σ’ αυτήν όπως η γεωμετρία. Στη φυσική οι απόψεις διαμορφώνονται μέσα από πειράματα που τρέφουν την σκέψη, δημιουργούν τις ιδέες και τις ελέγχουν συνεχώς. με άλλα λόγια, τις στερεώνουν καλύτερα, τις αναθεωρούν ή τις απορρίπτουν. Το εργαστήριο του πειραματιστή, το τηλεσκόπιο του αστρονόμου, το μικροσκόπιο του χημικού, είναι ο Άρειος Πάγος των φυσικών επιστημών. Παρατηρώντας ένα υλικό σώμα σχήματος ορθογωνίου ίσως να μη μπορούμε να πούμε με σιγουριά ότι αυτό είναι ορθογώνιο ή τετράγωνο είμαστε όμως απόλυτα βέβαιοι ότι δεν είναι κυκλικός δίσκος.

Οι διάφορες θεωρίες μπορούν να ανασκευάζονται με βεβαιότητα, σίγουρα πάντως δεν μπορούν να υπάρχουν αμετάκλητες. Κανείς δεν είναι σε θέση να ξέρει ακριβώς πώς είναι ένα άτομο ή ένα ηλεκτρόνιο, μπορεί όμως πλέον στην εποχή μας να λέει με βεβαιότητα ότι ένα άτομο δεν έχει κέρατα κι ένα ηλεκτρόνιο δεν τραγουδάει.

Τελικά αυτό που μένει είναι ο απαράβατος νόμος της εξέλιξης και η εγγενής διάθεση του ανθρώπου για συνεχή αναζήτηση.

Γ. Π.

Πληροφορίες για το βιβλίο: https://katoptro.gr/