"Ο άνθρωπος που αποκρυπτογράφησε τη Γραμμική Β" του Άντριου Ρόμπινσον

Συγγραφέας: Andrew Robinson
Τίτλος πρωτοτύπου: The man who deciphered Linear B: The story of Michael Ventris
1η έκδοση στην αγγλική γλώσσα: Thames and Hudson, 2002
Ελληνικός τίτλος: Ο άνθρωπος που αποκρυπτογράφησε τη Γραμμική Β: Η ιστορία του Μάικλ Βέντρις
Μετάφραση: Ιωάννης Ν. Αρβανίτης
Διορθώσεις: Θεοδώρα Τσίγκα
Εκδόσεις: Πατάκης
Σειρά: Ντοκουμέντα - Βιογραφίες
Έτος 1ης έκδοσης: 2004


Λίγο μετά τα μεσάνυχτα της 5ης προς 6η Σεπτεμβρίου του 1956, σε μια παρακαμπτήριο βόρεια του Λονδίνου ένα αυτοκίνητο προσέκρουσε βίαια σ' ένα σταθμευμένο φορτηγό. Ο οδηγός του αυτοκινήτου βρήκε ακαριαίο θάνατο σε ηλικία 34 ετών κι εκείνη τη στιγμή η ελληνική αρχαιολογία και γλωσσολογία έχαναν τον φύλακα-άγγελό τους, τον άνθρωπο που αποκάλυψε στην επιστημονική κοινότητα σε ποια γλώσσα τραγούδησαν οι Σειρήνες.

Ο Μάικλ Βέντρις (1922-1956) δεν ήταν αυτό που θα λέγαμε ο "μέσος άνθρωπος". Αρχιτέκτονας στο επάγγελμα -και μάλιστα από τους πολύ καλούς και πρωτοπόρους-, είχε από μικρός ιδιαίτερη έφεση στις ξένες γλώσσες. Μιλούσε περίπου δέκα από αυτές, ανάμεσά τους γαλλικά, γερμανικά, πολωνικά, σουηδικά, αρχαία ελληνικά και λατινικά. Παράλληλα είχε ένα ανήσυχο μυαλό, ήταν έντονα αντισυμβατικός, ειλικρινής, με αρκετή συστολή και έλλειψη εγωισμού. Είχε πάθος με τις υποβρύχιες καταδύσεις και με το σκι. Του άρεσαν οι κατασκευές διαφόρων πραγμάτων. Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου υπηρέτησε στη ΡΑΦ και ειδικεύτηκε στο σπάσιμο γερμανικών κωδικών.

Η αποκρυπτογράφηση το 1952 της Γραμμικής Β, της γραφής που βρέθηκε σε πήλινες πινακίδες στην Κνωσσό, τις Μυκήνες, την Πύλο, την Τίρυνθα και αλλού, ήταν έργο ολότελα δικό του, σε μια εποχή που ελάχιστοι πίστευαν ότι η γραφή αυτή αποτύπωνε την ελληνική γλώσσα. Το δυσκολότατο αυτό έργο θεωρείται ένα από τα κορυφαία έργα αποκρυπτογράφησης που έχουν ποτέ επιτευχθεί.

Στο τέλος της αποκρυπτογράφησης, και με την αποφασιστική βοήθεια του κλασικού φιλολόγου και ελληνιστή του Πανεπιστημίου του Καίμπριτζ Τζων Τσάντγουικ (1920-1998) δεν έμεινε καμιά αμφιβολία ότι η γλώσσα ήταν μια πρώιμη μορφή ελληνικών. Δεδομένου ότι οι πινακίδες χρονολογήθηκαν περίπου από το 1450 ως το 1200 π.Χ., αυτό χάρισε στα ελληνικά -για τα οποία μέχρι τότε θεωρούνταν ότι τα αρχαιότερα δείγματα ήταν τα έπη του Ομήρου-, περίπου 7 αιώνες ζωής προς τα πίσω.

Το βιβλίο αυτό, ένα αριστούργημα προσωπικής έρευνας και λατρείας για το έργο του σημαντικού αυτού ανθρώπου, δεν πρέπει να λείπει από καμιά βιβλιοθήκη.

Η.Ο.