Pervigilium Veneris

Cras amet qui numquam amavit quique amavit cras amet.

Αύριο θα αγαπήσει αυτός που ποτέ δεν αγάπησε
κι αυτός που αγάπησε, αύριο θα αγαπήσει.

Το Ξενύχτι της Αφροδίτης (Pervigilium Veneris) είναι ένα από τα μαγευτικότερα ποιήματα της λατινικής λογοτεχνίας. Γραμμένο ανάμεσα στον 2ο και τον 4ο αι. κρατάει ακόμα καλά κρυμμένο το μυστικό τού ποιος είναι ο συγγραφέας του. Ορισμένοι μελετητές θεωρούν ότι γράφτηκε από τον Φλώρο (2ος αι.) κι άλλοι ότι δημιουργός του ήταν ο Τιβεριανός (4ος αι.) Όπως και να 'χει, πρόκειται για ένα ποίημα που προμηνά με τρόπο θαυμαστό και παράξενο τον ερχομό της μεσαιωνικής λατινικής ποίησης.

Από το βιβλίο του Rose Ιστορία της λατινικής λογοτεχνίας (μετ. Κ. Χ. Γρόλλιου) η υπόθεση του ποιήματος:

Η σκηνή είναι η Σικελία. Η εποχή άνοιξη. Αύριο θα γίνει μια γιορτή για την Αφροδίτη και στο μεταξύ εκείνη γλεντοκοπά μέσα στα δάση όλη τη νύχτα. Μια επωδός (Cras amet qui numquam amavit quique amavit cras amet) που διαιρεί το ποίημα σε στροφές άνισου μήκους, προσκαλεί όλους αυτούς που αγάπησαν ή δεν αγάπησαν να αγαπήσουν τη μέρα που έρχεται αύριο. Ο ποιητής τη χαιρετά σαν τη μεγαλύτερη θεά της αύξησης, αλλά τελειώνει σ' ένα τόνο απροσδόκητα λυπηρό. Η δική του άνοιξη δεν θα φτάσει, αυτός δεν μοιάζει με το αηδόνι που κελαηδεί στην Αφροδίτη και σ' εκείνους που την ακολουθούν, γιατί ο ποιητής δε θα διακόψει ποτέ τη σιωπή του.

Στην ιστοσελίδα της Bibliotheca Augustana ολόκληρο το ποίημα στα λατινικά.