"Οι άγνωστες εποχές του ελληνικού σκακιού" του Παναγή Σκλαβούνου

   Συγγραφέας: Παναγής Α. Σκλαβούνος
   Τίτλος πρωτοτύπου: Οι άγνωστες εποχές του ελληνικού σκακιού
   Είδος έργου: Σκακιστική ιστορία
   Εκδόσεις: Οσελότος
   Έτος 1ης έκδοσης: 2017
 

 

 

 

 

 

Μέχρι πριν από λίγα χρόνια η ιστορία του ελληνικού σκακιού ήταν σχεδόν άγνωστη. Ενώ για χώρες όπως η Ισπανία, η Ιταλία, η Γαλλία γνωρίζαμε βιβλία που είχαν εκδοθεί ήδη από τον Μεσαίωνα, γνωρίζαμε τα ονόματα και την ιστορία μεγάλων σκακιστών του παρελθόντος καθώς και τις παρτίδες τους, τουρνουά που είχαν γίνει κτλ., οι αντίστοιχες γνώσεις μας για το ελληνικό σκάκι έφταναν δεν έφταναν μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα, κι αυτές λειψές. Βλέπετε, μέχρι εποχές πολύ πρόσφατες, το σκάκι ήταν σχεδόν ανυπόληπτο στη χώρα μας, περιοριζόταν στα καφενεία και σε ιδιωτικές συναντήσεις, και πολλές κυβερνήσεις το κατέτασσαν στην κατηγορία των «τυχερών παιγνίων»! Όμως στην Ευρώπη είχε ήδη κατακτήσει τη θέση που του άξιζε ως ο βασιλιάς των παιχνιδιών. 

Το 1984 έγινε η πρώτη σοβαρή προσπάθεια για την ανάδειξη της ιστορίας του σκακιού από τον πρώην πρωταθλητή Ελλάδας και μελετητή Κώστα Χατζιώτη. Στο βιβλίο του Το σκάκι στην Ελλάδα, ο Κώστας Χατζιώτης δίνει σοβαρά, ενδιαφέροντα και -μέχρι τότε, άγνωστα- στοιχεία για το ελληνικό σκάκι από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι την ίδρυση, το 1948, της Ελληνικής Σκακιστικής Ομοσπονδίας. 

Ο Παναγής Σκλαβούνος, το βιβλίο του οποίου παρουσιάζουμε εδώ, πήγε την προσπάθεια πολύ πιο πίσω. Σε μια έκδοση πολύ προσεγμένη, με πλήθος εικόνων (πολλές από τις οποίες είναι έγχρωμες), χρήση μεγάλου εύρους διεθνούς βιβλιογραφίας και αναζήτηση σε κάθε είδους αρχεία, μας δίνει πληροφορίες για το ελληνικό σκάκι ήδη από την περίοδο του Βυζαντίου και της Οθωμανικής περιόδου. Αλλά πηγαίνει και πιο πέρα, παρουσιάζοντας στοιχεία για επιτραπέζια παιχνίδια από την εποχή της Αιγυπτιακής, Ελληνικής και Ρωμαϊκής αρχαιότητας. Οι πληροφορίες αυξάνουν καθώς μπαίνουμε στον ευρωπαϊκό Μεσαίωνα και την Αναγέννηση και γίνονται πραγματικά πολλές -και καλύτερα εμπεριστατωμένες- καθώς μπαίνουμε στον 19ο αιώνα. 

Η εμφάνιση του βιβλίου είναι, όπως είπαμε ήδη, πολύ καλή. Οι εικόνες καθαρές και τα σκακιστικά διαγράμματα τέλεια. Ένα πρόβλημα είναι η σελιδοποίηση, η οποία είναι πυκνή και με λίγο κουραστικό χωρισμό των κεφαλαίων, σε βιβλίο μάλιστα που δεν έχει το κλασικό σχήμα αλλά είναι σχήματος Α4. Οι πάρα πολλές υποσημειώσεις, απαραίτητες βέβαια σε μια ιστορική έρευνα τέτοιου μεγέθους, θα μπορούσαν να έχουν μειωθεί σε κάποιο βαθμό. Αλλά όλα αυτά δεν σημαίνουν και πολλά πράγματα. Το βιβλίο είναι απαραίτητο, όχι μόνο για τον μελετητή της σκακιστικής ιστορίας αλλά για κάθε φίλο του σκακιού. Και πολύ ευχάριστο!

Η. Ο.