«Μια φορά και... διάφορους καιρούς» του Σπύρου Φλώρου

Συγγραφέας: Σπύρος Φλώρος
Τίτλος πρωτοτύπου: Μια φορά και... διάφορους καιρούς
Είδος έργου: Ποίηση
Εκδόσεις: Ζαχαρόπουλος
Σειρά: Ελληνική ποίηση
Έτος έκδοσης: 2020









Όταν η απλότητα και η κατάθεση ψυχής μάς ξαναφέρνουν στις ρίζες της ποίησης

Αναρίθμητες ποιητικές συλλογές κυκλοφορούν τα τελευταία χρόνια -αν όχι τις τελευταίες δεκαετίες- στον τόπο μας, κάτι που δεν μπορεί παρά να είναι αισιόδοξο για το μέλλον του βιβλίου -του τόσο ταλαιπωρημένου από την επέλαση της τεχνολογίας-, αλλά και παρήγορο, γιατί δείχνει ότι πολλοί άνθρωποι έχουν στους δύσκολους καιρούς που ζούμε την ανάγκη να εκφραστούν μέσα από την παλαιότερη και καθαρότερη μορφή δημιουργίας, την ποίηση.

Ένας μεγάλος αριθμός από τα έργα αυτά είναι εσωτερικά, βαθιά ψυχολογικά, αριστουργηματικά πολλές φορές, αλλά γραμμένα με μια έλλειψη αμεσότητας και ένα είδος αυταρέσκειας παρά προσπάθειας επικοινωνίας με τον αναγνώστη, βιβλία που θα μπορούσαν κάλλιστα να έχουν μείνει σε έναν ολιγάριθμο κύκλο επαϊόντων. Υπάρχει ακόμα μια εμφανής προσπάθεια δημιουργίας ή μίμησης κάποιας καλλιτεχνικής πρωτοπορίας. Όμως δυστυχώς ετεροχρονισμένα. Η εποχή των πρωτοποριών έχει περάσει κι αυτό που μένει είναι ο άνθρωπος, γυμνός, αποψιλωμένος από ενέργεια και μόνος. Και χρειάζεται να βρει τον εαυτό του. Ή να βρει έναν φίλο.

Αυτό ακριβώς είναι που αισθάνεται ο αναγνώστης διαβάζοντας το βιβλίο του Σπύρου Φλώρου. Πως έχει βρει έναν φίλο. Οι στίχοι του Φλώρου δεν είναι κραυγαλέοι, δεν προσποιούνται ούτε ωρύονται, δεν εκλιπαρούν ούτε γκρινιάζουν, δεν κοροϊδεύουν ούτε κλείνουν το μάτι πονηρά στον αναγνώστη. Δεν κουβαλούν ούτε ψεύτικη αντρειοσύνη ούτε κραχτό λυρισμό. Δεν έχουν ανάγκη από ψυχογράφημα ούτε περιπλέκουν χωρίς λόγο τα πράγματα. Δεν υπάρχει γραφικότητα μέσα τους ούτε έπος. Είναι απλά αληθινοί. Τόσο αληθινοί που ίσως ο αναγνώστης βιώσει μια αιφνίδια και ισχυρή συγκινησιακή φόρτιση εκεί που δεν το περιμένει. Γιατί ξαφνικά θυμάται. Και νοιώθει πράγματα.

Είναι αδύνατον να μην αναγνωρίσεις προσωπικά βιώματα στα ποιήματα του Φλώρου, δικά του και δικά σου. Τα λόγια του ποιητή σού ανοίγουν αβίαστα την ψυχή και συμπορεύεσαι μαζί του. Ένας εσωτερικός ρυθμός -πανταχού παρών- σε παρασέρνει. Υπάρχει μια διάχυτη θεατρικότητα στον λόγο του, αλλά δεν είναι ψεύτικη ούτε προσποιητή και νοιώθεις πως θα μπορούσες -και θα ήταν μάλιστα καλύτερα- να τα διαβάσεις φωναχτά ώστε ο ήχος να λειτουργήσει με τον λόγο σαν ένα σύνολο. Υπάρχει ευτυχία αλλά και προδοσία, υπάρχει το λάθος αλλά και η παραδοχή, η πραγματοποίηση αλλά και η ματαίωση. Κι υπάρχει ακόμα καρτερικότητα εκεί μέσα, κατανόηση, έρωτας βαθύς και ανοχύρωτος, και μια λεπτή ειρωνεία, τελείως ανθρώπινη, που στρέφεται κυρίως προς τα μέσα.

Απλός, αλλά όχι απλοϊκός. Απλός, αλλά ηθελημένα· με αρτιότητα γραφής στην οποία φαίνεται ο φιλόλογος· χωρίς περιττά καλολογικά στοιχεία, χωρίς φιοριτούρες· λόγος καθαρός και βαθύς. Ένα βιβλίο που αξίζει να διαβαστεί.

Νόμος και τάξη
 
Κι έτσι μια μέρα τον ξεστόμισες τον θλιβερό τον λόγο 
και σαν τι άλλο έμενε πιότερο να ειπωθεί; 
«Πρέπει τα πράγματα να βάλουμε 
σε μία -επιτέλους- τάξη». 
Κι ήταν αυτή, αδιαπραγμάτευτα, η σφραγίδα 
και το αμετάκλητο του τέλους, 
διότι ό,τι ως τότε φάνταζε 
φωτιά, 
ύδωρ (λάλον, λαλίστατο άλλοτε, και μιας λαλίστερης ενίοτε σιωπής), 
παράδεισος, 
φως, 
όνειρο, 
ζωή, 
γη καμωμένη από ουρανό 
και θαύμα, θαύμα, θαύμα... 
ως αταξία πλέον ορίστηκε 
και χρήζον τάξης. 

Η. Ο.